Amerikaanse ambassade Kabul waarschuwt opnieuw: vermijd vliegveld
De Nederlandse evacuatiemissie in Afghanistan is voltooid. Lees de laatste ontwikkelingen in dit liveblog.
Advertentie
De Britse evacuatie van burgers uit Afghanistan stopt zaterdag. Volgens de hoogste Britse militaire commandant vertrekken er nog enkele burgervluchten maar dat zijn er „nu nog maar heel weinig”.
In een gesprek met de BBC erkende generaal Sir Nick Carter dat het „hartverscheurend” is, dat het niet gelukt is iedereen te evacueren die naar Groot-Brittannië had mogen komen. „Het is zo goed als het onder de omstandigheden mogelijk was, gegaan. Maar het is ons niet gelukt iedereen eruit te krijgen, dat is hartverscheurend en ter plaatse moesten een aantal moeilijke beslissingen genomen worden.”
Vrijdag meldde het Britse ministerie van Defensie dat het 14.543 mensen had geëvacueerd uit Kabul sinds 13 augustus. Meer dan duizend Britse militairen waren op het hoogtepunt van de evacuaties in Kabul om dat te regelen. Sommigen van hen zijn al terug. De anderen komen met de resterende toestellen, aldus Carter.
Volgens het ministerie zaten er vrijdag nog tussen de 800 en 1100 Afghanen die naar Groot-Brittannië mogen komen, vast in het Aziatische land. Ook 100 tot 150 Britten waren toen nog niet geëvacueerd.
De bekende Afghaanse persfotograaf Massoud Hossaini waarschuwt vanuit Nederland voor de toekomst van Afghaanse media onder het bewind van de Taliban. In een interview met persbureau AFP vertelt de 39-jarige Hossaini, die in 2012 de Pulitzerprijs won, dat hij vreest dat Afghanistan net zoals Noord-Korea wordt.
„De Taliban zullen de media volledig sluiten en ze zullen ook internet volledig afsluiten”, zei Hossaini vrijdag op een World Press Photo-tentoonstelling in de Nieuwe Kerk in Amsterdam. „Op dit moment houden ze de internationale gemeenschap voor de gek, ze houden westerlingen voor de gek”, zei hij.
Hossaini verliet Kabul op 15 augustus, vlak voordat de Taliban de stad innamen, met het laatste commerciële vliegtuig dat het land verliet.
Hij maakt zich grote zorgen over de toekomst van het land. „Het wordt echt heel erg. Ze proberen de media te vermoorden, maar ze doen het langzaam”, aldus Hossaini.
Na de val van Kabul benadrukten Taliban-functionarissen in een formele persconferentie dat de media, inclusief vrouwen, vrij konden blijven opereren en niet zouden worden lastiggevallen. Volgens de persfotograaf is dat een „schijnvertoning”.
De circa 1600 Afghaanse evacués die worden opgevangen in Amsterdam, Groningen, Zeist, Harskamp en vanaf zondag ook in Nijmegen, kunnen „zo snel mogelijk” kiezen voor een coronavaccin, vertelt een woordvoerder van koepelorganisatie GGD GHOR aan NU.nl. „Ik ga ervan uit dat het vaccinatieproces in september begint.”
Wanneer precies hangt af van enkele factoren. Zo moet GGD GHOR met regionale autoriteiten in overleg over eventuele logistieke problemen, zoals hoe de vaccins op locaties komen en hoe er in de opvangcentra geprikt wordt. Daarnaast moeten de evacués uitgebreid geïnformeerd worden over de vaccinatiecampagne én de verschillende soorten vaccins, zodat zij zelf de keuze kunnen maken over een coronavaccinatie.
Het proces kan ook pas in september beginnen, doordat de evacués eerst andere dingen aan hun hoofd hebben. Zo zitten zij de eerste dagen in quarantaine, worden ze op de eerste, derde en vijfde dag getest op corona en kunnen ze zich pas na die laatste test - bij een negatieve testuitslag - vrijer bewegen binnen de opvanglocaties. De evacués worden ook getest op tuberculose.
De Verenigde Staten claimen in Afghanistan een doelwit van IS-Khorasan, de Afghaanse tak van terreurgroep Islamitische Staat (IS), te hebben gedood met een drone. De militant zou betrokken zijn geweest bij het plannen van aanvallen.
De missie is uitgevoerd in het kader van terrorismebestrijding, één dag nadat een zelfmoordterrorist zichzelf opblies op het vliegveld van Kabul. Het officiële dodental staat op 92, maar volgens diverse media zijn er mogelijk 180 doden gevallen. Onder hen zijn dertien Amerikaanse militairen.
Het ministerie van Defensie meldt niet of het doelwit direct betrokken was bij het bloedbad op de luchthaven, dat door IS-K is opgeëist.
Een anonieme overheidsbron zegt dat dit niet het geval was en laat weten dat deze persoon ervan werd verdacht toekomstige aanvallen te plannen. De identiteit van het doelwit is niet openbaar gemaakt.
De planner bevond zich op het moment van de droneaanval in de provincie Nangarhar, ten oosten van Kabul en aangrenzend aan Pakistan. De militant zat in een auto, waar ook een ander persoon in zat die bij IS zit. Beiden zijn gedood, aldus de Amerikanen. Er zijn zover bekend geen burgerslachtoffers gevallen.
Donderdag waarschuwde de Amerikaanse president Joe Biden de verantwoordelijken voor de dodelijke aanslag in Kabul al. „Wij zullen jullie niet vergeven, wij zullen jullie niet vergeten, wij zullen jullie laten boeten”, zei hij in een toespraak vanuit het Witte Huis. Ook verklaarde hij opdracht te hebben gegeven voor een aanval op IS-K.
De groep voerde in de afgelopen jaren meerdere dodelijke aanvallen uit in Afghanistan. IS-K bestaat uit moslimextremisten die de Taliban, de nieuwe machthebbers van het land, te gematigd vinden. De twee groeperingen zien elkaar als vijanden.
Het kabinet onderzoekt of het voor de evacuatie van achtergebleven Nederlanders kan samenwerken met particuliere beveiligingsbedrijven in Afghanistan. Diverse particuliere bureaus die claimen met ex-commando’s te werken, zouden hun hulp hebben aangeboden, meldt het AD.
Volgens minister Ank Bijleveld (Defensie) wordt gekeken of die aanbiedingen serieus zijn. „Dat moeten we onderzoeken”, zegt ze desgevraagd. „Het is maar zeer de vraag hoe betrouwbaar die bedrijfjes zijn.”
Ondertussen blijft het kabinet op allerlei manieren proberen de achtergebleven Nederlanders en nog zeker dertig lokale tolken die voor Defensie hebben gewerkt weg te halen. „We hebben nu gesprekken met de omringende landen over het toelaten van evacués die over land Afghanistan kunnen verlaten. Dat gaat niet zomaar”, zegt minister Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken).
Amerikanen moeten de internationale luchthaven van de Afghaanse hoofdstad Kabul vermijden. De Amerikaanse ambassade in de stad waarschuwt vrijdag opnieuw voor veiligheidsrisico’s. Mensen die bij de poorten van het vliegveld staan worden opgeroepen „onmiddellijk te vertrekken”.
Donderdag blies een extremist zichzelf op bij een van de poorten van het vliegveld van Kabul. Daardoor kwamen volgens sommige media, waaronder The New York Times, zo’n 180 mensen om het leven, onder wie veel Afghaanse burgers en zeker 13 Amerikaanse militairen.
Veel westerse landen, zoals Frankrijk, Spanje, Groot-Brittannië, Nederland en Duitsland, zijn inmiddels gestopt met evacuatiemissies in Afghanistan. Het is onduidelijk hoe de situatie rond de luchthaven momenteel is.
BBC-correspondent Lyse Doucet, die nog in Kabul is, meldde vrijdag op basis van een bron dat de nog aanwezige Amerikaanse en Britse troepen zich klaarmaken om te vertrekken. De Taliban zouden de macht op het vliegveld volgens de bron „in de komende uren” over kunnen nemen, maar dit is niet bevestigd door het Amerikaanse ministerie van Defensie, dat benadrukt dat het vliegveld en het luchtruim nu nog worden gecontroleerd door de Verenigde Staten.
Frankrijk heeft de evacuatiemissie in Afghanistan op vrijdag beëindigd, meldt de regering. In totaal zijn meer dan 3000 evacués vanuit Kabul naar Frankrijk gebracht, onder wie meer dan 2600 Afghanen. De missie is gestopt omdat „de veiligheid niet meer kon worden gewaarborgd”, meldt de Franse minister van Buitenlandse Zaken.
Het Franse ambassadepersoneel heeft de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad verlaten en is inmiddels aangekomen in de Verenigde Arabische Emiraten. Het ministerie van Buitenlandse Zaken zegt in gesprek te gaan met de Taliban om ervoor te zorgen dat mensen die dat willen Afghanistan ook na 31 augustus nog kunnen verlaten.
Donderdag zei de Franse president Emmanuel Macron nog dat Frankrijk probeerde „enkele honderden mensen” weg te krijgen uit Afghanistan. Het is niet duidelijk of dat gelukt is. Andere landen, waaronder België, Canada, Nederland, Polen, Spanje en Groot-Brittannië, beëindigden de evacuatiemissies in Afghanistan al eerder.
De Verenigde Staten halen nog steeds mensen op uit het land. Het Witte Huis meldde vrijdag (lokale tijd) dat er in 12 uur tijd zo’n 4200 mensen uit Kabul zijn geëvacueerd. Er zijn naar schatting al meer dan 100.000 mensen gevlucht via het vliegveld van Kabul, dat door een Amerikaanse troepenmacht nog tot 31 augustus wordt beschermd.
Op vliegveld Eindhoven is vrijdagavond een vliegtuig geland met aan boord Nederlandse militairen en ambassadepersoneel uit Afghanistan. Ook de Nederlandse ambassadeur in dat land, Caecilia Wijgers, vloog mee terug. Hoeveel passagiers in totaal aan boord waren, kon een defensiewoordvoerder niet zeggen.
Nederland heeft nu geen militairen of diplomatieke vertegenwoordiging meer in Kabul. In de regio blijft nog wel een kleine groep militairen met een vliegtuig aanwezig, net zoals een klein ambassadeteam.
Vooralsnog is het een van de laatste vluchten vanuit de regio naar Nederland. De komende tijd zijn evacuaties vanuit de Afghaanse hoofdstad Kabul praktisch onmogelijk, omdat de luchthaven daar niet veilig meer is. De Amerikanen, die het nu nog voor het zeggen hebben op het vliegveld, moeten van de Taliban uiterlijk 31 augustus vertrokken zijn. Het is nog niet duidelijk wat daarna mogelijk is.
Wel zijn er de komende dagen nog een aantal vluchten met materieel vanuit het gebied, meldt het ministerie van Defensie. Daarmee vliegen ook nog enkele militairen mee. De vluchten vertrekken vanuit het Pakistaanse Islamabad.
Bij de aankomst waren ook demissionair premier Mark Rutte en ministers Ank Bijleveld (Defensie) en Sigrid Kaag (Buitenlandse Zaken) aanwezig. Zij verwelkomden samen met Commandant der Strijdkrachten Onno Eichelsheim het Nederlandse team.
Bijleveld heeft „enorme waardering” voor de militairen die hielpen bij de evacuatie vanuit Kabul. „Tegelijkertijd staan de beelden uit Kabul nog steeds op ons netvlies”, laat ze weten in een verklaring. „Met aanslagen en mensen die achterblijven. Dat is verschrikkelijk. Wij blijven ons inzetten om iedereen in veiligheid te brengen.”
Advertentie
