Nederlanders waren blij even tot rust te kunnen komen in zonnigere oorden. Weg van het drukke en jachtige bestaan in Nederland, waar alles langs je heen raast en zoeft. De verleiding blijkt groot een vlucht te boeken, letterlijk even boven alles uit te stijgen en enkele uren later op een plek van rust, ruimte en zon te landen. De stilte van het voorjaar 2020 lijkt ver weg. Toen boekten we niet zomaar een vlucht. De zonnige oorden waren en bleven ver weg.

Ondanks de ellende van corona betekenden de beperkingen voor veel mensen ook rust. Rust in de lucht, die schoner bleef. Rust op het vasteland, waardoor de schepping de ruimte kreeg om te juichen. Er was rust en stilte zonder dat we massaal het land verlieten.

Ik kwam zelf ook tot stilstand, doordat veel reizen voor het werk niet meer doorgingen. Ook avondactiviteiten werden geannuleerd, waardoor ik open avonden had. Tijd en rust om na te denken in een tijd waarin ziekte om zich heen greep en de angst ziek te worden sommigen in de greep hield.

In mijn idealisme dacht ik destijds: „Dit gaat de wereld veranderen. Dit gaat mij en de mensheid tot inkeer brengen. We gaan naar een economie die niet fulltime doordraait. We keren terug naar een maatschappij die meer oog heeft voor welzijn in plaats van welvaart.” Ik geloofde in een radicale omkeer. Achteraf zeg ik: daar hoopte ik vooral op. Zeker op de momenten dat ik tijdens wandelingen de zon op of onder zag gaan. Het waren momenten dat ik me in Afrika waande, tijdens mijn werk, en genoot van de stilte tijdens de zonsopgang en zonsondergang.

Van mijn idealisme van toen is weinig meer over. Ik draai weer mee in het jachtige bestaan. Op de drukke snelwegen zoef ik met de auto’s mee. In een overvolle trein zoef ik door Nederland. Ik vlieg weer voor mijn werk.

Terwijl ik in het leven meezoef, leer ik het woord ”sjoef” kennen: het Hebreeuwse woord voor terugkeer, omkeer, bekering. Bij sjoef denk ik aan voorbijzoeven en dus aan snelheid, dynamiek. Terugkeer kan na een intense, soms heftige periode uiteindelijk rust en stilte bewerkstelligen. Daarmee heeft het Hebreeuwse woord sjoef voor mij iets paradoxaals. Misschien hebben we met elkaar dat paradoxale wel hard nodig.

Een radicale sjoef, een radicale terugkeer, vraagt offers van iedere Nederlander. Het vraagt moed van een overheid om haar beleid niet uitsluitend op welvaart maar in de eerste plaats op welzijn te richten. Het vraagt lef van ondernemers, die misschien keuzes moeten maken die niet alleen winst voor ogen hebben maar ook duurzaam zijn. Keuzes die de portemonnee van henzelf en de consument raken. Het vraagt radicale keuzes voor mezelf, door mijn agenda bewuster in te richten, andere vakantiekeuzes te maken, na te denken over mijn leefgedrag. Een radicale sjoef gaat ons allemaal wat kosten maar het levert op termijn heel veel op. Deze sjoef zal, na een intense periode, rust brengen.

Ik weet het: dit klinkt idealistisch en misschien mist u hierin de realiteitszin. Maar leren we dan niets van geschiedenis? Laten we de afgelopen jaren echt achteloos van onze schouders glijden? Blijkbaar. We ontvluchten massaal het jachtige Nederland en boeken een vlucht naar een zonnig oord. We zoeven mee op de jacht van het leven. Dat is bepaald geen omkeer in ons leefgedrag.

Zullen we, zonder het zweverig en idealistisch te maken, het radicaal anders gaan doen? Radicale terugkeer en vanuit die rust weloverwogen keuzes maken voor onszelf. Vanuit die rust iets uitstralen naar de ander. Laten we stoppen met jagen, hollen en langs elkaar heen zoeven. Laten we elkaar echt gaan zien, zoals Jezus de mensen ook echt zag. Gewoon… sjoef in de praktijk brengen.

Dan is er geen vlucht uit Nederland nodig om tot rust te komen. Dan heeft Schiphol geen grote problemen meer. Dan kijken we in de eerste plaats naar welzijn in plaats van welvaart. Dan zoeven we niet meer vooruit maar keren we ons om. Brengen we een sjoef in praktijk: omkeer, terugkeer, bekering. Ik gun Nederland, u, jou en mezelf die sjoef.

De auteur is directeur-bestuurder Woord en Daad.