De Wereldhavendagen waren in pre-Covid-tijden goed voor zo’n 350.000 bezoekers, dankzij een druk kadeprogramma in de stad en demonstraties op het water van de Nieuwe Maas. Vorig jaar kon dat allemaal niet doorgaan en ook dit jaar –de 44e editie is op 3, 4 en 5 september– is de opzet in de openlucht bescheiden. De Koninklijke Marine is er met twee schepen en mariniers met hun stormbaan, maar dat is het wel zo’n beetje.

„Met het grootste havengebied van Europa als onze achtertuin, vinden we het ontzettend belangrijk dat we jongeren op een laagdrempelige manier kennis laten maken met de kansen en mogelijkheden”, zegt Sabine Bruijnincx, directeur van stichting Wereldhavendagen. „Hopelijk maken we hen enthousiast voor een carrière in de Rotterdamse haven.”

Instroom

Of dat lukt is maar zeer de vraag. „Eigenlijk komt het evenement te vroeg in het jaar”, vindt Jan Kweekel van brancheorganisatie Nederland Maritiem Land en bestuursvoorzitter bij het Scheepvaart en Transport College (STC) in Rotterdam. „Jongeren kiezen in december of januari voor een vervolgopleiding, terwijl de Wereldhavendagen in het eerste weekend van september zijn. Het enthousiasme blijft vaak niet hangen.”

Het vinden van geschikte mannen en vrouwen voor de havenberoepen is volgens Kweekel een fors probleem. De instroom van nieuwe vakmensen in de haven is te laag. Soms voldoet het aantal nieuwelingen niet eens aan de vervangingsvraag. Buitenlanders vullen de gaten. Kweekel: „Op de werf van Concordia Damen in Werkendam waar het nieuwe STC-opleidingsschip Ab Initio wordt gebouwd, zijn de voertalen Slavisch. Nederlandse jongens zijn er niet. Mensen met gouden handjes zijn nergens meer te vinden.”

Jongeren kiezen niet meer voor werk in de haven, terwijl de banen voor het oprapen liggen. Van technici tot sjorders en kraanmachinisten: werkgevers zijn hard op zoek naar geschikt personeel. Het aantal vacatures blijft groeien, zo blijkt uit recent arbeidsmarktonderzoek onder ruim 120 bedrijven in de regio Rotterdam-Rijnmond. Maar liefst 70 procent van de bedrijven heeft moeilijk vervulbare vacatures, vooral banen in de havenindustrie en technisch onderhoud.

Er wordt van alles geprobeerd om jongeren te interesseren: programma’s voor basis- en voortgezet onderwijs, bezoeken aan bedrijven in de haven en korte stages. Kweekel steekt de hand ook in eigen boezem. „We zullen meer moeten doen aan ons imago. Werk in de haven staat nog altijd synoniem voor iedere dag het ketelpak aan, smerigheid en vieze nagels. Terwijl digitalisering en innovatie van de haven op nummer één staat. Dat moeten we dus meer uitventen.”

Mens

Met een fototentoonstelling over havenberoepen in en om het Maritiem Museum probeert de organisatie de wereld van containers, chemiecomplexen, reuzenkranen en megaschepen naar de stad toe halen. Fotograaf Anne Reitsma zocht vooral de mens in, op of achter de haven: duikers, douaniers, kraanmachinisten.

Maar er is een probleem: de haven is in de loop der jaren uit Rotterdam verdwenen en opgeschoven richting de Noordzee. Kweekel: „Als jongelui horen dat ze straks op de Tweede Maasvlakte aan het werk moeten, halen ze hun neus op. Dat is 40 kilometer verderop.”