Voor verreweg de meeste leerlingen is de school veilig, laat het onderzoek van de inspectie zien. Maar scholieren die anders denken of doen dan de school voorstaat, kunnen het klimaat op de Gomarus wel als onveilig ervaren. „Hierbij speelt een rol dat de school en de gemeenschap op en rond de school breed gedeelde opvattingen hebben over gewenste opvattingen en gedragingen”, stelt de inspectie.

De rechter onderstreepte dinsdag ook dat de zorgplicht voor homoleerlingen op een reformatorische school daarom extra zwaar weegt. Voor eigen opvattingen is ruimte, maar de school dient rekening te houden „met het welbevinden en de veiligheid van leerlingen die deze opvattingen en gedragingen niet delen.” Het bestuur heeft daarvoor onvoldoende oog, ziet de inspectie.
De reformatorische school had via een kort geding geprobeerd om een aantal passages in het rapport te laten wijzigen, maar daar ging de rechter niet in mee. Die oordeelde dat de bevindingen van de inspectie „aanvaardbaar” zijn.

Notitie

Eén daarvan is dat het bestuur geen lessen heeft getrokken uit de beruchte gesprekken met een aantal leerlingen en hun ouders in 2016. NRC schreef begin dit jaar hoe deze leerlingen werden gedwongen om met hun geaardheid naar buiten te komen. Het beleid en de procedures zijn daarna niet aangepast.

De inspectie erkent dat haar onderzoek zich niet richt op waarheidsvinding rond die incidenten – iets wat de school betreurt. Wel bekeek ze hoe het op dit moment gesteld is met de sociale veiligheid van leerlingen. Het rapport constateert dat de voorvallen destijds „niet de enige uiting” van onveiligheid waren en ook niet als op zichzelf staande incidenten kunnen worden gezien.

Bovendien bestaat het risico op herhaling, stelt de inspectie, omdat in een notitie staat dat de school met ouders overlegt als leerlingen binnen de school openlijk een homoseksuele relatie hebben. Weliswaar besloot het bestuur dat beleid in 2019 aan te passen, maar omdat dit nog altijd op zich laat wachten, geeft het zinnetje vooralsnog de formele positie van de school weer.

Scheldwoord

Niet alleen de inspectie vindt dat het bestuur meer in actie moet komen om de veiligheid op school te verbeteren. Ook het personeel mist handvatten om bij te dragen aan een veilig klimaat voor alle leerlingen. Docenten voelen zich soms handelingsverlegen. Leraren en vertrouwenspersonen zien het verder als „een gemiste kans” dat een studiedag voor het personeel over de omgang met seksuele geaardheid en identiteit nog niet heeft plaatsgevonden.

Het scheldwoord ”homo” klinkt volgens docenten en mentoren best vaak op de Gomarus. „Dat is niet gewenst, maar valt een school niet aan te rekenen”, zegt de inspectie. Een school moet zo nodig wel optreden.

De uitingen en gedragingen van leraren op de Gomarus strijden „niet stelselmatig” met de basiswaarden van de democratische rechtsstaat, luidt een andere conclusie. Volgens de inspectie verschilt het wel sterk per docent hoeveel ruimte leerlingen hebben om hun mening te geven, bijvoorbeeld bij toetsvragen.

Gepest

Geen enkele leerling die de inspectie sprak zegt zich op dít moment op school onveilig te voelen of daar gepest te worden. Scholieren die zich eerder minder prettig hebben gevoeld, zijn in hun ogen goed geholpen door de mentoren. Dat geldt ook voor enkele leerlingen die op school hebben verteld dat ze homoseksueel zijn.

De impact van het NRC-artikel op de school in Gorinchem is „groot.” Mentoren, zorgcoördinatoren en vertrouwenspersonen vertelden de inspecteurs dat het vertrouwen van een deel van de leerlingen in hen is geschaad.

Het bestuur moet van de inspectie nu een verbeterplan opstellen. In januari 2022 volgt onderzoek of dat tot verandering heeft geleid.