Het kogelgat in de preekstoel van Coevorden
Bij het binnenrijden van Coevorden valt de wat hoger liggende Grote Kerk uit de 17e eeuw niet over het hoofd te zien. Als de gesprekken positief worden afgerond, zal het markante gebouw vanwege een fusie tussen de hervormden en gereformeerden overgaan naar de burgerlijke gemeente.
In de consistoriekamer van de Grote of Kruiskerk –gebouwd tussen 1641 en 1645– hebben de voorzitters van de twee kerkenraden plaatsgenomen: Leen Jansen Schoonhoven van de hervormde gemeente en Jan Geerlinks van de gereformeerde kerk. In januari was het fusieproces tussen de beide kerkelijke gemeenten een feit. De nieuw samengestelde gemeente gaat kerken in de Singelkerk, waar de gereformeerden al een eeuw samenkomen. De Grote Kerk wordt afgestoten.
Jansen Schoonhoven: „Dit historische gebouw vraagt enorm veel onderhoud en daarbij is het een rijksmonument en ook nog eens slecht geïsoleerd. Al die kosten kan onze gemeente niet meer dragen. Bovendien kunnen we met één kerkgebouw toe. We blijven deze kerk overigens wel gebruiken voor bijzondere diensten en voor rouw- en trouwdiensten.”
Gesprekken
Het fusieproces in Coevorden heeft jaren geduurd. Geerlinks: „De Samen-op-Weggesprekken hebben in goede harmonie plaatsgevonden. We hebben de tijd genomen om elkaar te leren kennen. Nu is de tijd gekomen om daadwerkelijk samen te gaan.”
Het kerkgebouw zou in eerste instantie worden overgenomen door Stichting Het Drentse Landschap. De besprekingen ketsten in coronatijd af, de kosten voor het onderhoud bleken een struikelblok te zijn. Het ziet ernaar uit dat de burgerlijke gemeente nu tijdelijk het monumentale gebouw zal overnemen. Jansen Schoonhoven: „De kerk kan dan gebruikt worden voor exposities of andere cultuurhistorische uitingen. Bovendien past dit ook prima bij de plannen van de gemeente om het historische Coevorden weer op de kaart te zetten. Daar maakt deze kerk natuurlijk ook deel van uit.”
Kogelgat
De stilte in het kerkgebouw doet weldadig aan. Op de balustrade boven de ingang het orgel, gebouwd in 1972 door de firma Van de Berg en Wendt uit Zwolle als vervanging van het orgel uit 1879, waar Willem Hendrik Zwart van 1945 tot 1954 organist van was. Het orgel van de Grote Kerk blijft beschikbaar voor concerten.
De kerkvloer bestaat uit eeuwenoude grafstenen. Jansen Schoonhoven: „De graven zijn tijdens de laatste grote verbouwing geruimd en de grafstenen die het aanzien nog waard waren, zijn gebruikt voor de vloer.”
Een deel van de vloer is niet te zien, midden in de kerk is een vlonder gebouwd met vloerverwarming. Daarop rieten stoelen, gegroepeerd richting de achtkantige preekstoel. Boven aan de preekstoel een Bijbeltekst uit Romeinen 8: „Zo God voor ons is, wie zal tegen ons zijn?”
Aan de zijkant van de preekstoel zit een fors kogelgat. Jansen Schoonhoven: „Tijdens de bevrijding van Coevorden zaten soldaten in de kerk ingekwartierd. Ik kan me zo voorstellen dat een overijverige soldaat bij het schoonmaken van zijn wapen per ongeluk een schot afvuurde.” Wat rest is een vingerdik kogelgat in de preekstoel.