Gerdi Verbeet, voormalig Kamervoorzitter: „Ach, ik zal Bas van der Vlies nooit vergeten. Ik heb zo veel aan hem gehad. Toen ik ooit het plan had om mee te doen aan de verkiezing voor Kamervoorzitter, vroeg ik Bas om raad. Ik wilde me verdiepen in allerlei aspecten van de verhoudingen tussen Kamer en kabinet. Bas kwam met een aantal titels. Die heb ik braaf meegenomen en op vakantie gelezen. Bas was altijd bereid om zijn ervaringen in een kleine fractie te delen met collega’s van andere kleine fracties.

Van der Vlies was een man uit één stuk. Iemand met sterke overtuigingen. Maar hij was altijd bereid om goed te luisteren naar opvattingen van anderen. Dat heb ik altijd zeer gewaardeerd.”

Lees ook

Oud-SGP-leider ir. B. J. van der Vlies (79) overleden

Toewijding

Frans Weisglas, voormalig Kamervoorzitter en VVD-Kamerlid: „Alle 24 jaren dat ik in de Kamer zat, vielen binnen de 29 jaren dat Van der Vlies SGP-Kamerlid was.

Van der Vlies was een aardige collega. Ik had altijd prettig contact met hem. Hij had humor, kon zichzelf relativeren. Hij liep haast letterlijk altijd met een knipoog. Humor verwacht je niet meteen bij iemand met een steil uiterlijk, met een donker pak en een donkere das.

Van der Vlies was standvastig, hij wist heel goed welke kant hij op wilde. Dat verwacht je natuurlijk ook wel van een SGP’er.

Ik had bewondering voor zijn toewijding. Haast iedere avond zag ik hem wel in het Kamergebouw. Soms kreeg ik het idee dat hij met een fractie van twee of drie mannen net zo veel werk verstouwde als een fractie van dertig mensen.

Hoewel ik zelf niet religieus ben, heb ik er toch veel respect voor hoe mensen als Van der Vlies en nu ook Van der Staaij vasthouden aan de uitgangspunten van de SGP. Het geloof was misschien wel het belangrijkste in het leven van Van der Vlies. Zonder mensen iets op te dringen, bracht hij toch regelmatig Bijbelteksten in tijdens zijn inbreng. Of hij eindigde een bijdrage met een bede aan God. Dat vond ik mooi.

Als Kamervoorzitter zat ik er bovenop als Kamerleden tijdens een debat vloekten. Ik wist dat mensen van CDA, CU en SGP daar aanstoot aan namen. Ik wilde voorkomen dat Van der Vlies dan naar het spreekgestoelte moest komen om wat van dat grove taalgebruik te zeggen.

Op het gebied van staatsrechtelijke verhoudingen was Van der Vlies een wandelende encyclopedie. Als er bijvoorbeeld tegenstrijdige opvattingen waren over het reglement van orde, en de voorzitter worstelde daarmee, dan kon hij kon heel behulpzaam zijn in de richting van de voorzitter.”

Harmonie

SGP-voorman Kees van der Staaij, via de SGP-website: „Het al met al toch nog vrij plotselinge overlijden van Bas van der Vlies raakt me diep. Hij was jarenlang het gezicht van de SGP en straalde daarbij ook uit hoe hij zelf was: constructief en betrouwbaar. Voor mij persoonlijk was Bas ook een hartelijke en hardwerkende collega. Zijn heengaan is voor de SGP en allen die persoonlijk met hem mochten optrekken, aangrijpend.”

Van der Vlies was Kamerlid vanaf 1981, vanaf 1986 fractievoorzitter van de SGP in de Tweede Kamer en jarenlang was hij ook de nestor van de Kamer. Tot 2010, 24 jaar lang, was hij het boegbeeld van de SGP. Van der Staaij: „Je zou kunnen zeggen dat ik ‘het ambacht’ van hem heb geleerd. Twaalf jaar lang ben ik heel intensief met hem opgetrokken. Dat was in goede harmonie, met elkaar verbonden door hetzelfde beginsel van waaruit wij politiek bedrijven. Voor hem was het ”Zo waarlijk helpe mij God almachtig” geen dode formule, maar levende werkelijkheid. Als weinig anderen wist Van der Vlies dat „Gods kracht in zwakheid wordt volbracht.””

Van der Staaij wijst er maandagmiddag in een telefonische toelichting op dat Van der Vlies in zijn laatste speech in de Kamer wees op het belang van fatsoenlijk taalgebruik. „Hij zei toen bijvoorbeeld: „Een scherp debat moet kunnen, maar onze taal is warempel meer dan rijk genoeg om ons verre te houden van platvloersheid.””

Ook Van der Staaij wijst op de humor van Van der Vlies. „Toenmalig SP-leider Jan Marijnissen vroeg Van der Vlies eens: Wil je de G in SGP duidelijk uitspreken, zodat er geen verwarring met SP ontstaat. Waarop Van der Vlies zei: „Als die verwarring maar niet omgekeerd postvat.” Dan zag je de bekende twinkeling in zijn ogen, en de gekrulde lippen.”

Binnen de SGP probeerde Van der Vlies „polarisatie op de flanken” tegen te gaan, memoreert Van der Staaij. „Ik ging als jong ventje naar partijdagen. Dan was het tijdens discussies soms van dik hout zaagt men planken. In de tijd van Van der Vlies kwam er meer consensus binnen de partij. Hij was er niet op uit om een ander de maat te nemen. Hij wees erop dat dat christelijke politiek niet alleen iets is van het beginsel uitdragen of alleen maar iets van praktisch politiek bezig zijn. Hij hield die twee zaken bij elkaar. Het waren voor hem twee zijden van dezelfde medaille.”

Standvastig

Premier Rutte, via Twitter: „Het verdrietige bericht van overlijden van Bas van der Vlies brengt herinneringen boven aan een standvastig parlementariër die sterke overtuigingen bracht met kennis, mildheid en humor. Een man naar wie werd geluisterd, ook buiten de SGP. Ik wens zijn nabestaanden veel sterkte.”

ChristenUnie-leider Gertjan Segers, via Twitter: „Met het heengaan van Bas van der Vlies verliezen we een beminnelijke, kundige en wijze christenpoliticus, met wie ik ook zelf goede ontmoetingen heb gehad. En een man die wist dat we hier alleen maar pelgrims op doortocht zijn en die daarbij zijn hoop vestigde op God.”

Essentie

G. J. Schutte, voormalig leider van het GPV, een van de voorlopers van de ChristenUnie: „Ik bewaar goede herinneringen aan Bas van der Vlies. Hij was een innemende en betrouwbare persoon. De samenwerking met hem was altijd prettig. We zaten al samen, beiden rond de dertig, in de Provinciale Staten van Utrecht. Bas en zijn collega in hun tweemansfractie van de SGP, ik als enige GPV’er. Bas was er goed in om steun te verwerven bij andere fracties voor bepaalde plannen, bijvoorbeeld rond jeugdwerk in Utrecht.

In de Tweede Kamer verschilden we op punten van elkaar, maar samen stonden we voor de essentie van christelijke politiek: bevordering van de eer van Gods naam. Er waren geen belemmeringen om samen te werken op het terrein van belangrijke zaken. Denk aan gelijke behandeling, abortus en euthanasie.”

Bruggen bouwen

SGP-voorzitter Dick van Meeuwen (via de website van de SGP): „Het overlijden van onze oud-voorman Bas van der Vlies is voor de SGP een groot verlies. In hem verliest de partij een man die zich gedurende zijn werkzame leven met hart en ziel inzette voor het staatkundig-gereformeerde geluid in de politiek. Typerend waren de laatste woorden die hij in de Tweede Kamer uitsprak: Soli Deo Gloria.”

Van der Vlies zou volgend jaar 80 zijn geworden. Hij gold vanaf 1986, toen hij Henk van Rossum opvolgde als voorzitter van de SGP-Kamerfractie in de Tweede Kamer, als het boegbeeld van de SGP.

Van Meeuwen: „Ik leerde Bas van der Vlies kennen toen hij Kamerlid werd. Het lag in zijn karakter en aard om bruggen te bouwen – hij was afgestudeerd als ingenieur in Delft. Hoe moeilijk dat was als het gaat om mensen, ervoer hij aan den lijve als er soms onrust in de partij was. Dat ging hem aan het hart. Hij zei toen wel eens zich meer partijleider met een lange dan met een korte ei te voelen. Het is een van zijn verdiensten dat hij in die jaren al het menselijk mogelijke deed om in gesprek te zijn en blijven met iedereen.”

Van Meeuwen laat weten dat hij en de andere bestuursleden meeleven met de familie Van der Vlies. „We dragen hen op in het gebed tot God. We bidden dat ze dwars door alles heen, mogen doen wat de titel was van zijn gebundelde partijredevoeringen: ”Gods trouw en goedheid prijzen”.”

Gerespecteerd

D66-leider Sigrid Kaag, via Twitter: „Verdrietig nieuws. Bas van der Vlies was een alom gerespecteerd politicus. Een ware nestor van het parlement. Mijn condoleances gaan uit naar zijn dierbaren en naar zijn partijgenoten van de SGP.”

CDA-leider Wopke Hoekstra, via Twitter: „Met het overlijden van Bas van der Vlies verliezen we een wijs en alom gerespecteerd politicus. Hij was het staatsrechtelijk geweten van de Tweede Kamer en werd ook buiten de SGP breed gewaardeerd. Zijn politiek handelen was gebaseerd op zijn christelijk geloof. Mag dat geloof nu troost geven aan zijn familie en dierbaren.”

PVV-leider Geert Wilders, via Twitter: „Gewaardeerd oud-collega Bas van der Vlies overleden. Hij was een instituut in de Kamer en genoot terecht veel respect van iedereen. Heel veel sterkte aan zijn familie en vrienden.”