Hoekstra: Aandringen op wapenstilstand Oekraïne onverstandig
Het is dag 80 van de oorlog in Oekraïne. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
Het is aan Oekraïne zelf wanneer het land toe is aan onderhandelingen over een staakt-het-vuren, vindt minister van Buitenlandse Zaken Wopke Hoekstra. Daarop aandringen is onverstandig, want wie onder tijdsdruk staat heeft een zwakkere onderhandelingspositie.
Onder anderen de Amerikaanse defensieminister Lloyd Austin en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz riepen de afgelopen dagen op tot een wapenstilstand in Oekraïne. Dat kwam hun op kritiek te staan, onder meer omdat dat nu niet in het voordeel van Oekraïne zou zijn.
Hoekstra denkt dat de strijd nog wel even voortduurt. Als Oekraïne wil onderhandelen over een bestand verdient het land de steun van het Westen, „maar dat is aan hen”, zei hij voor aanvang van overleg met zijn collega’s van de andere NAVO-landen in Berlijn. Tot die tijd moeten zij ervoor zorgen dat Oekraïne zich Rusland van het lijf kan houden. „Want de harde werkelijkheid is dat zij die sterk staan op het slagveld en die niet onder tijdsdruk staan een betere positie aan de onderhandelingstafel hebben.”
De invloedrijke Amerikaanse conservatieve senator Mitch McConnell heeft zaterdag een verrassingsbezoek gebracht aan de Oekraïense president Volodimir Zelenski in Kiev. McConnell, die de Republikeinse fractie in de Senaat leidt, werd vergezeld door zijn collega’s uit Maine, Wyoming en Texas.
Op een video die Zelenski verspreidde is te zien hoe McConnell en de anderen door een voetgangersgebied in het centrum van Kiev lopen. Bij een van de presidentiële kantoren worden ze op straat hartelijk begroet door Zelenski, waarna het groepje naar binnen gaat.
Volgens een verklaring waaruit lokale media citeren zei Zelenski tegen de Republikeinse delegatie dat hij erop rekent dat de VS de sancties tegen Rusland verder aanscherpen. Ook wil hij dat Rusland officieel wordt erkend als „staatssponsor van terrorisme”.
McConnell is in de Senaat een voorvechter van de Oekraïense zaak. Donderdag steunde hij een militair hulppakket ter waarde van 40 miljard dollar (38 miljard euro). Tot McConnells ergernis vertragen zijn partijgenoten en collega-senatoren Rand Paul (Kentucky) en John Kennedy (Louisiana) echter de uitvoering.
Al wekenlang wordt zwaar gevochten rond Lysychansk in Oekraïne, een stad met zo’n 100.000 inwoners, honderd kilometer ten noorden van Loehansk. Huizen, raffinaderijen, wegen, alles wordt in puin geschoten.
De gemeenteraad van Kiev heeft zaterdag besloten om veertig monumenten en gedenktekens die dateren uit de tijd dat Oekraïne deel uitmaakte van de Sovjet-Unie uit de straten te verwijderen. Ze zullen worden verplaatst naar een museum dat gewijd is aan het totalitarisme, schrijft de krant Ukrajinska Pravda.
Tientallen andere monumenten krijgen een nieuwe naam. Zo zal de bekende boog der vriendschap, in het centrum van de stad, voortaan door het leven gaan als de boog van het vrije Oekraïense volk. De boog werd in 1982 opgericht ter herdenking van de zestigste verjaardag van de Sovjet-Unie en symboliseerde de vriendschap tussen Oekraïne en Rusland. Eind april werd al een beeld dat onder de boog stond ontmanteld.
De gemeenteraad stelt ook een commissie in om nieuwe namen te bedenken voor straten die naar Rusland verwijzen. Volgens burgemeester Vitali Klitsjko is dat een prangende wens van veel inwoners van de Oekraïense hoofdstad, maar moet het naamgevingsproces zorgvuldig gebeuren. „De nieuwe namen moeten tientallen of zelfs honderden jaren kunnen voortleven”, citeert Ukrajinska Pravda de burgemeester.
De Russisch-orthodoxe aartspriester Theodoor van der Voort kan maar niet begrijpen dat het hoofd van zijn kerk, patriarch Kirill, vierkant achter president Vladimir Poetin staat in de oorlog tegen Oekraïne. „Ik heb hem leren kennen als iemand die oog heeft voor de mens. Wat er nu gebeurt, is onbegrijpelijk.”
Burgemeester Ihor Terekhov van Charkov heeft zaterdag tegen de BBC gezegd dat het Oekraïense leger de Russen uit de Oost-Oekraïense stad Charkov heeft verdreven. „Het is nu rustig, de burgers keren geleidelijk weer terug naar de stad”, zei Terekhov.
Volgens getuigen voert het Russische leger nog wel luchtaanvallen uit op dorpen in de omgeving van Charkov. Zo zou onder meer een dorp op 6 kilometer ten noorden van Charkov zijn bestookt.
Charkov is de op een na grootste stad van Oekraïne. In de miljoenenstad is sinds het begin van de oorlog in februari hevig gevochten. Het is onbekend hoeveel burgers en militairen van beide kanten sinds februari om het leven zijn gekomen in Charkov.
De oorlog in Oekraïne sleept zich bijna drie maanden voort. Er zijn geen grote verschuivingen op het slagveld in de Donbas zichtbaar. Beide partijen geven niet toe. Is er nog een weg uit de crisis?
Advertentie
De ministers van Buitenlandse Zaken van de G7-landen roepen Rusland op de blokkade van de Oekraïense graanexport op te heffen om te voorkomen dat er een grote humanitaire crisis ontstaat. De Russische invasie heeft stijgende voedsel-, brandstof- en energieprijzen veroorzaakt, waardoor voor 43 miljoen mensen hongersnood dreigt, staat in hun slotverklaring na meerdaags overleg in het Noord-Duitse Wangels.
Oekraïne is een van ’s werelds grootste graanleveranciers. Volgens de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock is momenteel 25 miljoen ton graan geblokkeerd in Oekraïense havens, vooral in Odessa. Het graan is dringend nodig in Afrikaanse landen en het Midden-Oosten.
De bewindslieden stelden Moskou nieuwe sancties in het vooruitzicht en waarschuwden China de westerse strafmaatregelen niet te ondergraven. En Belarus moet ophouden de Russische agressie tegen Oekraïne te faciliteren, aldus de ministers. De invloedrijke landen beloofden de Oekraïense grenzen die Rusland probeert te verschuiven nooit te erkennen, inclusief de in 2014 ingelijfde Krim. De regering in Kiev kan rekenen op militaire steun „zolang als nodig is.” Verder zegden de landen toe de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstoffen versneld af te bouwen.
De G7 bestaat uit Canada, Duitsland, Frankrijk, Italië, Japan, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten. De Europese Unie schuift ook aan.
De Europese Unie wil een maximumprijs instellen voor aardgas wanneer Rusland de gasleveringen stopzet. Zo moeten consumenten worden beschermd tegen een enorme piek in de prijzen. Dat meldt de Duitse krant Welt am Sonntag op basis van documenten van de Europese Commissie die zijn ingezien. Het reguleren van de gasprijzen gaat wel veel geld kosten.
De Europese Commissie komt later deze maand met een gedetailleerd plan om tegen 2027 helemaal af te zijn van de import van Russische brandstoffen. Nu is de EU nog zeer afhankelijk van Rusland maar dat wordt afgebouwd sinds de oorlog in Oekraïne. Zo worden er meer terminals voor vloeibaar gemaakt aardgas (lng) gebouwd.
Eerder deze week beschuldigde Duitsland de Russen er nog van energie als wapen in te zetten tegen het Westen. Moskou heeft sancties ingesteld tegen westerse energiebedrijven. Ook stroomt er minder gas uit Rusland naar Europa door pijplijnen over Oekraïens grondgebied.
De instroom van Oekraïense vluchtelingen naar Duitsland neemt af. Dat meldde minister van Binnenlandse Zaken Nancy Faeser aan de krant Rheinische Post. Faeser zei dat er nu ongeveer 2000 Oekraïners per dag in Duitsland arriveren. Half maart waren dat er zo’n 15.000.
De bewindsvrouw verwacht dat de meeste vluchtelingen uit Oekraïne op termijn weer terugkeren naar hun land. „Sommigen zullen blijven als zij de kans zien om met hun kwalificaties voet aan de grond te krijgen op de Duitse arbeidsmarkt,” zei Faeser.
Ze voegde eraan toe dat er nog veel inspanningen moeten worden geleverd om met name vrouwen, kinderen en ouderen goed op te vangen. Volgens Faeser is er onder de Duitse bevolking nog steeds grote bereidheid om te helpen. „Vluchtelingen worden hier zeer goed opgevangen. Er gaat op dit moment niets mis.”
Het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft aan de Duitse krant Die Welt laten weten dat er tussen 24 februari en 11 mei ruim 700.000 Oekraïners zijn ingeschreven in het centrale register voor buitenlanders AZR. Dat betekent volgens het ministerie niet dat al deze Oekraïense vluchtelingen nu nog in Duitsland zitten. Vermoedelijk is een deel doorgereisd naar andere EU-landen en is ook een deel weer teruggekeerd naar Oekraïne.
Het hoofd van de Oekraïense inlichtingendiensten Kirilo Boedanov voorziet dat de oorlog in zijn land nog voor het einde van het jaar zal eindigen met een Russische nederlaag. Dat zei hij vrijdagavond in een prognose bij de Britse omroep Sky News. Het gaat om de meest gedetailleerde en optimistische prognose van een hooggeplaatste Oekraïense functionaris tot nu toe.
Volgens Boedanov gaat de oorlog zo goed dat Oekraïne tegen het einde van het jaar alle veroverde gebieden terug zal krijgen, inclusief het schiereiland de Krim en de Oost-Oekraïense Donbas-regio. Het keerpunt zou in de tweede helft van augustus komen.
Het Russische leger is volgens Boedanov lang niet zo sterk als gedacht wordt. „De Russische kracht is een mythe. Het is niet zo krachtig. Het Russische leger is gewoon een horde mensen met wapens”, aldus het hoofd van de inlichtingendienst.
De inlichtingenbaas stelt dat er al een staatsgreep gaande is tegen de Russische president Vladimir Poetin. „Uiteindelijk zal de leiding van de Russische Federatie veranderen. Dat proces is al in gang gezet en het gaat die kant op. Het kan onmogelijk worden gestopt”, aldus Boedanov tegen Sky News.
Bovendien beweerde hij dat Poetin ernstig ziek zou zijn en er „psychisch en fysiek” slecht aan toe zou zijn. Bewijs voor die beweringen gaf Boedanov niet.
De oorlog die Rusland voert in Oekraïne gaat de „derde fase” in, zeggen leiders in de Oekraïense hoofdstad Kiev. Volgens hen zal de nieuwste fase zich kenmerken door „langdurig vechten”.
Volgens een adviseur van het Oekraïense ministerie van Binnenlandse Zaken, Viktor Androesiv, bestond de eerste fase uit pogingen van Rusland om Oekraïne „binnen een paar dagen” in te nemen. Daarna volgde een fase waarin Rusland de Oekraïense troepen probeerde te omsingelen en in meerdere belegerde gebieden uit te schakelen.
Tijdens de nieuwste fase zal het Russische leger de terreinwinst verdedigen die het sinds de invasie op 24 februari heeft geboekt, stelt Androesiv. Het gaat dan bijvoorbeeld om veroverd gebied in de oostelijke regio’s Donetsk en Loehansk. „Dit laat zien dat ze van plan zijn om het een lange oorlog te maken”, aldus de adviseur.
Volgens Androesiv lijkt het erop dat Moskou door de oorlog te rekken het Westen aan de onderhandelingstafel hoopt te krijgen. Het Westen zou dan Oekraïne kunnen overtuigen zich over te geven, zou de gedachte zijn.
Advertentie