Zelfmoordterroristen veroorzaken donderdagavond een bloedbad in de hoofdstad van Afghanistan. Zeker dertien Amerikaanse militairen en meer dan negentig Afghanen, waaronder 28 taliban, vinden de dood. Een zwarte bladzijde, zowel voor Amerikanen als Afghanen.

De bloedige aanslagen komen niet als een verrassing. De VS en Groot-Brittannië waarschuwen al een week voor aanvallen van de IS-terreurgroep die opereert in de Afghaanse provincie Korashan. Deze tak van Islamitische Staat heeft donderdagavond inderdaad de verantwoordelijkheid opgeëist.

De aanslagen zijn een nachtmerrie voor de Amerikaanse president Joe Biden, die toch al onder vuur ligt om de chaotische aftocht uit Afghanistan. Voor het eerst in anderhalf jaar tijd sneuvelen Amerikaanse militairen in Afghanistan. Het is ook nog eens het grootste verlies in één keer sinds 2011.

Voor de VS betekenen de dodelijke aanslagen in Kabul nieuw gezichtsverlies. Biden zal hoe dan ook moeten reageren op deze Amerikaanse vernedering. Een effectieve, krachtige reactie is echter nog niet zo eenvoudig. De VS en bondgenoten bestrijden al vele jaren de verschillende takken van IS in het Midden-Oosten. Donderdag is pijnlijk duidelijk geworden dat deze aanpak minder effectief is dan gehoopt; de aanslagen zijn er niet mee voorkomen.

De dramatische aanslagen in Kabul dreunen ongetwijfeld nog lang na in de wereld. Moslimextremisten krijgen wereldwijd een enorme oppepper door deze bloedige moordaanslag. Radicale milities in Irak bijvoorbeeld ervaren de aanslagen op de Amerikanen als een steun in de rug in hun strijd de VS te dwingen tot vertrek uit hun land.

Nog belangrijker zijn de gevolgen voor de verhouding Iran-VS. Ook Teheran voelt zich door de aanslagen gesterkt tegenover een verzwakte VS. Een weinig aantrekkelijk scenario op het moment dat Iran de eindfase bereikt in de ontwikkeling van kernwapens.

Door de machtsovername in Afghanistan is in ongekend korte tijd een nieuwe werkelijkheid ontstaan. Na twintig jaar strijd tegen de taliban werken de VS sinds 14 augustus nauw samen met hun oude vijand. Door Amerikaanse inlichtingen te delen, hebben de taliban verschillende aanslagen op Amerikaanse doelen verijdeld.

De machtswisseling in Afghanistan plaatst het Westen voor een dilemma. Boycotten van het nieuwe regime of diplomatieke betrekkingen aangaan met de aangetreden machthebbers? Terwijl China zich al bereid heeft verklaard vriendschappelijke banden aan te knopen, weet het Westen zich vooralsnog slecht een houding te geven tegenover de taliban.

Een belangrijke vraag voor het Westen daarbij is wie de grootste bedreiging vormt in Afghanistan: de taliban of IS? De balans lijkt door te slaan naar de laatste. Feit is dat beide radicale moslimbewegingen onderling op voet van oorlog verkeren. Voor de taliban vormen de VS net zo’n grote vijand als IS.

Nu de Amerikanen op korte termijn meer aanslagen kunnen verwachten van IS, kan samenwerking met de taliban een noodzakelijk kwaad zijn. Daarbij geldt: de vijand van mijn vijand is mijn vriend. Verschillende Westerse regeringsleiders zullen ongetwijfeld moeten slikken om de nieuwe werkelijkheid in Afghanistan tot zich door te laten dringen.