De redactie sluit dit liveblog. Lees het blog van dinsdag hier.

In de gevangenis van Westzaan zijn maandagmiddag ongeregeldheden uitgebroken. Gedetineerden uitten hun onvrede over de coronamaatregelen en gooiden onder meer met eieren. Dat bevestigt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) na berichtgeving door NH Nieuws.

„Toen de gevangenismedewerkers ingrepen, raakte één van hen lichtgewond aan een hand”, aldus de DJI-woordvoerder. „En van een andere medewerker sneuvelde de bril.” Vier gedetineerden zijn voor hun rol bij de ongeregeldheden in isolatie geplaatst. „Van vier andere gedetineerden wordt de mogelijke betrokkenheid onderzocht”, aldus de DJI-woordvoerder.
De gedetineerden mogen vanwege de coronamaatregelen niet van hun afdeling. Hun dagprogramma is daardoor beperkt. Ze konden bijvoorbeeld niet sporten, aldus de woordvoerder.

Het is slechts een kwestie van tijd totdat de coronavariant Omikron ook in de Verenigde Staten is. Die nieuwe variant is een reden tot bezorgdheid, maar geen reden tot paniek, vindt de Amerikaanse president Joe Biden.

„Vroeg of laat zullen we gevallen van deze nieuwe variant hier in de VS zien”, aldus Biden. Maar hij wees op de grote hoeveelheid beschikbare middelen om Omikron te bestrijden.
In een korte toespraak over de mogelijke gevolgen van Omikron riep Biden alle Amerikanen op zich te laten vaccineren en zich extra te laten prikken, mochten zij al volledig zijn ingeënt. Dat is de beste remedie tegen de verspreiding van de nieuwe variant, benadrukte hij.

De president komt binnenkort met een strategie tegen Omikron. Hij zei niet te willen vooruitlopen op bijvoorbeeld meer reisbeperkingen. Ook is een nieuwe lockdown niet aan de orde zolang mensen zich laten inenten en bijvoorbeeld in openbare gebouwen mondkapjes dragen.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen blijft voorlopig stijgen. Het is verstandig om er rekening mee te houden dat de piek nog niet bereikt is, zegt Ernst Kuipers, voorzitter van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ).

De stijging gaat de laatste weken naar verhouding weliswaar iets langzamer, maar het aantal patiënten blijft nog steeds flink toenemen. Als de stijging doorzet „gaan we in de komende week uitkomen boven het hoogste niveau van de vorige winter. Dan gaan we overall richting de 3000 patiënten”, verwacht Kuipers.

De Nederlandse ziekenhuizen behandelen momenteel 2772 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Daarnaast liggen acht Nederlanders in een Duits ziekenhuis. Begin januari waren bijna 2900 Nederlanders opgenomen.

Kuipers houdt er rekening mee dat het aantal opgenomen patiënten „zeker nog een week” blijft stijgen. Het duurt even voordat het effect van de vorige week aangescherpte maatregelen te zien is in de ziekenhuizen, voegt hij toe. Hij verwacht niet dat de regels over drie weken versoepeld kunnen worden. Pas als de instroom halveert, kunnen ziekenhuizen de zorg voor coronapatiënten weer goed combineren met de zorg voor anderen.

Het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS) heeft afgelopen week 44 ziekenhuizen gevraagd naar de vaccinatiestatus van de opgenomen patiënten. Het ging om 1227 mensen. Ongeveer de helft van hen was gevaccineerd, de andere helft niet. Bij de gevaccineerden gaat het vooral om mensen van 70 jaar en ouder, die van tevoren al een zwakkere gezondheid hadden. Bij de niet-gevaccineerden zijn het juist vooral mensen die jonger dan 70 zijn en die een goede gezondheid hadden voordat ze in het ziekenhuis kwamen te liggen.

De coronacrisis zorgt voor meer armoede in Amsterdam. De gemeente verwacht dat het aantal minimahuishoudens vorig jaar is gestegen van 66.684 naar bijna 74.000 huishoudens.

„De coronacrisis brengt veel onzekerheid met zich mee en daarom is het belangrijk dat we scherp in de gaten houden hoe de financiële situatie van Amsterdammers zich ontwikkelt en wat dat betekent voor de schuldhulpvraag”, zegt verantwoordelijk wethouder Marjolein Moorman.

Het stadsbestuur presenteerde maandag de zogeheten Armoedemonitor over 2019, die nog een rooskleuriger beeld liet zien. Toen daalde het aantal minimahuishoudens voor het vijfde jaar op rij. Dit zijn de meest recente gegevens waar de gemeente over beschikt, maar nu is al wel duidelijk dat de coronacrisis vermoedelijk de daling een halt toeroept.

Naar verwachting neemt het aantal huisuitzettingen om financiële redenen verder af, dit jaar zullen dat er waarschijnlijk 35 zijn. Dat is volgens de gemeente een „historisch laag” aantal.

Zelfs een milde coronabesmetting kan bij zwangere vrouwen soms dodelijk uitwerken voor de ongeboren baby, denken onderzoekers van het Erasmus MC in Rotterdam. Ze hebben van dertien baby’s die voor de geboorte in de buik zijn overleden vastgesteld dat de moeder een corona-infectie achter de rug had, bevestigt gynaecoloog Sam Schoenmakers na berichtgeving door de Volkskrant.

De placenta’s van de moeders waren kapotgegaan door de infectie, legt Schoenmakers uit. De toevoer van zuurstof en voedingsstoffen naar het ongeboren kind kwamen daardoor in de knel. „Wij denken dat het te maken heeft met de Delta-variant. Daarvoor hebben wij dit niet gezien”, vertelt de gynaecoloog. Hij voegt er een advies aan zwangere vrouwen aan toe: „Laat je vaccineren. Als je geen corona krijgt, dan krijg je dit ook niet.” Alle dertien moeders die hun baby verloren, waren ongevaccineerd.

Dat advies geven ook gynaecologen en verloskundigen, aangezien vaccinatie de kans op ernstige ziekte door het virus fors kleiner maakt. Beroepsvereniging NVOG, die de gynaecologen vertegenwoordigt, vindt het nog te vroeg om uitspraken te doen over de omvang van het risico op de zeldzame aandoening waar de Rotterdamse onderzoekers over rapporteren. „Uitgebreider onderzoek is daarvoor nodig.”

De Amerikaanse gezondheidsdienst CDC heeft wel onlangs cijfers gepubliceerd over het risico op overlijden van de baby als de moeder besmet raakt. Volgens de CDC verdubbelt die kans bijna. Amerikaanse moeders zonder corona lopen een risico van 0,64 procent op overlijden van hun kindje. Na een corona-infectie stijgt dat risico tot 1,26 procent. Specifiek voor de Delta-variant zag het CDC zelfs nog grotere risico’s: tussen juli en september, toen Delta net als in Nederland dominant was in de VS, steeg het aantal doodgeboren kinderen tot 2,7 procent.

In de Europese Unie zijn tot nu toe 35 mensen positief getest op de Omikron-variant van het coronavirus. Zij zijn allemaal onlangs in Afrika geweest. De virusversie is behalve in Nederland ook vastgesteld in België, Duitsland, Italië, Portugal, Oostenrijk, Tsjechië, Denemarken, Spanje en Zweden.

De Europese gezondheidsdienst ECDC maakte bekend op de hoogte te zijn van 33 gevallen, waarbij hooguit sprake was van milde klachten, voordat Spanje en Zweden allebei melding maakten van één besmetting met de Omikron-variant.

De ECDC meldde al wel dat in andere landen enkele verdachte gevallen waren aangetroffen, maar bij hen nog moest worden vastgesteld of het om de nieuwe variant gaat. Niemand is er voor zover bekend ernstig ziek van geworden en er zijn in Europa ook geen sterfgevallen bekend.

Buiten de EU is de Omikron-variant ook vastgesteld in Zuid-Afrika, Botswana, het Verenigd Koninkrijk, Australië, Canada, Israël en Hongkong, laat het ECDC weten.

110 van de 391 Nederlandse reizigers die maandag aankwamen op Schiphol met een vlucht uit Zuid-Afrika hebben zich laten testen bij de coronateststraat op Schiphol. Dat laat een woordvoerder van GGD Kennemerland weten. Reizigers uit deze zeerhoogrisicolanden moeten al verplicht getest zijn voor ze op het vliegtuig naar Nederland stappen en vervolgens verplicht in quarantaine.
111.
De teststraat is zondag speciaal opgezet voor passagiers uit Zuid-Afrika om zich vrijwillig te laten testen; zij mogen de testuitslag in thuisquarantaine afwachten. Zondag ging ook ongeveer een derde van de Nederlandse reizigers naar de teststraat, 118 van de 307 passagiers lieten zich testen. Het aanbod van de coronateststraat is alleen voor Nederlandse reizigers, benadrukt de woordvoerder van de GGD.

Vrijdag bleken op twee KLM-vluchten uit Johannesburg en Kaapstad besmette reizigers te zitten. De GGD moest in allerijl passagiers testen. Uiteindelijk bleken 61 van de in totaal ruim zeshonderd passagiers besmet met het coronavirus. Zeker veertien van hen bleken besmet met de nieuwe Omikron-variant, die rondwaart in het zuiden van Afrika. Gevreesd wordt dat deze besmettelijker is, maar dit wordt nog onderzocht.

Van een veertiende persoon is vast komen te staan dat die besmet is met de nieuwe Omikron-variant van het coronavirus. Het gaat ook hier om iemand die afgelopen weekeinde vanuit Zuid-Afrika terugvloog en op Schiphol een test moest ondergaan, meldt demissionair zorgminister Hugo de Jonge.

Uit nadere analyse is gebleken dat de tot dusver positief op de Omikron-variant geteste mensen het virus waarschijnlijk op verschillende plaatsen hebben opgelopen. „In ieder geval niet gedurende de vlucht”, schrijft De Jonge aan de Tweede Kamer.

Doordat wereldwijd scherper op mutaties wordt gelet, is de nieuwe variant inmiddels ook in andere landen opgedoken, schrijft De Jonge verder. „Ook bij mensen die niet recentelijk in zuidelijk Afrika zijn geweest. Dit wijst op een mogelijk bredere circulatie van deze variant.”

De bewindsman benadrukt opnieuw dat „nog veel onzeker” is over de besmettelijkheid van de nieuwe variant, de mate waarin mensen er ziek van worden en de gevolgen voor de werking van vaccins. Wel zijn er genetische kenmerken die erop kunnen wijzen dat het virus zich makkelijker verspreidt.

Zo’n vierhonderd mensen die recent vanuit zuidelijk Afrika zijn teruggekeerd naar Nederland hebben zich gemeld bij de GGD. Ze hebben gebeld met een speciaal telefoonnummer om een testafspraak te maken, laat een woordvoerster van GGD GHOR Nederland weten. Het gaat om mensen die na 21 november zijn teruggekomen uit de regio waar de Omikron-variant van het coronavirus is opgedoken.

De GGD en het ministerie van Volksgezondheid roepen alle reizigers die het betreft op uit voorzorg in quarantaine te gaan en zich te laten testen. Ook als ze geen klachten hebben. Zo hopen de gezondheidsdiensten de verspreiding van de variant, die het label ‘zorgwekkend’ heeft gekregen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), tegen te gaan.

De gemuteerde versie van het virus is ontdekt in Zuid-Afrika. Het advies om je te laten testen en thuis te blijven geldt verder voor mensen die zijn teruggekeerd vanuit Lesotho, Swaziland (Eswatini), Namibië, Mozambique, Zimbabwe, Botswana en Malawi. Het nummer dat mensen kunnen bellen is 0800 - 5005.

Tot nog toe heeft het RIVM van 14 mensen die positief hebben getest na terugkeer uit Zuid-Afrika vastgesteld dat ze de Omikron-variant bij zich droegen. Deze mensen behoren tot de groep van 61 mensen die afgelopen vrijdag positief testten op Schiphol. Het instituut verwacht dinsdag meer uitslagen te kunnen geven van het nadere onderzoek dat op deze testmonsters wordt uitgevoerd, laat een woordvoerder weten.

Reizigers die vrijdag in isolatie gingen op luchthaven Schiphol zijn er nadrukkelijk op gewezen een mondkapje te dragen en afstand te houden. Dat laat een woordvoerder van de luchthaven weten in reactie op de kritiek van onder meer reizigers op zowel de opvang als de naleving van de regels. De Koninklijke Marechaussee hielp bij de controle daarop, bevestigt de dienst aan het ANP. Volgens de marechaussee, die zorgt voor de veiligheid op de luchthaven, ontstond een „grimmige sfeer”, waarop meer personeel naar de geïsoleerde reizigers is gestuurd om de boel te sussen.

Vanwege de grote toeloop van mensen was er al een eenheid van de marechaussee ter plaatse, zegt de woordvoerder. Deze eenheid heeft later een melding gemaakt dat het onrustig werd en „nogal wat reizigers” geëmotioneerd waren. „Daarbij hebben we bemiddelend opgetreden.” Er is niemand aangehouden en er zijn geen boetes uitgeschreven. In totaal zijn er zes marechausseemedewerkers ingezet zodat „in goed gesprek” de rust terug kon keren.

Schiphol zegt gehandeld te hebben volgens het protocol voor infectieziekten. Onderdeel daarvan is het isoleren van reizigers die eventueel zijn besmet. Op sociale media was veel kritiek op de werkwijze van zowel KLM, Schiphol als de GGD. Reizigers moesten uren wachten. „Er was veel overleg over de exacte werkwijze, daardoor heeft het tijd gekost”, aldus de woordvoerder.

Het aantal positieve coronatests lijkt voorlopig een plafond te hebben bereikt. Tussen zondagochtend en maandagochtend zijn 21.552 nieuwe gevallen geregistreerd. Het is de veertiende dag op rij dat er iets meer dan 20.000 besmettingen aan het licht komen.

Dat het aantal positieve tests nauwelijks meer stijgt, wil niet zeggen dat de piek van het aantal besmettingen is bereikt. De GGD’en zitten tegen hun maximale capaciteit aan, de teststraten kunnen niet veel meer mensen testen dan ze nu al doen. Het zou dus kunnen dat meer mensen corona onder de leden hebben, maar dat het niet meer lukt om alle besmettingen te vinden.
In de afgelopen zeven dagen registreerde het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 155.967 positieve tests. Dat ligt ongeveer 3 procent hoger dan het totaal over de week ervoor. Dat is het laagste ‘groeigetal’ sinds 5 oktober. Vorige week maandag lag het weektotaal bijna 49 procent hoger dan in de week daarvoor.

Het RIVM registreerde de afgelopen dag 33 sterfgevallen van coronapatiënten. Voor een maandag is dat het hoogste aantal sinds 25 januari. Op maandagen meldt het RIVM doorgaans wat minder sterfgevallen dan later in de week. Wanneer een coronapatiënt in het weekeinde overlijdt, wordt dit vaak in de loop van maandag doorgegeven. Het RIVM brengt dit dan naar buiten in de cijfers van de dinsdag.

In de afgelopen week kreeg het RIVM bericht dat 355 mensen aan de gevolgen van de besmetting zijn overleden. Dat komt neer op gemiddeld ruim 50 sterfgevallen per dag. Dat is het hoogste niveau sinds 26 februari, zo’n 9 maanden geleden.

Bondskanselier Angela Merkel en haar opvolger Olof Scholz praten dinsdag met de bestuurders van de deelstaten over het aanscherpen van de coronamaatregelen in Duitsland.

Het aantal besmettingen in Duitsland loopt al weken in recordtempo op, net als in veel andere landen in de regio zoals Nederland. Volgens de krant Die Welt wordt er gesproken over het inzetten van de eerder afgesproken noodrem. Daardoor kan direct een strenge lockdown worden ingevoerd om het aantal besmettingen terug te dringen.

Mogelijk wordt er ook gesproken over de bezetting in voetbalstadions. In Duitsland is er veel kritiek op het feit dat het stadion van 1. FC Köln afgelopen weekend helemaal vol zat met 50.000 mensen. Noordrijn-Westfalen maakt net als andere deelstaten nu plannen om het aantal toeschouwers bij sportwedstrijden te verminderen.

Er is sprake van een verwarrende kakofonie van kritische geluiden. De ene groep wil feitelijk vaccinatieplicht invoeren; de andere wil dat –gelukkig– juist niet. De ene groep wil een harde lockdown, de andere wil alle ruimte geven aan maatschappelijke activiteiten. Met andere woorden: er is geen gemeenschappelijk gedeelde koers.

Lees ook

Omikronvariant bewijst dat er geen langetermijnvisie is te ontwikkelen

De economische impact van de nieuwe coronavariant is nu nog heel lastig in te schatten, maar het is vooral belangrijk welke gevolgen de Omikron-variant voor het vertrouwen van consumenten en bedrijven zal hebben. Als zij onzekerder worden over de gezondheidseffecten van de Omikron-variant kunnen ze besluiten hun uitgaven en investeringen te verminderen, wat schadelijk kan zijn voor de economie, aldus economen van de drie grootste banken van Nederland.

Volgens Hugo Erken van Rabobank is het vertrouwen van mensen een belangrijke factor in de economie. „We weten nog niet wat de effecten van de nieuwe variant zijn. Als de nieuwe variant heftigere effecten heeft op de volksgezondheid kan dit een negatieve impact hebben op het consumentenvertrouwen en de investeringsbereidheid van ondernemers. Dan sluipt de angst erin en houden mensen uit voorzorg de hand op de knip.”

Bert Colijn van ING zegt dat er vooral nog heel weinig bekend is over de nieuwe variant die ontstond in zuidelijk Afrika en in steeds meer landen opduikt. „We hadden het gevoel dat we steeds beter leerden leven met het virus. We weten de economie steeds beter in te richten. De nieuwe variant kan dus onzekerheid brengen. Mensen denken: dat klinkt eng en worden voorzichtiger met bestedingen.”

Het aantal coronapatiënten in de Nederlandse ziekenhuizen is maandag met 130 toegenomen tot 2772. Dat is de grootste toename sinds 4 januari, aldus cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Op de verpleegafdelingen liggen nu 2209 patiënten met Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 118 meer dan zondag. Op de intensive cares liggen nu 563 mensen met corona, 12 meer dan een dag eerder.

In de afgelopen 24 uur werden er op de verpleegafdelingen 249 nieuwe coronapatiënten binnengebracht. Op de ic’s werden er 48 mensen opgenomen.

De zelftesten voor het coronavirus zijn in veel winkels en online uitverkocht, meldt koepelorganisatie Centraal Bureau Drogisterijbedrijven (CBD). Mensen die een zelftest willen kopen hoeven zich echter geen zorgen te maken, zegt de organisatie. „De pijplijn is goed gevuld. Deze week worden de winkelvoorraden weer aangevuld”, aldus een woordvoerder. Demissionair premier Mark Rutte riep tijdens de persconferentie vrijdag, met sinterklaasavond in aantocht, mensen op zich te testen voor ze op bezoek gaan.

Bijwerkingencentrum Lareb heeft tot nu toe 231 meldingen ontvangen van ontsteking van de hartspier (myocarditis) en het hartzakje (pericarditis) na coronavaccinatie. Bijna de helft van deze patiënten werd opgenomen in het ziekenhuis. Een groot deel was echter weer hersteld op het moment van melden bij Lareb.

De meeste meldingen betroffen jongere mannen. „Mensen die pijn op de borst, benauwdheid of hartkloppingen krijgen na coronavaccinatie, moeten altijd contact opnemen met de huisarts”, adviseert Lareb.

Van de gevaccineerde verpleeghuisbewoners die de afgelopen maanden toch het coronavirus opliepen, is een op de vijf overleden. Hoogleraar ouderengeneeskunde Cees Hertogh heeft dat berekend. „Wij waren ook wel verrast door deze uitslag”, zegt de hoogleraar, die verbonden is aan Amsterdam UMC. De cijfers benadrukken volgens hem nog eens duidelijk het belang van een boosterprik om de afweer tegen het virus op peil te houden.

Hertogh analyseerde gegevens uit elektronische patiëntendossiers van achthonderd coronapatiënten, die tussen september en half november besmet waren geraakt. Van ongeveer de helft van de onderzochte groep, 395 mensen, was duidelijk geregistreerd dat ze waren gevaccineerd tegen corona. Ondanks de prikken overleed 22 procent, bevestigt de hoogleraar na berichtgeving van de NOS. Dat percentage is ongeveer weer op het niveau beland van vorig najaar. Toen was nog niemand in Nederland tegen het virus gevaccineerd.

De bestaande vaccins tegen het coronavirus zijn waarschijnlijk ook effectief tegen de nieuwe Omikron-variant, zegt de leidende epidemioloog in Zuid-Afrika. Volgens Salim Abdool Karim helpen de inentingen ook bij de nieuwste variant tegen een ernstig ziekteverloop.

Volgens Abdool Karim is het nog te vroeg om te zeggen of de Omikron-variant ook daadwerkelijk een heviger ziekteverloop kent dan de Delta-variant. Daar moet meer onderzoek naar worden gedaan. De variant is wel besmettelijker dan eerder bekende varianten, ook voor mensen die zijn ingeënt of het virus al hebben gehad, aldus Abdool Karim.

Het aan de voordeur controleren van mensen die in quarantaine zitten is niet te doen voor boa’s. Handhaving bij mensen thuis is een taak van de politie, maar die heeft daar net als de boa-organisatie niet voldoende capaciteit voor. Bovendien worden er in de coronacrisis steeds meer handhavingstaken plotsklaps op het bordje van boa’s geschoven. De grens is allang bereikt, aldus Richard Gerrits, voorzitter van de boa-vakbond BOA ACP.

Nederland hoeft niet te stoppen met het vaccineren tegen het coronavirus. De eisen van protestgroep Viruswaarheid zijn maandag afgewezen door de rechtbank in Den Haag.

Viruswaarheid had een kort geding aangespannen. De groep wilde dat de rechtbank de Staat zou verplichten om de vergunning voor de vier beschikbare vaccins op te schorten. Het gaat om de vaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna, AstraZeneca en Janssen. Daarnaast zou de Gezondheidsraad alle adviezen over vaccinaties moeten intrekken, en zouden de leden van de raad hun steun aan de adviezen moeten herroepen.

De Omikron-variant van het coronavirus vormt volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) een groot wereldwijd risico waar landen zich goed op moeten voorbereiden. Uitbraken van de nieuwe variant kunnen „grote gevolgen” hebben, stelt de WHO maandag.

„Omikron heeft een niet eerder geziene hoeveelheid mutaties die zorgelijk zijn voor het verloop van de pandemie” , aldus de WHO. „Het wereldwijde risico met deze nieuwe variant hebben wij ingeschat op erg hoog.”

Het percentage sterfgevallen in de verpleeghuizen is weer net zo hoog als in de tweede coronagolf in november vorig jaar, voor de vaccinaties. Dat zegt hoogleraar ouderengeneeskunde Cees Hertogh tegen NOS. Uit de meest recente data blijkt dat zo’n 22 procent van de gevaccineerde bewoners na een besmetting overlijdt. De afnemende effectiviteit van de vaccins, vooral bij ouderen, is hier een van de oorzaken van.

Het Verenigd Koninkrijk gaat mogelijk miljoenen extra mensen een boostervaccin aanbieden vanwege de verspreiding van de Omikron-variant van het coronavirus. Vaccincomité JCVI, dat de overheid adviseert, beslist volgens bronnen van Sky News op korte termijn of zo’n derde prik wordt aanbevolen voor alle volwassenen.

Bij zwangere vrouwen met een coronabesmetting kan het virus in uitzonderlijke gevallen de ongeboren baby in gevaar brengen in de tweede helft van de zwangerschap. Sinds juli dit jaar zijn minstens dertien doodgeboortes in Nederland te wijten aan een door het coronavirus beschadigde placenta.

Dat zegt gynaecoloog Sam Schoenmakers van het Erasmus MC in Rotterdam op basis van een analyse van doodgeboortes waarvoor in eerste instantie geen verklaring werd gevonden, meldt de Volkskrant.

Het aantal positieve coronatests groeit nauwelijks meer. Tussen zaterdagochtend en zondagochtend zijn 22.193 positieve tests gemeld bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat is vergelijkbaar met de vorige dagen. Maar dat wil niet zeggen dat de piek van de coronagolf bereikt is.

De verpleegafdelingen hebben afgelopen etmaal 230 nieuwe patiënten met een coronainfectie zien binnenkomen, zo staat in de meest recente cijfers van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). In totaal liggen er zondag 2642 mensen met Covid-19 in de Nederlandse ziekenhuizen, dat zijn er 18 meer dan zaterdag.

Op de verpleegafdelingen liggen momenteel 2091 coronapatiënten, dat zijn er 22 meer dan zaterdag (2069). Op de intensive cares in Nederland liggen nu 551 patiënten, 4 minder dan afgelopen etmaal. Er zijn zaterdag 2 patiënten naar Duitsland gebracht, daar liggen er nu 8 Nederlands ic-patiënten.

Israël sluit de komende twee weken zijn grenzen voor buitenlanders uit angst voor de Omicron-variant van het coronavirus. Ook zet het land opnieuw technologie van de binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet in om via telefoongegevens mogelijke coronabesmettingen op te sporen.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft er zondag bij landen op aangedrongen om „de wetenschap te volgen” in plaats van reisverboden op te leggen in een poging de nieuwe Omikron-variant in te dammen. „Er is momenteel geen informatie die erop wijst dat de symptomen die gepaard gaan met Omikron verschillen van die van andere varianten”, aldus de WHO.

De klachten van mensen die besmet zijn met de Omikron-variant van het coronavirus zijn voornamelijk mild van aard. Tot die conclusie komen zowel Covid-adviseurs van de Zuid-Afrikaanse overheid als de arts in de stad Pretoria die als eerste aan de bel trok over de nieuwe variant.

„De besmettingen die zich tot nu toe hebben voorgedaan, waren allemaal milde gevallen, milde tot matige gevallen. En dat is een goed teken”, zegt viroloog Barry Schoub bij de BBC. Hij is hoofdadviseur van het vaccinatieprogramma in Zuid-Afrika.

Ook stelt Schoub dat de Omikron-variant door zijn mutaties mogelijk minder „fit” is dan de Delta-variant. De viroloog hoopt dan ook dat die de Delta-variant niet gaat vervangen, omdat „we weten dat Delta heel goed reageert op de vaccins”.

Het Verenigd Koninkrijk heeft zondag opgeroepen tot een spoedvergadering van de gezondheidsministers uit de G7, de groep van rijke industriële landen, nu verschillende Europese landen besmettingen met de Omikron-variant hebben gemeld. Het spoedberaad is maandag.

Het zal volgens de medische topadviseur van het Amerikaanse Witte Huis, Anthony Fauci, twee weken duren om de nieuwe Omikron-variant van het coronavirus goed te onderzoeken. Daarbij gaat het onder meer om onderzoek naar de besmettelijkheid van de variant en om de mate waarin die wellicht resistent is tegen bestaande vaccins.

De Omikron-variant is vooralsnog niet in de Verenigde Staten aangetroffen, maar het is volgens Fauci „onontkoombaar” dat zij binnenkort ook daar opduikt. Hij zei echter te geloven dat de bestaande vaccines waarschijnlijk wel „een mate van bescherming tegen zware gevallen van Covid-19” bieden. Fauci benadrukte daarom nogmaals het belang van het toedienen van boostershots in de strijd tegen corona.

Scholen moeten in ieder geval tot 18 december nieuwe coronamaatregelen treffen, zoals dat alle leerlingen mondkapjes moeten gaan dragen wanneer ze bewegen. Vanaf nu moeten scholieren onder de 12 jaar al thuisblijven bij milde klachten. Eerder hoefde dat alleen wanneer ze hoestten of koorts hadden.

Onderwijsinstellingen krijgen ook dringende adviezen, zoals het aanleggen van looproutes in gebouwen en het spreiden van pauzes. Ook gaat het advies waar mogelijk gelden om klassen op te delen in kleinere groepen die geen onderling contact hebben. Voor groep zes tot en met acht van het primair onderwijs en het hele voortgezet onderwijs geldt het advies dat alle leerlingen twee keer per week een zelftest doen.

Reizigers die de afgelopen dagen terugkeerden uit Zuid-Afrika, positief zijn getest op corona en in een isolatie-hotel zijn ondergebracht, zitten daar verplicht. Het hotel in de regio Kennemerland wordt ook bewaakt. „De isolatie werkt op vrijwillige basis”, aldus een woordvoerder van de GGD Kennemerland zondag. „Maar wanneer dat niet houdbaar blijft, kan besloten worden over te gaan op gedwongen isolatie.”

Reizigers die vanuit zuidelijk Afrika aankomen in Nederland hoeven bij aankomst niet verplicht een PCR-test af te laten nemen. Demissionair minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) zei zondagmiddag nog dat iedereen na aankomst uit een land met zeer hoog risico wel een PCR-test moet laten afnemen. Tot dusver waren twee negatieve tests vooraf voldoende. De test achteraf „hebben we toegevoegd aan de verplichting die sowieso geldt”, aldus De Jonge.

Beveiligers en politie bewaken het hotel in de regio Kennemerland waar positief geteste reizigers uit Zuid-Afrika in isolatie zitten. In het hotel zien particuliere beveiligers erop toe dat de gasten die in isolatie moeten blijven zich daar ook aan houden, zegt een woordvoerster van Marianne Schuurmans, voorzitter van de Veiligheidsregio Kennemerland en burgemeester van Haarlemmermeer.

De Koninklijke Marechaussee heeft zondag op Schiphol een echtpaar aangehouden dat uit een quarantainehotel was gevlucht. Het stel is aangehouden in een vliegtuig dat op het punt stond te vertrekken. Beide personen zijn overgedragen aan de GGD.

Een woordvoerder van de marechaussee laat weten dat het gaat om het hotel in de regio Kennemerland waar positief geteste reizigers uit Zuid-Afrika in isolatie zitten. In het hotel zien particuliere beveiligers erop toe dat de gasten die in isolatie moeten blijven zich daar ook aan houden. Buiten zorgen politie en marechaussee dat niemand het hotel binnenkomt die er niets te zoeken heeft.

Bij dertien van de vrijdag uit Zuid-Afrika op Schiphol aangekomen reizigers die positief op corona hebben getest, is tot nu toe de Omicron-variant van het virus aangetroffen. Dat meldt het RIVM. Het onderzoek naar alle 61 positief geteste personen is nog niet afgerond. Mogelijk wordt de nieuwe variant in meer testmonsters aangetroffen, aldus het RIVM.

Minister Hugo de Jonge van Volksgezondheid gaf zondagmiddag een toelichting aan de pers op het nieuws. Daarin zei hij onder meer dat er een quarantaineplicht geldt voor mensen die uit zuidelijk Afrika ons land binnenkomen. Hij zei ook dat alle mensen die uit een hoogrisicoland aankomen in Nederland gebeld worden door de GGD. Verder vroeg hij gemeenten om de mensen in quarantaine ook aan de voordeur te controleren.

Het liveblog van zaterdag is hier te vinden.