VN-topman: Nucleair conflict niet langer uit te sluiten
Het is de negentiende dag van de oorlog in Oekraïne. Volg de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
De Britse premier Boris Johnson en zijn Letse ambtgenoot Krisjanis Karins hebben de Russische president Vladimir Poetin opgeroepen aanvallen op burgers te staken. Beide regeringsleiders zijn het erover eens dat „Poetin een verschrikkelijke en onvergeeflijke fout heeft gemaakt in Oekraïne en dat zijn willekeurige aanvallen op onschuldige burgers moeten stoppen”, laten ze maandag weten.
Johnson en Karins ontmoetten elkaar in Londen. En lieten weten dat het Westen een einde moet maken aan zijn afhankelijkheid van Russisch gas. „Nucleaire en hernieuwbare opties” als alternatief moeten zo snel mogelijk worden onderzocht, benadrukten ze.
Johnson ontvangt maandagavond andere collega’s uit Baltische en Scandinavische landen voor het diner. Dinsdag volgen gesprekken over de oorlog in Oekraïne.
Een betoger tegen de Russische oorlog in Oekraïne heeft de hoofdnieuwsuitzending van het Eerste Kanaal, de belangrijkste Russische staatszender, verstoord. Ze toonde een stuk papier met daarop de oproep aan kijkers de oorlog te stoppen en de „propaganda niet te geloven”. De tekst was in het Russisch en Engels, ondertekend met Russen tegen de oorlog.
De zender omschrijft de Russische invasie als een speciale operatie om Oekraïne te denazificeren, conform de verplichting van het regime in het Kremlin. De omroep onderzoekt het incident, meldt het Russische persbureau TASS.
Ongeveer 150.000 mensen in Oekraïne hebben gebombardeerde gebieden kunnen verlaten via speciale vluchtroutes sinds het begin van de Russische invasie op 24 februari, melden de autoriteiten. In totaal zijn inmiddels ruim een half miljoen burgers geëvacueerd en gered. Alleen al het afgelopen etmaal werden vijftig mensen onder het puin van verwoeste gebouwen vandaan gehaald.
Er zijn 26 zogenoemde humanitaire corridors opgezet, onder meer in de regio van de hoofdstad Kiev, en in regio’s als Soemi en Charkov. Ook in de regio’s Donetsk en Loehansk, twee pro-Russische separatistische gebieden in het oosten van Oekraïne, konden burgers via corridors vluchten.
In Marioepol, een strategische havenstad die wordt belegerd door Russische troepen, konden maandag burgers in ruim 160 eigen auto’s de stad verlaten. Eerdere evacuatiepogingen liepen daar op niets uit door beschietingen.
In het Prinses Máxima Centrum voor kinderoncologie in Utrecht zijn maandag 25 Oekraïense kinderen met kanker aangekomen, samen met hun ouders of verzorgers.
Met een speciale vlucht van Corendon werden ze opgehaald in Polen. „Er is in korte tijd onderdak gevonden in gastgezinnen en enkele vakantiehuisjes”, aldus een woordvoerster van het ziekenhuis.
De 25 krijgen nu eerst een onderzoek. De behandeling wordt daarna zo snel mogelijk hervat, want die is de afgelopen twee weken gestopt of vertraagd, zegt Rob Pieters, kinderoncoloog en lid van de raad van bestuur van het Prinses Máxima Centrum.
„We hebben de behandeling van deze kinderen zo georganiseerd dat de zorg voor de Nederlandse kinderen met kanker ongestoord doorgang kan vinden”, vertelt hij verder.
De kinderen zijn tussen de nul en achttien jaar en hebben verschillende vormen van kanker. De meeste kinderen vervolgen hun behandeling met chemotherapie, poliklinisch, in dagbehandeling of als opgenomen patiënt. Ook staan er operaties en een stamceltransplantatie op het programma.
Medewerkers van het Máxima Centrum, de Vereniging Kinderkanker Nederland en andere organisaties hadden de hulpactie samen geregeld. „We zijn trots op alle mensen en organisaties die ons hebben geholpen om deze bijzondere hulpactie te laten slagen. Samen hebben we deze Oekraïense kinderen met kanker en hun gezin een warm welkom kunnen bieden”, zegt Kathelijne Kraal, kinderoncoloog en hoofd van het International Office in het Prinses Máxima Centrum. Zij reisde mee in het team om de kinderen op te halen uit Polen.
Hulporganisatie Takecarebnb heeft tot nog toe 1720 gastgezinnen na een screening geschikt bevonden om Oekraïense vluchtelingen op te vangen. Tot nog toe valt ongeveer een kwart af om uiteenlopende redenen, vertelt een woordvoerster van de organisatie.
„Mensen bedenken zich soms pas later dat iemand over maanden nog steeds in hun huis kan zijn.” Dan blijkt bijvoorbeeld dat iemand een babykamer aanbiedt die nu nog leeg staat, maar over enkele maanden hoogstwaarschijnlijk niet meer. In zulke gevallen trekken mensen zich na een telefoongesprek terug. Wie doorzet, moet onder meer een Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) inleveren en een reeks vragen beantwoorden over de aangeboden woonruimte.
Vanaf wanneer de oorlogsvluchtelingen daadwerkelijk terechtkunnen bij de mensen die zich hebben aangemeld, is nog steeds niet duidelijk. „Dat duurt nog even, het is een ingewikkeld proces en het moet zorgvuldig gebeuren”, zegt de woordvoerster. Meer dan 25.000 gastgezinnen hebben zich aangemeld. Oekraïners die de Russische invasie van hun land hebben ontvlucht en nu aankomen in Nederland, worden echter voornamelijk opgevangen op plaatsen die Veiligheidsregio’s in allerijl hebben gecreëerd.
Bij het opzetten van de opvang bij mensen thuis zijn diverse organisaties betrokken. De screening wordt uitgevoerd door Takecarebnb, de plaatsing is een samenwerking tussen gemeenten en vrijwilligersorganisatie NLvoorElkaar. Het Rode Kruis, Vluchtelingenwerk Nederland en het Leger des Heils hebben van de overheid de regie gekregen over de thuisopvang.
De mensen achter een ander initiatief, Room for Ukraine, pakken het heel anders aan. Zij zijn zelf begonnen met het onderbrengen van mensen. Tot maandagmiddag had de organisatie zo’n honderd Oekraïners aan een tijdelijke verblijfplaats bij iemand thuis geholpen, liet een woordvoerster weten. Ook daar ging een telefonisch gesprek aan vooraf.
Zowel Takecarebnb als Room for Ukraine benadrukken dat Oekraïense vluchtelingen vaak zeer kwetsbaar zijn. Over het algemeen gaat het om vrouwen en kinderen. Hun volwassen mannen en vaders zijn achtergebleven om mee te vechten tegen het Russische leger dat hun land is binnengevallen.
De Wereldbank denkt niet dat er door de oorlog in Oekraïne voedseltekorten ontstaan. Voorzitter David Malpass van de organisatie denkt dat elders in de wereld meer voedsel zal worden gekweekt, waardoor het niet nodig is om noodvoorraden aan te leggen. Ook voor brandstoffen is dat niet nodig, volgens Malpass. De voorzitter van de Wereldbank deed zijn uitspraken tijdens een onlinecongres dat door de Amerikaanse krant The Washington Post werd georganiseerd.
Malpass denkt dat de klap die de wereldeconomie krijgt door de oorlog in Oekraïne wel meevalt. De sancties van het Westen tegen Rusland hebben volgens hem een groter effect. Met name voor de Russische bevolking zullen de gevolgen daarvan zwaar zijn, denkt hij. De devaluatie van de Russische roebel bracht voor Malpass herinneringen naar boven aan het communistische systeem in de Sovjet-Unie.
De Wereldbank maakt verder opnieuw 200 miljoen dollar vrij voor Oekraïne. Dat bedrag, van omgerekend ruim 182 miljoen euro, komt boven op de 723 miljoen dollar die vorige week werd goedgekeurd. En de komende weken verwacht Malpass nog meer steun te kunnen vrijgeven, in totaal ongeveer 3 miljard dollar.
Daarnaast wil de Wereldbank ook landen als Moldavië, Polen en Roemenië helpen. Die landen hebben met grote vluchtelingenstromen te maken. Het is wat Malpass betreft nog te vroeg om aan steun voor Rusland te denken aangezien dat land nog altijd zijn inval in Oekraïne voortzet.
Eerder op de dag kwam het Internationaal Monetair Fonds al met voorspellingen over de Oekraïense economie. Die krimpt zeker met 10 procent, maar kan tot ruim een derde kleiner worden. Daardoor stijgen ook de schulden van het land als percentage van het bruto binnenlands product. Tegelijkertijd stijgt de inflatie in Oekraïne sterk van 10 procent in 2021 naar 20 procent dit jaar.
Het IMF maakt zich wel zorgen om voedseltekorten. Met name arme landen als Afghanistan, Ethiopië, Syrië en Jemen, die erg afhankelijk zijn van de import van granen, zullen de gevolgen voelen. „De oorlog in Oekraïne betekent honger in Afrika”, aldus IMF-topvrouw Kristalina Georgieva.
De Europese Unie treft opnieuw een reeks strafmaatregelen tegen Rusland voor diens oorlog tegen Oekraïne. Het inmiddels vierde sanctiepakket raakt Russen als Chelsea-eigenaar Roman Abramovitsj, die volgens de EU een aandeel hebben in de invasie, maar ook de Russische economie, meldt huidig EU-voorzitter Frankrijk.
Onder de gestraften zijn opnieuw meerdere rijke zakenlieden uit de kring rond president Vladimir Poetin. Ook wordt de Russische handel en toegang tot luxegoederen geraakt, zegt minister Sigrid Kaag van Financiën. De EU wil „het net rondom Poetin en de zijnen” en zijn „oorlogskas gewoon sluiten”.
De EU-landen besloten verder het mes te zetten in handelsprivileges die Rusland geniet als mede-lid van de Wereldhandelsorganisatie (WTO). Door Rusland die status af te nemen, geldt ook de bijbehorende limiet op in- en uitvoerheffingen niet langer. Die kunnen ze vervolgens dus opschroeven.
De Verenigde Staten en Canada kondigden dezelfde stap al eerder aan, maar met hen drijft Rusland veel minder handel. De EU is zijn belangrijkste handelspartner.
De precieze nieuwe sancties zijn nog niet naar buiten gebracht, maar die treffen volgens Kaag onder meer de staal- en ijzerindustrie. Dure auto’s en andere luxegoederen mogen verder niet meer aan Rusland worden verkocht, kondigden EU-kopstukken eerder aan. Ook wordt het voor Russische energiebedrijven nog meer bemoeilijkt om aan Europees kapitaal te komen, al blijft de aanvoer van gas, olie en steenkool nog altijd ongemoeid.
Kaag, in Brussel voor overleg met haar EU-collega’s en daardoor de eerste die kon reageren, sluit niet uit dat er nog meer strafmaatregelen volgen. „Ik denk dat er continu gesproken wordt over hoe de druk nog verder opgevoerd kan worden.” Tenzij Moskou bijdraait. Want ook al is niet direct zichtbaar wat de sancties teweegbrengen in het Kremlin, inmiddels moet „zelfs een autocraat zich zorgen maken over hoe je deze oorlog kunt blijven volhouden”.
Uit angst voor stijgende prijzen en tekorten door de oorlog in Oekraïne zijn Spanjaarden onder meer meel en zonnebloemolie gaan hamsteren. In veel supermarkten zijn die producten uitverkocht. In andere mag er maar een maximumhoeveelheid per klant worden gekocht. Ook voor pasta, havermout en peulvruchten zijn er lege schappen.
Spanje produceert zelf vooral olijfolie, maar die is ook duur. Koolzaadolie is goedkoper, maar heeft in Spanje een slechte naam sinds een gifschandaal in 1981. Die wordt daarom nauwelijks aangeboden.
Supermarktkoepelorganisatie Asedas merkt sinds enkele dagen „ongewoon gedrag van consumenten”. De organisatie wijst erop dat de toevoer van frituurolie en levensmiddelen niet in gevaar is. Volgens berichten in Spaanse media kunnen op zijn vroegst in de zomer tekorten optreden als de volgende oogst in Oekraïne mislukt, waar veel granen en grondstoffen voor plantaardige olie verbouwd worden. Boeren waarschuwden ook al dat bij een langdurige oorlog in Oekraïne de levering van veevoer in gevaar kan komen.
Advertentie
De Oekraïense stad Charkov ligt voortdurend onder Russisch vuur, zegt de burgemeester van de tweede stad van het land. Volgens Ihor Terechov is hierdoor een onbekend aantal slachtoffers gevallen. „Ze schieten constant op ons”, aldus de bestuurder.
Een paar dagen geleden meldde Terechov dat er onder meer 48 scholen zijn vernietigd door aanhoudende beschietingen. Die informatie kon niet onafhankelijk worden geverifieerd.
De stad telde voor de Russische inval, die op 24 februari begon, ongeveer 1,4 miljoen inwoners. Afgelopen week zijn Oekraïne en Rusland dagelijks vluchtroutes voor burgers overeengekomen bij een aantal steden, waaronder Charkov. Hoeveel mensen via deze zogenoemde humanitaire corridors uit de stad zijn geëvacueerd, is onduidelijk.
Een nucleair conflict is niet langer uit te sluiten nu Rusland zijn kernarsenaal in verhoogde staat van paraatheid heeft gebracht, zegt VN-topman Antonio Guterres. „Het vooruitzicht van een nucleair conflict, eens ondenkbaar, is terug in het rijk van de mogelijkheden.”
De Russische president Vladimir Poetin kondigde eind vorige maand, enkele dagen na de invasie in Oekraïne, aan de nucleaire wapens van Rusland als afschrikkingsmiddel in paraatheid te brengen. Guterres noemde dat maandag in New York een „ijzingwekkende ontwikkeling.” Hij riep opnieuw op tot een onmiddellijk staakt-het-vuren en serieuze onderhandelingen tussen beide partijen.
De secretaris-generaal van de volkerenorganisatie maakte bekend dat 40 miljard dollar extra wordt gestoken in een fonds voor humanitaire hulp aan Oekraïne. Voor miljoenen mensen in dat land dreigt volgens hem honger, en de water- en medicijnvoorraden raken uitgeput.
De Amerikaanse president Joe Biden overweegt af te reizen naar Europa om de situatie in Oekraïne te bespreken, meldt de Amerikaanse nieuwszender NBC News op basis van meerdere anonieme bronnen. De trip zou ergens de komende weken moeten plaatsvinden. De president zou onder meer Brussel aandoen waar de Europese Unie en de NAVO zijn gevestigd. Volgens de nieuwszender is het bezoek bedoeld om de Amerikaanse bondgenoten gerust te stellen.
Vicepresident Kamala Harris bezocht vorige week nog Polen en Roemenië, twee landen die grenzen delen met Oekraïne dat ruim twee weken geleden werd binnengevallen door Rusland. Sommige medewerkers die haar reis hadden gepland zouden in Europa zijn achtergebleven om het bezoek van Biden voor te bereiden.
Het Witte Huis en de Amerikaanse Nationale Veiligheidsraad reageerden niet direct op verzoeken om commentaar.
Om Oekraïne te helpen tegen de Russen, die bijna drie weken geleden het buurland binnenvielen, pleit Estland ervoor een vliegverbod te regelen via de Verenigde Naties. Het parlement van het Baltische land vraagt de VN-lidstaten onmiddellijk stappen te zetten voor een zogenoemde no-flyzone, meldt een Oekraïense parlementariër op Twitter. Met een vliegverbod mogen de Russen niet meer vanuit de lucht aanvallen, en op die manier kunnen duizenden burgerslachtoffers worden voorkomen.
Oekraïne hamert al weken op een no-flyzone via het westerse bondgenootschap NAVO. Maar de alliantie houdt de boot af omdat zo de kans op een oorlog tussen de NAVO en Rusland fors wordt vergroot. Een NAVO-lidstaat zou dan immers een Russisch toestel mogen neerhalen, wat een reactie van de Russen zou provoceren.
Oekraïense vluchtelingen die met de trein vanuit Duitsland naar Nederland komen, worden op de stations Utrecht Centraal en Amsterdam Centraal opgevangen en doorverwezen. „Medewerkers van ons wachten op het perron mensen op die aankomen met de internationale trein uit Frankfurt of Berlijn”, laat een NS-woordvoerder weten. De vervoerder ziet het aantal Oekraïners dat binnenkomt sinds vrijdag oplopen.
„Eerst waren het tientallen mensen, nu zijn het er ook wel eens honderd. Maar het is nog niet opvallend druk, we zien nog geen massale stroom”, aldus de NS-woordvoerder. Utrecht en Amsterdam zijn veelal de bestemmingen, omdat dat bekende steden zijn, denkt hij. „We zien tot nu toe een grote zelfredzaamheid van mensen die weten waar ze heen moeten. Voor een ander deel geldt dat niet, zij worden opgevangen door het Rode Kruis.”
Op het Jaarbeursplein in Utrecht heeft de hulporganisatie een informatiepunt en achter het station in Amsterdam staat een busje van het Rode Kruis klaar om vluchtelingen naar de noodopvanglocatie in de RAI te brengen. Ook wijzen vrijwilligers en NS-medewerkers in opvallende hesjes met ‘ready to help’ erop mensen naar de juiste perrons, bijvoorbeeld wanneer mensen vanaf Amsterdam door willen reizen naar bekenden.
Op andere stations zijn dergelijke hulppunten vooralsnog niet nodig.
Rusland is sinds de nieuwe pakketten sancties van het Westen het meest gesanctioneerde land ter wereld. Zelfs meer dan Iran en Noord-Korea. Russen maken zich op voor dit nieuwe IJzeren Gordijn.
Het kabinet wil voor de komende winter meer gas importeren uit andere landen en zorgen dat de gasopslagen goed gevuld zijn. Zo moet Nederland voor de energievoorziening minder afhankelijk worden gemaakt van Rusland. Daarnaast wil het kabinet versneld verduurzamingsmaatregelen treffen om het gasverbruik te verminderen.
Voor bedrijven is het door de hoge prijzen nu niet aantrekkelijk om gasopslagen helemaal te vullen. Daarom wordt gewerkt aan maatregelen om te zorgen dat toch voldoende reserves worden aangelegd. Gedacht wordt aan bijvoorbeeld een vulverplichting of aan het afdekken van prijsrisico’s door de overheid.
„We zien al langere tijd dat de gasmarkt niet goed functioneert”, zegt klimaat- en energieminister Rob Jetten. „Na de coronapandemie zijn de prijzen flink gestegen en zijn bedrijven onvoldoende bezig geweest gasvoorraden te vullen.” We hebben volgens de bewindsman „geluk gehad” dat het geen heel koude winter is geweest.
De Europese Commissie wil graag dat alle gasopslagen voor minimaal 90 procent gevuld zijn als de volgende winterperiode begint. „Dat is ook onze inzet”, zegt Jetten. Hij denkt dat verleiden alleen daarbij niet voldoende zal zijn, en dat ook dwingender maatregelen nodig zijn. De overheid neemt dan de financiële risico’s op zich.
Daarnaast moet snel de importcapaciteit voor vloeibaar gemaakt aardgas (lng) worden vergroot. Mogelijkheden daarbij zijn uitbreiding van een bestaande LNG-terminal in de haven van Rotterdam en de inzet van een drijvende lng-opslag in de Eemshaven. Beide opties worden nog verder uitgewerkt.
Het kabinet denkt er verder aan de energiebesparingsplicht voor bedrijven aan te scherpen. Ook komt er een campagne om de mogelijkheden tot energiebesparing, bijvoorbeeld door betere woningisolatie, bij huishoudens onder de aandacht te brengen.
De Oekraïense president Volodimir Zelenski zal woensdag het Amerikaanse Congres via een onlineverbinding toespreken. Dat gebeurt om 14.00 uur Nederlandse tijd, als het in de Verenigde Staten nog ochtend is.
De toespraak is aangekondigd door de Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, en de Democratische Senaatsleider Chuck Schumer. De twee zeggen onder de indruk te zijn van de Oekraïense bevolking, die „uitzonderlijke moed, weerstand en vastberadenheid” toont.
Zelenski hield op 5 maart al een videotoespraak met 280 Amerikaanse parlementariërs als toehoorder. Hij deed toen een oproep om vliegtuigen te leveren om de Russische aanval te kunnen keren. Het Congres keurde onlangs een pakket van 13,6 miljard dollar goed voor hulp aan Oekraïne.
De Oekraïense president sprak onder meer ook al het Europese parlement en dat in Londen toe. Voor dinsdag staat een toespraak voor het Canadese parlement op het programma.
„Het interesseert mij niet wat Biden van me denkt.” Het had een uitspraak van de Russische president Poetin kunnen zijn. Het was echter de Saudische kroonprins Mohammed bin Salman die deze woorden uitte tijdens een interview met het Amerikaanse blad The Atlantic. De kroonprins liet aan duidelijkheid niets te wensen over. Hij waarschuwde de VS zich niet met de Saudische binnenlandse politiek te bemoeien. Hij erkende dat „wij niet het recht hebben om de VS de les te lezen. Maar datzelfde geldt voor jullie.”
De organisatie Room for Ukraine heeft tot nog toe circa honderd Oekraïense oorlogsvluchtelingen ondergebracht bij particulieren die tijdelijke woonruimte hebben aangeboden. Het gaat vooral om vrouwen en kinderen, vertelt Jennifer Halewijn namens het burgerinitiatief. Room for Ukraine krijgt nog dagelijks aanmeldingen binnen van Nederlanders die hun huis openstellen voor Oekraïners.
Inmiddels zijn ruim tienduizend plaatsen aangeboden aan de organisatie. Hoeveel daarvan echt bruikbaar zijn, zal nog moeten blijken. „Er vallen altijd mensen af. Soms bedenken mensen zich tijdens het telefoongesprek dat we met ze voeren. Dan denken ze: het is toch wel heel veel verantwoordelijkheid. Je moet het ook financieel kunnen dragen. En we benadrukken dat het niet voor even is”, legt Halewijn uit.
Room for Ukraine werkt samen met een ander burgerinitiatief, Ukraine Run, dat met bussen op en neer rijdt tussen Nederland en diverse Poolse steden, waaronder Krakau, om oorlogsvluchtelingen op te halen. „Zij hebben goedkeuring gekregen van de Oekraïense ambassade in Nederland. Die laten ze mensen daar zien, zodat ze weten bij wie ze instappen.”
Op basis van de behoefte van de vluchtelingen bellen vrijwilligers van Room for Ukraine mensen op die zich hebben aangemeld. Vaak zijn voor een plaatsing wel meerdere telefoontjes nodig. „Zeker als er spoed bij is, als iemand dan niet opneemt, bellen we meteen de volgende.”
Niet alle gastgezinnen die zich aanbieden zijn even geschikt. Het moet zorgvuldig gebeuren, benadrukt Halewijn. „Voordat deze oorlog uitbrak was er immers al een gigantisch probleem met mensenhandel.” De vrijwilliger van Room for Ukraine vertelt bijvoorbeeld over een alleenstaande man die in zijn aanmelding schreef dat hij alleen een vrouw tussen de 18 en 35 jaar wil opvangen. „Een raar verzoek. Zoiets gaan we dus niet doen, ook al kan iemand het goed bedoelen. De meeste mensen die geplaatst moeten worden zijn vrouwen met kinderen. Die plaatsen we niet bij alleenstaande mannen.”
In de telefoongesprekken met mensen die woonruimte hebben aangeboden, vragen de vrijwilligers uitgebreid naar de gezinssituatie. „We vragen ook om alvast een gezinsfoto door te sturen. Zo weten de vluchtelingen bij wie ze in huis komen.” Die foto’s worden ook meteen gecontroleerd op internet. Via een persoonlijk account kunnen de Oekraïners die op deze manier worden opgevangen zich melden bij Room for Ukraine als ze ergens tegenaan lopen. „Ze kunnen altijd contact opnemen.”
De Verenigde Naties hebben tot nu toe de dood van 636 burgers in Oekraïne bevestigd, een dag eerder waren het er 596. Onder de doden zijn 46 kinderen. Het werkelijk aantal sterfgevallen ligt vermoedelijk veel hoger.
Volgens de regering in Kiev zijn alleen al in de zwaar gebombardeerde havenstad Marioepol ruim 2500 burgers gestorven. De meldingen uit onder meer deze belegerde stad komen vertraagd binnen en er is meer tijd nodig om ze bevestigd te krijgen, aldus de VN. Het aantal gewonden is met 58 gevallen gestegen naar 1125.
Oekraïense vluchtelingen worden na aankomst in Nederland gewezen op plekken waar ze een coronaprik kunnen krijgen. Zij krijgen een vaccinatie tegen het virus aangeboden, bevestigt zorgminister Ernst Kuipers desgevraagd.
„Wat we doen is garant staan voor de volledige opvang, ook voor de medische opvang die nodig is. En ook voor vaccinatie voor corona”, zegt de bewindsman.
De Russische supermarktketen VkusVill, ook bekend als VKUS, sluit de deuren in Nederland vanwege de oorlog in Oekraïne. „Deze wereldramp kent echt alleen maar verliezers… Aan alle kanten, op alle fronten en is nu zelfs onze winkel fataal geworden”, schrijft de onderneming in een verklaring op een eigen website.
VkusVill had hier nog maar vier filialen, drie in Amsterdam en een speciale zuivelwinkel in Bussum, en richtte zich op de verkoop van gezonde, verse producten. In Nederland was het bedrijf georganiseerd als Nederlandse bv. Maar omdat daarachter een Russische investeerder zat, is het volgens de onderneming toch niet meer mogelijk om op lange termijn te blijven bestaan. Navraag bij een van de winkels leert dat deze inderdaad gesloten is en ook niet meer opengaat. Verder wilde niemand commentaar geven.
Eerder berichtten diverse vakmedia al over de sluiting van VkusVill in dit deel van Europa. Het Belgische Retaildetail.be verwees daarbij naar berichtgeving van het Russische persbureau Interfax. Die had eerder gemeld dat de gang naar Europa van VkusVill volgens oprichter Andrej Krivenko niet succesvol zou zijn omdat westerse consumenten andere eetgewoonten zouden hebben dan Russische. VkusVill heeft in Rusland zelf meer dan 1300 winkels en zit er in tientallen steden.
De Duitse regering wil 35 F-35-gevechtsvliegtuigen kopen. Dat meldt het Duitse ministerie van Defensie aan het parlement. Door de oorlog in Oekraïne heeft Duitsland aangekondigd veel meer geld in defensie te investeren.
De F-35 Lightning II, ook wel Joint Strike Fighter of JSF genoemd, wordt gebouwd door het Amerikaanse defensieconcern Lockheed Martin. Het gevechtsvliegtuig met stealth-kenmerken, waardoor het minder zichtbaar is op vijandelijke radars, moet dan de opvolger worden van de Tornado-toestellen die al meer dan veertig jaar in dienst zijn bij de Luftwaffe. De F-35 wordt ook gebruikt door onder meer de Nederlandse luchtmacht en andere landen van de NAVO.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft gezegd een eenmalige investering te gaan doen van 100 miljard euro in defensie. Ook gaat Berlijn het defensiebudget structureel verhogen. Het Duitse leger, de Bundeswehr, kampt al jaren met een gebrek aan investeringen, achterstallig onderhoud en verouderd materiaal.
Een groep inwoners heeft de door de Russen belegerde Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol kunnen ontvluchten. Waarnemers spreken over de eerste succesvolle poging burgers veilig uit de omsingelde stad te krijgen. De inwoners vertrokken in ruim 160 auto’s in de richting van het door Russen bezette Berdiansk, meldt de gemeenteraad. Die gaf geen informatie over het aantal geëvacueerden. Het is de bedoeling dat de stoet verder rijdt naar onbezet Oekraïens gebied.
De afgelopen dagen liepen geplande evacuaties op niets uit, omdat er steeds werd geschoten. Bij Russische bombardementen op de deels verwoeste stad kwamen al ruim 2500 inwoners om het leven, meldt de Oekraïense regering. De Russen laten geen hulp toe.
Internationale organisaties spreken over catastrofale omstandigheden. De inwoners zitten al dagen zonder stroom, verwarming en water. Een konvooi hulpgoederen en bussen voor de evacuatie van burgers moest een paar keer onverrichterzake omkeren.
De oude, in 1986 deels ontplofte kerncentrale Tsjernobyl is opnieuw afgesloten van het stroomnet. De Oekraïense netbeheerder Ukrenergo meldt dat de stroomtoevoer is beschadigd door Russische troepen en de centrale daarom net als vorige week weer op noodgeneratoren draait. Stroom is nodig voor de voorzieningen die beschermen tegen straling, aldus Oekraïne.
De kerncentrale wekt zelf al jaren geen stroom op, maar er wordt nog wel radioactief afval bewaard. Oekraïne zei vorige week te vrezen voor het vrijkomen van radioactieve straling, maar volgens het internationaal atoomagentschap (IAEA) was er „geen kritieke impact op de veiligheid”. In Tsjernobyl vond in 1986 een grote kernramp plaats.
Ook het nabijgelegen dorp Slavoetytsj, ten noorden van Kiev, heeft maandag geen elektriciteit. Zondag waren al reparaties aan het elektriciteitsnet uitgevoerd in het gebied dat in handen is van de Russische troepen. De netbeheerder meldt dat reparateurs daar opnieuw naartoe moeten gaan.
Internationale ondernemingen die in Rusland actief zijn moeten wereldwijd worden geboycot. Dit vindt de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken, Dmitro Koeleba. De bewindsman drong er tevens op aan dat wereldwijd havens worden gesloten voor Russische schepen en/of Russische ladingen.
Rusland viel 24 februari Oekraïne binnen. De Oekraïense regering hoopt dat Rusland zich door toenemende economische malaise genoodzaakt zal zien de invasie in Oekraïne af te blazen. Talrijke westerse ondernemingen hebben in Rusland hun activiteiten gestaakt of trekken zich eruit terug.
Activisten bezetten in de Britse hoofdstad Londen en het Franse Biarritz twee huizen van gesanctioneerde Russische oligarchen. De panden zijn van aluminiummagnaat Oleg Deripaska en Kirill Shamalov, de ex-schoonzoon van de Russische president Vladimir Poetin.
Aan de gevel van Deripaska’s herenhuis in Londen hangen spandoeken, waarvan eentje met de tekst „dit pand is bevrijd”, en een Oekraïense vlag. De bezetters zeggen met hun actie solidair te zijn met de mensen in Oekraïne en de Russische burgers die het niet eens zijn met de oorlog in Oekraïne.
Ook bij de Franse villa van Shamalov wappert de blauw-gele vlag. De woning in Biarritz, een populaire kustplaats onder Russische miljardairs, is volgens de krant The Guardian bezet door twee Russische activisten. Zij willen dat „Villa Oekraïne” wordt gebruikt om Oekraïense vluchtelingen te huisvesten.
Een Russische topfunctionaris, de commandant van de Nationale Garde Viktor Zolotov, heeft publiekelijk erkend dat de aanval in Oekraïne trager verloopt dan gedacht. Zolotov wordt gezien als vertrouweling van president Vladimir Poetin.
Poetin heeft meerdere keren beklemtoond dat alles op rolletjes verloopt en minister van Defensie Sergej Sjojgoe zei vrijdag ook nog dat alles volgens plan gaat.
Maar Zolotov zei zondag toen hij een orthodoxe kerkdienst bijwoonde dat „de voortgang langzamer is dan verwacht, omdat rechtsextremistische Oekraïense milities burgers als wapenschild misbruiken”. Zolotov zei dat hij inderdaad moest erkennen dat „niet alles zo snel gaat als we graag hadden gewild, maar we gaan stap voor stap op ons doel af en zullen overwinnen”.
Zolotov was ooit verantwoordelijk voor de veiligheid van Poetin en leidt nu een garde die onder persoonlijk bevel staat van de president. De garde omvat onder meer oproeppolitie maar ook militaire eenheden waarvan een aantal in Oekraïne actief zijn.
Het aantal Oekraïners dat in Nederland wordt opgevangen is de afgelopen 24 uur minder hard gestegen dan in het weekend. Er kwamen er 500 bij, laat het ministerie van Justitie en Veiligheid maandag weten. Daarmee staat het totaal nu op 6700.
Van vrijdag op zaterdag kwamen er 1500 Oekraïense vluchtelingen bij in Nederland, van zaterdag op zondag werd er een zelfde aantal geregistreerd.
Ook het aantal plekken groeide de afgelopen dagen snel. Zaterdag waren het er nog 11.000, zondag 14.000 en sinds maandag is er voor 17.000 mensen plek.
Volgende week moeten er 25.000 plekken zijn. Dat spraken de Nederlandse gemeenten, vertegenwoordigd in het Veiligheidsberaad, vorige week af. In elk van de 25 veiligheidsregio’s moeten 1000 plekken worden gevonden. Op de langere termijn moeten er zeker 50.000 plekken worden gerealiseerd.
Het aantal vluchtelingen uit Oekraïne is opgelopen tot ruim 2,8 miljoen, blijkt uit cijfers van VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR. Oekraïners zoeken massaal een veilig heenkomen in het buitenland sinds het Russische leger hun land op 24 februari binnenviel.
De meeste mensen gaan naar Polen. Het aantal vluchtelingen dat de Oekraïens-Poolse grens is overgestoken, nadert volgens de Poolse grenswacht de 1,8 miljoen. Het is niet duidelijk hoeveel van deze mensen in Polen blijven en hoeveel doorreizen naar andere landen.
In Duitsland zijn voor zover bekend bijna 147.000 vluchtelingen gearriveerd, maar het werkelijke aantal ligt vermoedelijk hoger. Doordat binnen de Europese Unie geen grenscontroles zijn en Oekraïeners er vrij mogen reizen, is ook niet duidelijk hoeveel Oekraïense vluchtelingen momenteel in Nederland zijn.
Het Duitse dochterbedrijf van het grote Russische olieconcern Rosneft is aangevallen door hackers. Volgens de internationale hackersgroep Anonymous werd daarbij grote schade aangericht. De hack werd bevestigd door de Duitse overheid na een melding van het Duitse onderdeel van Rosneft.
Volgens de hackers werd een grote hoeveelheid informatie buitgemaakt. Anonymous gaat nu de informatie bekijken, maar zegt niet alles te zullen publiceren. Rosneft Deutschland heeft belangen in drie raffinaderijen in Duitsland en was in de afgelopen jaren goed voor ongeveer een kwart van de import van ruwe olie in het land. De voormalige bondskanselier Gerhard Schröder is voorzitter van de raad van commissarissen van Rosneft.
Anonymous heeft al meerdere cyberaanvallen uitgevoerd tegen organisaties en bedrijven die banden hebben met de Russische regering vanwege de oorlog in Oekraïne.
Een Oekraïense raketbeschieting van de oostelijke stad Donetsk heeft aan meer dan twintig mensen het leven gekost, inclusief kinderen. Dat zegt de leider van de sinds 2014 afgescheiden ‘volksrepubliek’ Donetsk, Denis Poesjilin. De raket van het type Totsjka-U is volgens hem in het centrum neergekomen.
Volgens het Russische ministerie van Defensie vielen er naast de doden nog 28 gewonden. Oekraïne zou clustermunitie hebben gebruikt. De Oekraïense autoriteiten ontkennen de berichten over Donetsk van de pro-Russische separatisten en de Russische strijdkrachten.
De industriestad en omgeving telt 1,5 miljoen inwoners en is sinds 2014 afgescheiden van Oekraïne. De republiek van Poesjilin werd kort voor de Russische aanval op Oekraïne van 24 februari door Rusland als onafhankelijk erkend.
Meer dan honderd gevluchte Oekraïners hebben zondag in de Bazuinkerk in Kampen een dienst bijgewoond met ds. D. M. Vinogradsky uit Zjitomir.
Rusland en Oekraïne zijn gestart met nieuwe onderhandelingen over de Russische invasie in Oekraïne, meldt Kiev. De vertegenwoordigers spreken elkaar, in tegenstelling tot de voorgaande keren, via een videoverbinding.
Een van de Oekraïense onderhandelaars, Michailo Podoljak, heeft via Twitter laten weten dat de partijen duidelijk maken wat hun positie in het conflict is. Ook verklaart hij dat de communicatie moeizaam verloopt vanwege een verschil in politieke cultuur. Volgens Podoljak heeft Oekraïne een samenleving van dialoog en consensus, terwijl in Rusland sprake is van „ultieme onderdrukking”.
Beide landen zeggen dat bij de eerdere gesprekken vooruitgang is geboekt. Volgens Rusland is verdere voortgang afhankelijk van de Oekraïense bereidheid om compromissen te sluiten. Podoljak zei voor het begin van het overleg dat de positie van Oekraïne onveranderd is gebleven. Zondag vertelde hij binnen enkele dagen „concrete resultaten” te verwachten.
De vertegenwoordiger van Kiev heeft ook gezegd dat het gesprek van maandag gaat over vrede, staakt-het-vuren, de onmiddellijke terugtrekking van Russische troepen en veiligheidsgaranties. Bij de drie eerdere overlegrondes in Belarus ging het met name over de humanitaire situatie. Die werd vorige week ook onder meer besproken door de buitenlandministers van beide landen in Turkije. Dat gesprek leverde geen resultaat op.
Er zijn vooralsnog geen plannen voor een overleg tussen de presidenten van Rusland en Oekraïne. De Oekraïense leider Volodimir Zelenski wil graag een ontmoeting met zijn Russische ambtsgenoot Vladimir Poetin. Hij zegt dat zijn onderhandelaars „alles doen” om dat te regelen.
De Europese Unie overweegt een verbod op de export van luxewagens met een waarde van meer dan 50.000 euro naar Rusland. Het exportverbod is onderdeel van het nieuwste sanctiepakket van Brussel, verklaarden twee diplomaten die bekend zijn met het plan.
Het voorgestelde verbod, waarvan de details mogelijk nog zouden kunnen veranderen, zal waarschijnlijk maandag worden goedgekeurd. Het exportverbod zou gelden voor modellen van verschillende Europese automerken, waaronder Audi, BMW, Mercedes-Benz, Ferrari en Porsche. De EU-maatregel zou verder betrekking hebben op boten en vliegtuigen en tevens op stoeltjesliften en motoren.
Veel Europese autofabrikanten, waaronder Mercedes-Benz, Volvo Cars en BMW, hebben al vrijwillig de export van auto’s naar Rusland opgeschort. Ook de Britse luxemerken Jaguar en Aston Martin en de Amerikaanse autofabrikant General Motors (GM) verkopen geen voertuigen meer aan Rusland.
Tenminste één McDonald’s-restaurant in Moskou is toch nog open, ondanks de aankondiging van de Amerikaanse fastfoodketen alle 850 vestigingen in Rusland voorlopig te sluiten vanwege de oorlog in Oekraïne. Een correspondent van het Russische persbureau Ria Novosti ging maandagochtend een kijkje nemen bij het restaurant in de buurt van het metrostation Dobryninskaja en zag nog bezoekers ontbijt en koffie bestellen.
In hoeverre McDonald’s in Rusland daadwerkelijk nog in bedrijf is, is niet duidelijk. De keten zelf heeft nog niet gereageerd op het bericht.
Vrijdag meldde het internationale persbureau Reuters al dat veel Russische winkels van het Amerikaanse sportmerk Nike nog gewoon open waren. Dit ondanks dat Nike al meer dan een week eerder had aangekondigd dat alle filialen in Rusland tijdelijk dicht zouden gaan. Reuters deed ook navraag bij Nike zelf. Toen werd er gezegd dat een deel van de zaken in Rusland gerund wordt door onafhankelijke partners, als mogelijke verklaring voor de berichten dat Russen nog gewoon konden shoppen bij Nike-vestigingen in het land.
De Oekraïense regering eist in een vierde gespreksronde met Rusland maandag opnieuw een staakt-het-vuren en de onmiddellijke terugtrekking van de Russische troepen uit het land. Een van de Oekraïense onderhandelaars, Michailo Podoljak, zei dat voorgaand aan het overleg dat deze keer online wordt gehouden.
Het eerste overleg tussen de strijdende partijen was op 28 februari in het zuidoosten van Belarus en duurde vijf uur. Daarna zijn vervolgens nog twee overlegrondes geweest. De ministers van Buitenlandse Zaken van de twee landen spraken elkaar donderdag een uurtje in de Turkse badplaats Antalya. Volgens het Russische persbureau TASS zou er nu dagelijks online overleg kunnen zijn. Voor zover bekend zijn de standpunten van Oekraïne en Rusland nauwelijks gewijzigd.
De oorlog in Oekraïne bezet iedereen. De verontwaardiging is groot en de angst niet minder. Zeker na de aanval, zondag, op een militair trainingscentrum dat vijftien kilometer van de Poolse grens ligt, vragen mensen in Europa zich af of Rusland bij die grens zal stoppen.
De oorlog in Oekraïne is een tragedie die gestopt moet worden. Anders zal er wereldwijd sprake zijn van een voedselcrisis omdat de prijzen voor kunstmest wereldwijd te hoog zullen zijn voor boeren. Dat zei de Russische steenkool- en kunstmestmagnaat Andrej Melnitsjenko. Zijn oproep komt enkele dagen nadat Italië zijn megajacht in beslag nam. Het vaartuig is meer dan een half miljard euro waard.
„Slachtoffers van deze crisis zullen de landbouw en het voedsel zijn”, vreest Melnitsjenko, die Ruslands grootste ammoniumnitraatproducent Uralchem en steenkolenproducent SUEK oprichtte. „Het heeft al geleid tot torenhoge prijzen voor meststoffen die niet langer betaalbaar zijn voor boeren.”
Verschillende rijke Russische zakenlieden, onder wie Michail Fridman, Pjotr Aven en Oleg Deripaska, hadden eerder al opgeroepen tot vrede na de Russische invasie van Oekraïne. De Verenigde Staten en hun Europese bondgenoten zien de invasie door president Vladimir Poetin als een vorm van slecht uitgevoerd landjepik, waarbij Moskou de Oekraïense weerstand en de vastberadenheid van het Westen om Rusland te straffen heeft onderschat.
Meer dan 2500 inwoners van de stad Marioepol zijn gedood sinds de Russische aanval op Oekraïne 24 februari begon, meldt de Oekraïense regering. Volgens presidentieel adviseur Oleksij Arestovitsj laten de Russen die de stad belegeren geen humanitaire hulp toe tot de stad.
Rusland stelt dat het geen burgerdoelen bestookt en dat extremistische Oekraïense milities de burgerbevolking als menselijk schild gebruiken. Dit zou de reden zijn dat evacuaties van burgers uit Marioepol mislukken.
De havenstad van naar schatting 430.000 inwoners ligt aan de Zee van Azov tussen Rusland en het schiereiland de Krim in. Een topfunctionaris van de sinds 2014 bij Rusland ingelijfde Krim, Gregori Moeradov, zei tegen persbureau RIA Novosti dat de hoofdweg van de Krim naar Marioepol helemaal in Russische handen is. De inname van het kustgebied lijkt een belangrijk doel van de Russische inval in Oekraïne.
Verfconcern AkzoNobel houdt er rekening mee dat zijn Russische activiteiten zullen instorten. Daarmee is de aan de Amsterdamse beurs genoteerde onderneming een van de eerste grote multinationals die onthult hoe de economie van Rusland bezwijkt onder een golf van sancties vanwege de oorlog in Oekraïne.
De Oekraïense autoriteiten proberen maandag burgers via tien humanitaire corridors te evacueren, meldt vicepremier Irina Verestjoek. Het gaat onder meer om inwoners van de plaatsen bij de hoofdstad Kiev en in de oostelijke regio Loehansk.
Verestjoek meldt dat er opnieuw zal worden geprobeerd om voedsel en medicijnen naar het zwaar getroffen Marioepol te brengen. De zuidelijke havenstad wordt al dagen omsingeld door Russische militairen. Inwoners hebben geen water, verwarming, elektriciteit en gas. Ook is er geen toevoer van voedsel.
China ontkent dat het van Rusland een verzoek om militair materieel heeft ontvangen vanwege de oorlog in Oekraïne. Diverse Amerikaanse media meldden dat de Russische autoriteiten Beijing om hulp hebben gevraagd.
De media baseren zich op anonieme bronnen binnen de Amerikaanse regering. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt van „desinformatie uit de Verenigde Staten”. Dit ministerie ontkende eerder Rusland om uitstel van de invasie te hebben gevraagd, nadat Amerikaanse media hadden geschreven dat China een verzoek daarover had ingediend vanwege de Olympische Spelen in Beijing.
China probeert zich neutraal op te stellen als het gaat om de Russische invasie in Oekraïne. Het Aziatische land heeft de oorlog niet veroordeeld, maar ook niet zijn steun aan Rusland uitgesproken.
Russische autoriteiten dreigen bezittingen van buitenlandse bedrijven die zich uit Rusland willen terugtrekken, in beslag te nemen of kritische bestuurders te arresteren. Dat meldt The Wall Street Journal op basis van ingewijden, waardoor een volgende stap lijkt te worden gezet bij het aanpakken van westerse bedrijven in Rusland. Volgens de Amerikaanse zakenkrant zijn er via telefoontjes, brieven en fysieke bezoeken onder meer dreigementen uitgegaan naar Coca-Cola, McDonald’s, maker van consumentenproducten Procter & Gamble, IBM en KFC-moederbedrijf Yum Brands.
De ondernemingen hebben zelf nog niet gereageerd op het bericht, of weigerden te reageren. Volgens de krant zou tenminste één van de bedrijven vanwege de waarschuwingen de communicatie tussen het eigen hoofdkantoor en de tak in Rusland voorlopig hebben beperkt, uit bezorgdheid dat e-mails of sms-berichten tussen collega’s door de Russen worden onderschept.
Rusland heeft door de inval van Oekraïne te maken met strenge internationale sancties. Ook regende het afgelopen weken aankondigingen van bedrijven die het land uit eigen beweging de rug willen toekeren. Dit kan de westerse ondernemingen veel geld kosten, maar voor de Russische economie is het mogelijk rampzalig.
Om de economische schade nog enigszins te beperken lijken de autoriteiten nu te willen voorkomen dat de westerse bedrijven al hun kapitaal uit het land weghalen. Zonder het woord ‘nationalisatie’ te gebruiken, heeft de Russische president Vladimir Poetin al gezegd dat hij voorstander is van het aanstellen van „externe” beheerders voor Russische onderdelen van buitenlandse bedrijven die hun activiteiten in het land willen staken.
Door een Russische luchtaanval op een wooncomplex in Kiev zijn zeker twee doden en twaalf gewonden gevallen, melden de hulpdiensten in de Oekraïense hoofdstad. Ook zijn tientallen bewoners zijn geëvacueerd.
Het gebouw in het noorden van Kiev telt negen verdiepingen. Van de gewonden zijn er drie overgebracht naar het ziekenhuis. De anderen zijn ter plekke behandeld. Elders in Kiev is volgens het stadsbestuur de fabriek van de Oekraïense vliegtuigbouwer Antonov aangevallen.
De Duitse regering is van plan F-35-gevechtsvliegtuigen te gaan kopen. Dat melden bronnen in Berlijn. Vanwege de oorlog in Oekraïne heeft Duitsland aangekondigd veel meer geld in defensie te investeren.
De F-35 Lightning II, ook wel Joint Strike Fighter of JSF genoemd, wordt gebouwd door het Amerikaanse defensieconcern Lockheed Martin. Naar verluidt wil Duitsland 35 vliegtuigen gaan kopen. Het gevechtsvliegtuig met stealth-kenmerken, waardoor het minder zichtbaar is op vijandelijke radars, moet dan de opvolger worden van de Tornado-toestellen die al meer dan veertig jaar in dienst zijn bij de Luftwaffe. De F-35 wordt ook gebruikt door onder meer de Nederlandse luchtmacht en andere landen van de NAVO.
De Duitse bondskanselier Olaf Scholz heeft gezegd een eenmalige investering te gaan doen van 100 miljard euro in defensie. Ook gaat Berlijn het defensiebudget structureel verhogen. Het Duitse leger, de Bundeswehr, kampt al jaren met een gebrek aan investeringen, achterstallig onderhoud en verouderd materiaal.
Russische militairen hebben opnieuw een burgemeester ontvoerd uit een door hen bezette stad in het zuiden van Oekraïne. Volgens een woordvoerder van de Oekraïense legerleiding in de regio Zaporizja werd burgemeester Jevjen Matviiv van het stadje Dniprorudne zondagochtend met onbekende bestemming afgevoerd.
Matviiv is de tweede burgemeester die verdwenen is. Vrijdag namen Russische troepen burgemeester Ivan Fedorov van het nabijgelegen Melitopol mee, omdat hij zou hebben geweigerd mee te werken. Zaterdag installeerden de Russen een nieuwe burgemeester in Melitopol. In een reactie op de ontvoering van Matviiv zei het hoofd van het regionale bestuur in Zaporizja dat „oorlogsmisdaden systematisch worden” in het gebied.
EU-buitenlandchef Josep Borrell veroordeelde de ontvoeringen in harde bewoordingen. „Dit is weer een nieuwe aanval op de democratische instituties in Oekraïne en een poging om niet-legitieme alternatieve overheidsstructuren te vestigen in een soeverein land”, schreef hij op Twitter.
Burgemeester Matviiv kwam eind vorige maand in het nieuws toen hij er in slaagde om Russische tanks uit zijn stad te verdrijven door met de bestuurders te praten.
Oekraïne zegt dat de Russen verboden fosformunitie gebruiken bij hun invasie. De Oekraïense ombudsvrouw voor mensenrechten beschuldigt Rusland van het gebruik van de fosformunitie bij een aanval ’s nachts op de stad Popasna in de oostelijke regio Loehansk.
De ombudsvrouw deelde een foto die de aanval zou tonen, maar zei niet of Oekraïne concrete bewijzen heeft. Het bombarderen van een stad door de Russische aanvallers met deze wapens is een oorlogsmisdaad en een misdaad tegen de menselijkheid, stelde ze in een onlineverklaring.
Het is onduidelijk om welke fosformunitie het zou gaan, want niet alle fosfor is giftig en zelfontbrandend. Het gebruik van granaten met witte fosfor is in dichtbevolkte gebieden verboden.
De politiebaas van Popasna had eerder al gemeld dat de Russen fosforbommen hadden ingezet, die „onbeschrijfelijk lijden en branden” veroorzaken.
De stroomtoevoer naar de oude, in 1986 ontplofte kerncentrale van Tsjernobyl in Oekraïne is hersteld, meldt het Oekraïense ministerie voor Atoomenergie. Dat zou betekenen dat de koelsystemen van de opslag voor verbruikte splijtstof weer normaal werken en niet langer van back-up-stroom afhankelijk zijn.
Vrijdag meldde het internationaal atoomagentschap IAEA op basis van de Oekraïense netbeheerder al dat de stroomvoorziening bij de kerncentrale deels was hersteld. Bij beschietingen waren volgens de netbeheerder stroomkabels beschadigd geraakt.
De kerncentrale, die zelf al jaren geen stroom meer opwekt, kan bij stroomstoringen 48 uur draaien op noodgeneratoren. De koelsystemen vallen daarna uit, maar dat heeft volgens het IAEA „geen kritieke impact op de veiligheid” omdat warmte ook zonder elektriciteit efficiënt kan worden afgevoerd. Ook zou er extra diesel zijn aangerukt om de generatoren aan de praat te houden.
De centrale van Tsjernobyl werd aan het begin van de Russische invasie ingenomen door Russische troepen, bijna twee weken geleden. Sindsdien zouden de 210 personeelsleden aan een stuk door werken. Er is geen internationaal toezicht meer op het terrein, waar in 1986 de grootste kernramp in de geschiedenis plaatsvond.
Volgens het IAEA zijn acht van de vijftien nucleaire reactoren van de vier kerncentrales in Oekraïne in bedrijf en zijn er geen afwijkende stralingsniveaus gemeten. Naast Tsjernobyl hebben de Russen ook de kerncentrale Zaporizja in handen, de grootste van Europa.
De gemeenteraad van de belegerde havenstad Marioepol in het zuiden van Oekraïne meldt zondag dat 2187 inwoners zijn omgekomen sinds het begin van de Russische invasie. Bovendien zou de vernietiging van de stad door Russische bombardementen doorgaan. De afgelopen 24 uur waren er minstens 22 inslagen in de stad. Er zijn al meer dan honderd bommen op Marioepol gegooid, aldus de stad.
Op satellietbeelden die zaterdagmorgen zijn gemaakt van Marioepol is enorme schade te zien aan infrastructuur en gebouwen in woonwijken. Het Amerikaanse bedrijf Maxar Technologies meldde bovendien in het westelijk deel van de stad aan de Zwarte Zee branden te hebben geconstateerd.
De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba zei eerder dat Marioepol nog altijd in handen is van Oekraïense verzetsstrijders.
Rusland zou China sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne om militaire en economische hulp gevraagd hebben. Dat melden verschillende Angelsaksische media, waaronder The Financial Times en The Washington Post, op basis van anonieme bronnen binnen de Amerikaanse regering. De Chinese ambassadeur in de VS zei echter tegen persbureau Reuters dat hij er nooit iets van heeft gehoord.
De regeringsfunctionarissen gaven geen informatie over welke wapens of munitie Moskou hoopte te krijgen uit Beijing. Ook bleef het onduidelijk hoe en of China reageerde op de vragen, zo meldt onder meer The New York Times. Rusland zou ook hebben gevraagd om economische steun om de impact van de sancties te beperken.
China heeft tot dusver getracht een neutraler standpunt in te nemen in het conflict over Oekraïne. Directe steun aan bondgenoot Rusland zal China waarschijnlijk in conflict brengen met westerse staten die Oekraïne steunen in het conflict met Rusland.
Maandag staat in Rome een ontmoeting tussen de Amerikaanse nationale veiligheidsadviseur Jake Sullivan en China’s hoofd voor buitenlands beleid, Yang Jiechi. Dan zal uiteraard de oorlog in Oekraïne ter sprake komen. De Amerikaanse regering heeft China en Chinese bedrijven herhaaldelijk gewaarschuwd Rusland niet te helpen sancties te omzeilen. In zo’n geval zouden Chinese bedrijven zelf het doelwit kunnen worden van Amerikaanse strafmaatregelen.
Sullivan vertelde CNN zondag dat de regering „nauwlettend in de gaten houdt” in hoeverre China „materiële of economische steun” aan Rusland verleent. „Dat is een van onze zorgen”, zei hij. Sullivan maakte duidelijk dat de VS niet werkeloos zouden toekijken als een land Rusland tegemoet zou komen om de economische schade te verzachten die de sancties hebben veroorzaakt.
Een Amerikaanse journalist is zondag door een sluipschutter doodgeschoten in Irpin, een voorstad van de Oekraïense hoofdstad Kiev. De politie in Kiev meldde op Facebook verder dat zeker een andere journalist gewond raakte.
Volgens de politie gaat het bij de dode om de 50-jarige videojournalist Brent Renaud, die in opdracht van het Amerikaanse tijdschrift Time in Oekraïne was. Eerder was aangenomen dat Renaud voor The New York Times werkt omdat de naam van die krant op zijn perskaart staat. De krant zegt in een reactie „diep bedroefd te zijn” over het bericht van Renauds dood, maar dat hij niet voor The New York Times in Oekraïne was.
De politie plaatste bij het bericht foto’s van een lichaam, van een perskaart bevestigd op een kogelwerend vest en van een Amerikaans paspoort. Volgens de documenten gaat het inderdaad om Renaud.
In Rusland zijn weer honderden betogers opgepakt die tegen de Russische oorlog in Oekraïne protesteerden. Volgens de Russische burgerrechtenorganisatie OVD-info zijn ruim achthonderd mensen aangehouden tijdens demonstraties in 37 steden verspreid door Rusland. In Sint-Petersburg zouden ook zeker negen journalisten zijn aangehouden, wordt gemeld op Twitter.
Sinds de invasie in Oekraïne zijn 14.804 demonstranten gearresteerd, aldus OVD-info. Alleen al het afgelopen weekend zou de Russische politie meer dan 5000 demonstranten in heel Rusland hebben gearresteerd.
De demonstraties zijn illegaal, officieel omdat ze indruisen tegen de coronamaatregelen. Maar het regime in het Kremlin heeft ook elke kritiek op de inval verboden, die door de machthebbers een speciale operatie wordt genoemd. Demonstranten riskeren boetes en mogelijke gevangenisstraffen door de straat op te gaan.
Gesprekken tussen Rusland en Oekraïne zullen maandag per videoverbinding worden voortgezet. Dat bevestigde een adviseur van de Oekraïense president Volodimir Zelenski zondag. Eerder op de dag meldde een Kremlin-woordvoerder al dat gesprekken weliswaar die dag niet plaatsvonden maar wel maandag zullen worden voortgezet.
Een Oekraïense presidentiële adviseur had eerder gezegd dat Oekraïne en Rusland zondag actief besprekingen voerden, met de situatie rond de belegerde stad Marioepol als bijzonder aandachtspunt. Dat laatste weersprak het Kremlin dus.
Eerder zondag werd bekend dat de Russische president Vladimir Poetin bereid zou zijn om zijn Oekraïense ambtgenoot te ontmoeten. Volgens de Turkse minister van Buitenlandse Zaken Mevlut Cavusoglu heeft Poetin dat vorige week gezegd tegen de Turkse president Recep Tayyip Erdogan, die wil bemiddelen in de oorlog na de Russische invasie in Oekraïne.
De Turkse minister zei dat ook „de Oekraïense kant er klaar voor is”. De Russen van hun kant meldden dat er „aanzienlijke vooruitgang” is geboekt in het lopende contact met Oekraïne. Ook zij sluiten niet uit dat er binnenkort een „gemeenschappelijke positie” wordt bereikt.
De Tsjetsjeense leider Ramzan Kadirov beweert dat hij in Oekraïne is. In een video op Telegram zegt hij ten noordwesten van Kiev te zijn, bij het vliegveld Hostomel dat het toneel is geweest van hevige gevechten tussen Russische en Oekraïense soldaten. Of zijn claim klopt, en of hij echt in Oekraïne is, kan niet onafhankelijk worden geverifieerd. Zondag had Kadirov al aangekondigd naar zijn troepen in Oekraïne te zullen reizen.
Tsjetsjenië helpt de Russische strijdkrachten bij hun oorlog in Oekraïne. Kadirov is de leider van die autonome Russische deelrepubliek en een trouwe bondgenoot van president Vladimir Poetin.
In de video op Telegram uit Kadirov dreigende taal aan het adres van de Oekraïense regering. Ook roept hij de Oekraïense strijdkrachten op zich over te geven. „Anders zal het met jullie gedaan zijn”. En Kadirov waarschuwt: „Jullie hoeven niet naar ons te zoeken, want wij zullen jullie wel vinden.”
De Tsjetsjeense leider laat in de video niet weten tot waar zijn troepen precies zijn opgetrokken. „Raad eens hoe dichtbij we zijn gekomen?” zegt hij slechts. „Misschien zijn we al in Kiev en wachten we alleen nog maar op de noodzakelijke bevelen.”
De Russische raketaanval op een Oekraïense militaire basis niet ver van de Poolse grens is „uitermate zorgelijk en het is opnieuw een escalatie”, zei premier Mark Rutte in WNL op Zondag. Rusland gaat volgens hem nog wel steeds een confrontatie met de NAVO uit de weg.
Volgens luitenant-admiraal Rob Bauer, die voorzitter is van het militair comité van de NAVO, geven de Russen met de aanval het signaal af dat de wapenhulp uit het Westen voor hen een probleem is. Oekraïne krijgt onder meer antitankwapens en luchtverdedigingsraketten van westerse landen.
De wapens uit het Westen zijn „heel succesvol” in de strijd tegen de Russische troepen, aldus Bauer in het televisieprogramma WNL op Zondag. „Het is voor de Russen een probleem, die wapens.” Moskou liet zaterdag weten dat westerse wapenkonvooien legitieme doelwitten zijn voor het Russische leger.
De Russische strijdkrachten blijven buiten Oekraïne uit de buurt van NAVO-troepen, verklaarde de voormalige Commandant de Strijdkrachten. „Terwijl ze normaal gesproken toch een wat agressievere houding hebben richting de NAVO.”
Bauer ziet als het gaat om kernwapens aan Russische kant „wel de retoriek, maar niet de voorbereidingen”. De NAVO heeft volgens hem ook nog geen inlichtingen dat de Russen hun nucleaire wapenarsenaal in een grotere staat van paraatheid brengen.
De Russische aanval op een West-Oekraïense militaire basis nabij de Poolse grens was gericht tegen buitenlandse huurlingen daar, zegt het Russische ministerie van Defensie. Bij de raketbeschieting zondagochtend in Yavoriv kwamen zeker 35 personen om het leven en raakten er minstens 134 gewond, onder wie mogelijk ook Nederlanders.
Volgens de Russen werden 180 huurlingen „vernietigd”, net als een grote hoeveelheid buitenlandse wapens. Moskou zei door te gaan met het bestrijden van vreemdelingen die in Oekraïne tegen de Russen komen vechten. Rusland heeft het Westen herhaaldelijk gewaarschuwd voor wapenleveranties aan Oekraïne en noemt westerse wapenkonvooien „legitieme” doelwitten.
De getroffen basis bij de grote stad Lviv is een trainingsfaciliteit van het Oekraïense leger, waar soldaten worden opgeleid voor vredesmissies. Het geldt nu als verzamelpunt voor buitenlanders die de Oekraïners willen helpen in hun strijd tegen de Russen.
Zeker 35 mensen zijn omgekomen door een Russische raketaanval zondagochtend op een Oekraïense militaire basis in Yavoriv, op minder dan 25 kilometer van de grens met Polen. Ook vielen er 134 gewonden, maakte de gouverneur van de regio Lviv bekend op berichtendienst Telegram.
Het is voor het eerst dat het oorlogsgeweld dit gebied bereikt en zo dicht de Poolse grens nadert. Een correspondent van het Duitse persbureau DPA meldde dat in het Poolse Przemysl, op zo’n zestig kilometer van Yavoriv, de explosies te horen waren.
Volgens de autoriteiten werd het zogeheten Centrum voor Internationale Vredesbewaking en Veiligheid getroffen door zo’n dertig raketten. In eerdere berichten werd gesproken van acht raketten. Het centrum is een trainingsfaciliteit van het Oekraïense leger, waar soldaten worden opgeleid voor vredesmissies. Het doelwit van de aanval zou een militaire eenheid zijn geweest die daar gelegerd is, zei een legerwoordvoerder tegen het Oekraïense persbureau Interfax.
Volgens een tweet van de Oekraïense minister van Defensie werken buitenlandse instructeurs op de basis. Of die zondag aanwezig waren is niet bekend. De meeste landen hebben hun militaire instructeurs nog voor de Russische inval van 24 februari uit Oekraïne teruggetrokken. Volgens een woordvoerder van de NAVO waren er in elk geval geen militairen uit NAVO-landen op de basis. In 2014 voerden de Verenigde Staten en veertien andere NAVO-landen nog een legeroefening uit in Yavoriv.
Yavoriv ligt zo’n 50 kilometer ten westen van de stad Lviv, waar veel vluchtelingen zich verzamelen om de grens met Polen over te steken. Volgens lokale media is ook het vliegveld van Ivano-Frankove beschoten, halverwege Lviv en Yavoriv. Ook in Lviv zelf klonk in de nacht van zaterdag op zondag het luchtalarm. Aan de rand van de stad waren explosies te horen.
Advertentie