Terwijl hele wereld vertrekt uit Kabul, blijven de Russen
Terwijl veel westerse landen in paniek vliegtuigen stuurden naar Kabul om hun mensen te evacueren, was de reactie uit Moskou opmerkelijk kalm. De Russische ambassadeur bleef en sprak dinsdag met de taliban.
Een deel van de Russische ambassadestaf van ongeveer honderd man zou weliswaar naar huis worden gestuurd, maar volgens een diplomaat gaat het niet om een evacuatie. „Het is ook vakantietijd. Ze zullen vertrekken voor het einde van de zomer.” De staf blijft in principe echter gewoon op sterkte.
De kalmte van de Russen is opvallend aangezien de taliban in Rusland zelf geldt als verboden organisatie. Bovendien zegt Rusland dat het nog niet heeft besloten of het de taliban erkent als nieuwe Afghaanse autoriteiten. Rusland wil de tijd nemen en afwachten wat de taliban de komende tijd doen.
Ambassadeur Dmitri Zjirnov verklaarde deze week dat talibanstrijders de ambassade in Kabul inmiddels bewaken. „De situatie in Kabul is beter dan onder Ashraf Ghani”, zei hij zelfs, in een verwijzing naar de zondag uit het land gevluchte president.
Leedvermaak
Het lijkt erop dat de Russen stiekem enig leedvermaak hebben over de Amerikaanse afgang in Afghanistan. Het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de val van Kabul maandag het gevolg van het „vrijwel geheel uitblijven van verzet van de nationale strijdkrachten, die waren opgeleid door de VS en hun bondgenoten.” Ofwel: de VS is incompetent gebleken.
„Met afschuw kijkt de wereld naar het resultaat van nog eens een historisch experiment van Washington”, noteerde de woordvoerster van het ministerie, Maria Zakharova, zondag op Twitter.
De kalmte komt omdat de Russen al langer in direct contact staan met de taliban. De speciale Russische gezant voor Afghanistan, Zamir Kaboelov, knoopte al langer actief vriendschappelijke banden met de taliban aan. Daarachter speelde de gedachte dat er maar beter goede betrekkingen konden bestaan voor het geval de Afghaanse regering zou vallen. Er gaan zelfs geruchten dat de Russen de taliban voorzagen van wapens en financiële middelen. Die politiek blijkt nu vruchten af te werpen. Het geeft Rusland meer invloed in de regio.
„Moskou viert dat hun inzet op de taliban zijn vruchten afwerpt”, stelt de Russische politiek analist Arkadi Doebnov in Russische media. „Zamir Kaboelov kan rekenen op een hoge onderscheiding van de president, omdat zijn riskante spel om de taliban te steunen Rusland op het punt heeft gebracht waarop het kan laten zien dat het de taliban niet vreest, in tegenstelling tot de westerse diplomaten.”
Zorgen
Dit alles betekent intussen niet dat Rusland zich geen enkele zorgen maakt over de situatie aan de zuidgrens van de voormalige Sovjetunie. Moskou wil koste wat het kost voorkomen dat het conflict in Afghanistan overwaait naar landen als Oezbekistan en Tadzjikistan en Turkmenistan. Nu al dreigt een vluchtelingencrisis in Centraal-Azië. De afgelopen weken hield Moskou dan ook gezamenlijke legeroefeningen met die grenslanden.
Toch lijkt het er sterk op dat dit voor Rusland een aanvaardbaar risico is als dat betekent dat de Amerikanen de regio, die de Russen nog steeds zien als hun invloedssfeer, verlaten.