De beelden doen denken aan de bestorming van het Capitool in Washington. Betogers drongen woensdag het kantoor van de Srilankaanse premier Ranil Wickremesinghe binnen. Ze poseerden voor selfies in de vergaderkamers en maakten het zich gemakkelijk op de sofa’s.

Het leger probeerde ze aanvankelijk nog buiten de deur te houden. Daarbij vielen een dode en 84 gewonden. Later gaven de soldaten hun pogingen echter op en keken passief toe terwijl de demonstranten het complex bezetten.

Met die passiviteit kan het weleens spoedig gedaan zijn, als het aan Wickremesinghe ligt. Hij heeft het leger woensdag opdracht gegeven alles te doen wat nodig is om de orde in het land te herstellen. De vraag is echter of de strijdkrachten aan die oproep gehoor zullen geven. Het is onbekend waar de premier, die momenteel ook als waarnemend president fungeert, verblijft. Dat komt zijn gezag niet bepaald ten goede. Bovendien lijden de militairen net zo goed onder de enorme problemen waar het land mee worstelt.

Bezwijken

Al maandenlang kampt de Srilankaanse bevolking met dagelijkse uitval van elektriciteit. Er is een schrijnend tekort aan voedsel, medicijnen en brandstof. De onvrede daarover bereikte in april het kookpunt, met grootschalige betogingen als gevolg.

Ds. Shirley Faber, predikant in de Christian Reformed Church, ondervindt de gevolgen van de crisis aan den lijve. „De situatie is heel nijpend”, meldt hij telefonisch vanuit de Srilankaanse hoofdstad Colombo. „Er zijn steeds meer burgers die letterlijk niets te eten hebben. Er is een ernstig gebrek aan drinkwater en medicijnen. Mensen die in de rij staan om nog wat voedsel te bemachtigen, bezwijken op straat. Negentig procent van het openbaar vervoer functioneert niet.”

De prijzen zijn de afgelopen tijd verdrievoudigd, vertelt de voorganger. „Voor een kilo suiker betaalden we een halfjaar geleden nog 75 roepie (21 eurocent). Nu moeten we daar tussen de 200 en 300 roepie voor neertellen.”

Bouwprojecten

Tegelijkertijd wijst Faber op de enorme bouwprojecten die met hulp van China her en der in Colombo worden gerealiseerd, terwijl de bevolking honger lijdt. Het is een van de vele verwijten die president Gotabaya Rajapaksa kreeg. Hij zou standaard 10 procent van overheidsaanbestedingen ontvangen, wat hem de bijnaam ”Mister Ten Percent” opleverde. Onder druk van de protesten heeft Rajapaksa inmiddels het land verlaten, maar hij heeft nog altijd niet formeel zijn aftreden bekendgemaakt.

Door het economisch wanbeleid van Rajapaksa is de inflatie inmiddels tot recordhoogte gestegen. De monetaire reserves van het land zijn op. Daardoor kan de regering de rente en aflossing op buitenlandse schulden niet betalen, waardoor het land feitelijk failliet is. De premier kondigde deze week weliswaar aan dat hij bankpapier bij wil laten drukken om de ambtenarensalarissen te betalen, maar dat zal de geldontwaarding alleen maar verder aanjagen.

Buitenlandse geldverstrekkers, waaronder het IMF, de Wereldbank en India, zijn wel bereid om Sri Lanka uit de brand te helpen, maar een van de voorwaarden is dat er een stabiele regering in het land moet zijn. De vraag is of die stabiliteit er op korte termijn komt.

De oppositie roept intussen om nieuwe verkiezingen, maar daar ziet ds. Faber op korte termijn geen oplossing in. „Verkiezingen kunnen beter over een halfjaar worden gehouden, als de situatie een beetje is genormaliseerd. De volgende regering zal met precies dezelfde problemen te maken krijgen. Daarom moet het systeem veranderen. De welvaart is totaal verkeerd verdeeld. Een kleine minderheid bezit alles en heeft van Sri Lanka een feodale staat gemaakt. Ik vind wel dat premier Wickremesinghe moet aftreden, want hij heeft teveel boter op zijn hoofd. Het parlement zal volgende week een opvolger voor de vertrokken president aanwijzen. Hopelijk kan hij orde op zaken stellen. Dat zal lastig genoeg zijn, want de bevolking heeft het vertrouwen in de politiek totaal verloren.”