Allereerst was er in augustus de catastrofale Amerikaanse terugtrekking uit Afghanistan. Politieke leiders in zowel Europa als het Midden-Oosten werden hierdoor volkomen overrompeld. Ze voelden zich zelfs door de Verenigde Staten verraden, omdat Washington dit alles niet met zijn bondgenoten had gecoördineerd. Alleen Frankrijk had de waarschuwingen van zijn ambassade in Kabul wél serieus genomen. De Fransen bleken al maandenlang bezig om eigen militairen en personeel uit Afghanistan te evacueren.

Afghanistan wordt inmiddels opnieuw door de taliban gecontroleerd. Dat wordt in de hele Arabische wereld als een zorgwekkende ontwikkeling gezien. Een ander teken aan de wand is het feit dat de Verenigde Staten de afgelopen maanden in alle stilte antiraketsystemen hebben weggehaald uit Saudi-Arabië, dat hierdoor kwetsbaarder is geworden voor raketten die worden afgevuurd vanuit Jemen.

En toen kwam een maand later de zogeheten AUKUS-alliantie. Het is een pact dat Australië, het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten sloten, met als doel gezamenlijk de toenemend agressieve politiek van China te bestrijden. In het kader van dit pact besloot Canberra om een miljardenorder voor Franse onderzeeboten te annuleren. Het krenkte de Franse nationale trots. Vooral ook omdat de Verenigde Staten wederom vooraf geen overleg met Parijs hadden gepleegd.

De AUKUS-alliantie maakte duidelijk dat de bescherming van Europese en Arabische bondgenoten niet langer een Amerikaanse prioriteit is. In Europa was het vooral de Franse president Macron die dit aanvoelde, samen met Griekenland.

Athene maakte zich, net als de Arabische wereld, al lange tijd zorgen over de provocerende acties van Turkije in landen als Irak en Syrië en in de Middellandse Zee. Griekenland ging hierdoor nauwer samenwerken met Egypte en een aantal Arabische Golfstaten. Eind september sloten de Fransen zich hierbij aan. Frankrijk sloot een militair pact met Griekenland. De Grieken zullen in dit kader een aantal Franse fregatten kopen voor hun marine, maar deze nieuwe alliantie gaat nog veel verder dan dat.

De nieuwe Frans-Griekse overeenkomst bepaalt dat „beide partijen elkaar zullen bijstaan –desnoods militair– in geval er een gewapende aanval plaatsvindt op het territorium van één van beide landen.” Het is duidelijk dat dit een directe waarschuwing is richting Turkije. Alles wijst erop dat deze Frans-Griekse alliantie kan rekenen op de goedkeuring van Washington.

Het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken liet weten dat Washington „naar wegen zoekt om de Fransen te ondersteunen in hun pogingen om de Europese defensiecapaciteit te versterken. Een effectievere Europese alliantie is ook een Amerikaans belang.” Diplomatieke woorden die feitelijk zeiden dat de Europeanen zelf verantwoordelijk zijn voor hun deel van de Middellandse Zee.

Frankrijk en Griekenland hebben snel begrepen dat Europa en de Arabische wereld op elkaar zijn aangewezen.