Premier Rutte: Limburg is rampgebied
Limburg kampt met overstromingen als gevolg van hevige regenval. In Duitsland en België vielen doden en gewonden door overstromingen. Volg alle ontwikkelingen via dit liveblog.
Advertentie
Roermond en buurgemeente Maasgouw kondigen per donderdagavond een noodverordening af. Op die manier hebben de gemeenten onder meer een stok achter de deur om ramptoerisme aan te pakken. Mensen kunnen preventief gefouilleerd worden, en iedereen die in een bepaald gebied niks te zoeken heeft, moet daaruit vertrekken.
Ramptoeristen komen op het hoge water af en lopen hulpdiensten en door hoogwater getroffen bewoners voor de voeten. De Veiligheidsregio Limburg Noord roept mensen op niet naar rampgebieden te komen en de wegen vrij te houden voor de hulpdiensten.
De noodverordening bepaalt ook dat mensen in bedreigde gebieden verplicht zijn hun woning te verlaten. Volgens de gemeenten moet rekening worden gehouden met verstoring van de openbare orde. Hulpverleners en onderzoekers moeten ongestoord hun werk kunnen doen. Om dat te kunnen kan mensen die er niks te zoeken hebben de toegang tot het gebied ontzegd worden. De noodverordening geldt tot 19 juli.
Het demissionaire kabinet beschouwt de overstromingen in de provincie Limburg als een ramp, zegt premier Mark Rutte. Dat betekent dat een wet van toepassing is die bepaalt dat mensen met schade die de verzekering niet dekt, ook bij de rijksoverheid kunnen aankloppen.
Rutte gaat vrijdagmiddag zelf naar Limburg. Hij gaat daar kijken „in streken waar het komende dagen spannend wordt”. Het water in de Maas bereikt naar verwachting morgen de hoogste stand in 200 jaar.
De gemeente Echt-Susteren verplicht inwoners van de dorpen Visserweert en Aasterberg en omgeving hun huizen te verlaten. Om te zorgen dat er in het te evacueren gebied niemand achterblijft, gaan toezichthouders van de gemeente sinds donderdagavond 21.00 uur alle huizen langs die geëvacueerd moeten worden.
Het evacuatiebevel is onderdeel van de noodverordening die geldt voor het hele gebied tussen de Maas en het Julianakanaal. Alleen hulpdiensten en inwoners mogen dit gebied nog in. Eerder op donderdag waren inwoners van de dorpen al opgeroepen te vertrekken.
Het Venlose ziekenhuis VieCuri Medisch Centrum heeft donderdag per direct een opnamestop afgekondigd. Tot nader order neemt het ziekenhuis geen nieuwe patiënten meer op. Wel blijft de eerste opvang voor acute zorg gehandhaafd, maakte VieCuri donderdagavond bekend.
Het ziekenhuis is vanwege het wassende water van de naburige Maas „in opperste staat van paraatheid”. VieCuri houdt rekening met een eventuele evacuatie. Alle niet-spoedeisende operaties voor vrijdag worden afgezegd. Poli-afspraken, diagnostiek en dagbehandelingen gaan vrijdag wel nog door, maar ook dat kan veranderen.
„VieCuri is voorbereid op hoge waterstanden van de Maas, zelfs op een eventuele evacuatie”, legt het ziekenhuis uit. Daarbij maakt het gebruik van een ‘hoogwaterprotocol’ dat daarin voorziet.
Koninklijke Horeca Nederland (KHN) wil dat het wateroverlast in Limburg officieel tot nationale ramp wordt verklaard. Door zo’n erkenning zou er geld vrijkomen uit het Nationale Rampenfonds en zouden getroffen ondernemers zicht krijgen op een vergoeding. Ook pleit de brancheorganisatie ervoor dat coronasteunregelingen NOW en TVL kunnen worden aangewend om bedrijven te compenseren die door de situatie in Limburg noodgedwongen gesloten zijn en omzet mislopen.
Ondernemers en burgers hebben volgens KHN nu zo snel mogelijk duidelijkheid nodig. Ze zouden erop moeten kunnen vertrouwen dat financiële schade voor een groot deel zal worden vergoed. Voor veel horecaondernemers komt dit nog eens boven op de ellende die al door de coronacrisis is veroorzaakt, benadrukt KHN in een verklaring.
„Door heftige regenval staan straten, winkels en horecazaken blank en ondernemers ondervinden enorme schade. Het is ongelooflijk hoe natuurgeweld binnen 24 uren kapot kan maken waar mensenhanden generaties over hebben gedaan om op te bouwen en het is nog niet voorbij.” De branche is naar eigen zeggen wel dankbaar voor het snelle optreden van de hulpdiensten. „Daarmee is erger voorkomen. Nu is het cruciaal dat er snel meer duidelijkheid komt over het herstel.”
Steeds meer dorpen en stadsdelen langs de Maas in Limburg worden inderhaast geëvacueerd. Dat hebben de Veiligheidsregio Zuid Limburg en de gemeenten Echt-Susteren en Roermond gemeld.
De snel stijgende Maas zet donderdagavond delen van het zuidwesten van Limburg onder water. Iedereen die daar woont moet de woning uit. Mensen kunnen terecht in opvanglocaties, als ze bij familie of kennissen geen onderdak vinden.
Geëvacueerd worden in Zuid-Limburg inwoners van de wijken Heugem en Randwyck in Maastricht, inwoners van een aantal straten in Eijsden en Laag Caestert, en inwoners van Maasband, Meers, Urmond en Berg aan de Maas. Zij moeten „zo snel mogelijk” hun huizen verlaten, aldus de veiligheidsregio. Wie zelf niet in staat is om uit eigen kracht de woning te verlaten, kan contact opnemen met de gemeente, die dan hulp biedt.
De Maas bereikt donderdagavond een afvoer van 3700 kuub per seconde, bijna duizend meer dan tijdens de waternoodramp in de jaren ’90 van de vorige eeuw. Het water kan op sommige plaatsen 5 meter stijgen.
In Midden-Limburg worden Roosteren en omliggende dorpen ontruimd.
Inmiddels is ook Roermond begonnen met een grootscheepse evacuatie van zo’n 5000 inwoners. Zij wonen in de buurt van Roer en zijriviertje de Hambeek. Doordat de Maas vrijdag een piek bereikt op hetzelfde moment dat ook Roer en Hambeek pieken, kunnen de Roer en Hambeek hun water niet kwijt in de Maas. Dat leidt ertoe dat het water de stad in loopt. Zowel de Roer als de Maas heeft nog nooit zo’n hoge waterstand bereikt als nu.
Donderdagavond kregen de getroffen inwoners een bericht van de gemeente hun woning zo snel mogelijk te verlaten. Mensen die geen plek vinden bij familie of kennissen, worden opgevangen in sporthal de Jo Gerrishal.
Ongeveer tweehonderd verstandelijk gehandicapte bewoners van zorgcentrum Maasveld in Maastricht worden donderdagavond geëvacueerd, bevestigt een woordvoerder van de veiligheidsregio berichtgeving van rampenzender 1Limburg. Het centrum ligt niet ver van de Maas, in de wijk Heugem, en de vrees bestaat dat het onder water komt te staan.
Maasveld is onderdeel van zorgorganisatie Koraal. Sommige bewoners zullen naar hun ouders gaan, de anderen worden opgevangen op Koraal-locaties in Landgraaf en Heel.
De gemeente Maastricht roept inwoners van de stadsdelen Heugem en Randwyck op hun woningen „zo snel mogelijk” te verlaten. De gemeente verwacht dat het water van de Maas rond 03.00 uur vrijdagochtend vroeg over de kades gaat bij Randwyck en Heugem. Daardoor komen straten onder water te staan en loopt het water woningen binnen.
In België zijn acht mensen om het leven gekomen door overstromingen. In het zwaar getroffen Pepinster in de provincie Luik werd een lichaam gevonden onder een brug die deels is ingestort, melden Belgische media.
Het aantal doden in Verviers liep op naar vijf. Twee mensen kwamen elders om het leven.
Verder zijn er nog vier vermisten: een 15-jarig meisje dat verdween in een rivier en drie mensen die te water raakten nadat de reddingsboot waarin ze zaten omsloeg.
Advertentie
Meer dan 4500 dorpelingen uit de Duitse regio Steinbachtalsperre in Noordrijn-Westfalen zijn geëvacueerd uit vrees voor doorbraak van een stuwdam. Het gebied ten zuidwesten van Bonn kan daardoor te maken krijgen met een vloedgolf. Een deskundige omschrijft de dam in Duitse media als „zeer instabiel”.
Defensie stuurt honderden militairen extra naar Limburg om te helpen bij de bestrijding van de wateroverlast. Dat meldt een woordvoerder. Woensdag waren al 68 militairen naar het gebied gestuurd. Inclusief politieondersteuning van de Koninklijke Marechaussee gaat het inmiddels om zo’n driehonderd manschappen in totaal.
Koning Willem-Alexander en koningin Máxima zijn donderdagavond in Valkenburg om met eigen ogen te zien welke schade het noodweer de afgelopen dagen heeft aangericht.
Het koningspaar is meteen na de diploma-uitreiking van oudste dochter prinses Amalia afgereisd naar Zuid-Limburg, waar de vele regen die sinds dinsdagavond valt voor grote problemen zorgt.
Limburgse boeren in door het noodweer getroffen gebieden kunnen waarschijnlijk dagenlang niet werken op hun land. Bestuurder Peter van Dijck van de Limburgse Land- en Tuinbouwbond (LLTB) benadrukt dat de overlast van het noodweer voorlopig nog niet voorbij is. Als dat achter de rug is, duurt het in het meest gunstige geval nog een dag of vier à vijf voordat boeren en tuinders weer het land op kunnen.
Het gouvernement in Maastricht is donderdagmiddag per direct gesloten. Het gouvernementsgebouw, zoals het provinciehuis in Limburg wordt genoemd, staat op een eilandje in de Maas In de Limburgse hoofdstad. De provincie vindt het risico op wateroverlast te groot.
De test- en vaccinatielocatie bij het MECC in Maastricht is donderdag gesloten wegens de wateroverlast. Ook vrijdag blijft de ruimte dicht, alle afspraken zijn geannuleerd, laat de GGD Zuid-Limburg weten. Het is nog niet duidelijk of de locatie op zaterdag weer open kan gaan.
„Bereidt u voor op een situatie als in 1993 en 1995.” Dat zei voorzitter Antoin Scholten van de Veiligheidsregio Limburg-Noord donderdagmiddag tijdens een persconferentie over het hoogwater in Venlo.
Scholten zei dat een groot aantal woningen in Roermond in de buurt van de monding van de Roer in de Maas ontruimd worden. Het gaat daarbij volgens Scholten om zo’n 5000 bewoners.
Een deel van het kabinet komt donderdagavond bijeen voor crisisoverleg vanwege de overstromingen in Zuid-Limburg. Aanwezig zijn de demissionair premier Mark Rutte en ministers Ferd Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Ank Bijleveld (Defensie) en staatssecretarissen Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) en Raymond Knops (Binnenlandse Zaken). Minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur) woont het overleg digitaal bij.
De bewindspersonen praten met de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) op het ministerie van Justitie en Veiligheid.
In Luik, ruim 30 kilometer onder Maastricht, worden mensen die langs de overstromende Maas wonen geëvacueerd. Zij krijgen het advies de stad te verlaten of naar hogere verdiepingen van hun woning te gaan. Winkels moeten dicht en de kades worden afgesloten. Toeristen krijgen het advies de stad te verlaten. Politievoertuigen met luidsprekers rijden rond om in een aantal wijken bewoners aan te sporen weg te gaan.
Boswachters van Staatsbosbeheer helpen in Limburg met de evacuatie van vee uit de uiterwaarden die onder gaan lopen. Zo zijn schapen op een eiland in de Maasplassen bij Roermond met een boot op het droge gebracht. Ook koeien en paarden in het Niersdal, bij Itteren en in Midden-Limburg worden verplaatst, aldus de dienst. Als het water zakt wordt het vee weer teruggebracht.
In Valkenburg stroomde het water huizen en winkels binnen.
„We gaan alles op alles zetten om te helpen.” Dat zei demissionair staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur en Waterstaat, D66) donderdagmiddag tijdens een bezoek aan Valkenburg. „We gaan zo snel mogelijk hulp leveren”, vervolgde ze.
CDA en GroenLinks in de Tweede Kamer willen dat het overstromingsgebied in Zuid-Limburg wordt uitgeroepen tot rampgebied. Op die manier kan de overheid volgens hen sneller en meer hulp bieden aan het getroffen gebied. De twee partijen stellen daarover donderdag spoedvragen aan het demissionaire kabinet.
Tegelijk roepen zij het kabinet ook op om de Wet tegemoetkoming bij schade in werking te stellen. Die regeling houdt in dat gedupeerden snel duidelijkheid krijgen over een tegemoetkoming voor geleden schade.
De binnenvaart ondervindt veel hinder van de hoge waterstand in het stroomgebied van de Maas. Bij Maastricht is al een keersluis gesloten, waardoor verkeer van binnenvaartschepen in zuidelijke richting door het Julianakanaal is afgesloten. Als de waterstand verder sterk blijft stijgen kan de gehele binnenvaart in Limburg worden stilgelegd, aldus de regiocoördinator voor Zuidoost-Nederland van branchevereniging Koninklijke BLN-Schuttevaer.
Volgens de regiocoördinator verbruiken binnenvaartschippers nu extra brandstof vanwege de hoge stroomsnelheden van het water en is er gevaar van drijvend afval en drijfhout voor de besturing van de schepen. Als het waterniveau te sterk stijgt kan door de wind en golfslag schade aan de dijken ontstaan, waardoor de veiligheidsregio kan besluiten de binnenvaart in Limburg helemaal stil te leggen.
Verder worden recreanten nadrukkelijk gevraagd niet het water van het stroomgebied van de Maas op te gaan komend weekend, als het weer mooier zou moeten worden. Volgens de regiocoördinator kunnen zij in de problemen komen door gebrek aan ervaring met hoge waterstanden en de sterke stroomsnelheden.
Een brug over de Geul in Valkenburg is door woest stromend water weggeslagen. Enkele andere bruggen over de rivier zijn instabiel, aldus burgemeester Daan Prevoo van Valkenburg donderdag.
Prevoo heeft het leger gevraagd om een noodbrug aan te leggen. Op dit moment is het onmogelijk om van de oostkant naar de westkant van het Limburgse heuvellandstadje te gaan. Het oversteken van de Geul is te gevaarlijk, aldus de burgemeester.
Verder riep de burgemeester het Rijk op de Wet tegemoetkoming schade bij rampen in werking te stellen. „De schade is niet te overzien”, zei hij. Van de omvang van de schade kan pas een beeld worden verkregen als het water weg is. „We zijn nog weken bezig met herstelwerkzaamheden.”
Ook kondigde Prevoo een noodverordening aan, onder meer om ramptoeristen te weren.
Volgens de burgemeester zitten nog veel mensen vast in hun woning zonder stroom. Daardoor is geen communicatie meer mogelijk als hun mobieltjes leeg raken.
De Duitse strijdkrachten hebben na het zware noodweer in het westen van Duitsland honderden manschappen ingezet om de hulpdiensten te ondersteunen. Er worden ook helikopters en gepantserde transportvoertuigen van het type Fuchs ingezet, zegt een woordvoerder van het ministerie van Defensie in Berlijn.
In het aan Nederland grenzende Noordrijn-Westfalen kwamen donderdagochtend zo’n 200 militairen in actie. In deelstaat Rijnland-Pats ging het om 70 manschappen. Die beschikken over grote voertuigen waarmee ze gemeenten kunnen bereiken die door hoogwater zijn afgesneden van de buitenwereld.
Von der Leyen wijst erop dat getroffen lidstaten een beroep kunnen doen op het Europese mechanisme voor civiele bescherming (rescEU). Wanneer de omvang van een noodsituatie in een EU-land de responscapaciteit van een land overstijgt, kan dat land via het mechanisme om bijstand verzoeken. Die kan bestaan uit het sturen van hulpgoederen, deskundigen, teams voor civiele bescherming en gespecialiseerde apparatuur.
De rampenbestrijdingsdienst van de EU is vorig jaar uitgebreid, onder meer omdat Brussel meer noodsituaties door bosbranden of overstromingen door klimaatverandering verwacht. De lidstaten werken hierin samen om hulp aan andere landen te bieden. Ze beschikken over een gezamenlijke reservepool voor onder meer helikopters, boten, waterpompen, veldhospitalen en medische teams.
Het noodweer heeft meerdere mensen het leven gekost in het gebied rond Euskirchen in Noordrijn-Westfalen, een Duitse deelstaat die grenst aan Nederland. De lokale autoriteiten maken melding van zeker acht doden. Ze traden niet in detail over de doodsoorzaak.
De situatie in delen van het gebied wordt in een verklaring op Facebook omschreven als „zeer kritiek”. Er zijn lokaal problemen met de drinkwatervoorziening en communicatie. Dat betekent dat ook alarmnummer 112 mogelijk niet bereikbaar is, waarschuwen de autoriteiten. Die adviseren mensen om als alternatief het nummer 110 van de politie te bellen.
Ook op andere plaatsen in Duitsland heeft het noodweer levens gekost. Dat gebeurde onder meer in de plaats Schuld in Rijnland-Palts, waar na een overstroming meerdere huizen zijn ingestort en zeker 70 mensen worden vermist. Tientallen andere inwoners staan op daken. In dat gebied zijn zeker vier doden gevallen.
De Belgische spoorbeheerder Infrabel legt na ernstig noodweer het treinverkeer stil in het zuiden van het land. „Door deze onderbreking van het treinverkeer kunnen de hulpdiensten zich concentreren op dringende noodhulp voor iedereen die getroffen is”, zei minister van Mobiliteit Georges Gilkinet. „Ik wens iedereen veel moed toe.”
Infrabel-topman Benoît Gilson zegt dat de maatregel noodzakelijk is vanwege de incidenten die in de loop van de nacht plaatsvonden door de zware regenval. Treinen die nog wel rijden, kunnen op veel plaatsen met vertraging vertrekken. Vervoerder NMBS adviseert mensen om hun reizen in de provincies Luik, Namen en Luxemburg waar mogelijk uit te stellen.
De treinverstoringen in Vlaanderen vallen vooralsnog mee, maar in Wallonië is onder meer Luik zwaar getroffen. Spoorlijnen staan onder water of zijn geblokkeerd door modderstromen. Daardoor moest ook het treinverkeer worden stilgelegd tussen Luik en Maastricht, Wezet, Namen en Welkenraat.
Ook de snelle trein Thalys ondervindt hinder door de watersnood. „Als gevolg van de uitzonderlijke weersomstandigheden is er momenteel geen Thalysverkeer mogelijk tussen Duitsland en Brussel, en dit in beide richtingen”, meldt Thalys op Twitter. „Vandaag zal er de hele dag geen Thalys rijden tussen Brussel en Duitsland.”
Zware regenval zorgt voor „rampzalige toestanden” in de Belgische provincie Vlaams-Brabant, melden burgemeesters van gemeenten in de regio. Straten zijn volgelopen en huizen en kelders staan vol water. In heel België zijn twee doden gevallen door het noodweer.
„De toestand is rampzalig”, zegt burgemeester Jo Roggen van Geetbets. „We staan al enkele uren in het water en het ziet er niet naar uit dat dat meteen gaat verbeteren”, aldus Roggen In één straat zou het water een meter hoog staan, over een afstand van een kilometer.
Burgemeester Peter Reekmans van Glabbeek spreekt van een chaos die hij „nog nooit heeft meegemaakt”. In Leuven heeft de brandweer al meer dan 150 meldingen gehad van ondergelopen kelders of lekkende daken. Ook in andere steden lopen straten onder water en dreigt het water in woningen en kelders te stromen.
In het zuiden van België is het treinverkeer stilgelegd. In de provincies Luik, Namen, Luxemburg en Belgisch-Limburg voert het leger ondersteunende operaties uit.
Valkenburg is opnieuw getroffen door een stroomstoring. Een station van netbeheerder Enexis heeft het donderdagochtend begeven. Daardoor zitten nog eens duizend huishoudens zonder stroom, bovenop de vierhonderd die eerder al door een stroomstoring werden getroffen. Al deze mensen krijgen het dringende advies hun woningen te verlaten en elders onderdak te zoeken.
Thuisblijven zonder stroom is niet te doen volgens de veiligheidsregio. Wel zei een woordvoerder dat het belangrijk is dat mensen die hun woning verlaten eerst het gas afsluiten.
Hoe lang de storing duurt is nog niet te zeggen.
De tien werden met militaire vrachtwagens uit hun aanleunwoningen gehaald. Het water stond er tot aan hun knieën. De militairen hebben hen vervolgens afgezet bij Hotel Schaepkens. „Sindsdien hebben we niks meer gehoord”, vertelden ze. „We weten niks.”
„Gelukkig had ik mijn insuline meegenomen”, zegt een oudere mevrouw. „Anders had ik het niet gered.” Een andere dame klaagt over koude voeten. „Ik heb nog steeds blauwe plastic zakjes om mijn voeten om ze warm te houden”, zei ze.
Wel tevreden zijn ze over hun kamer in het hotel en het „heerlijke ontbijt”, vertelden ze zittend aan tafels in de lobby van het hotel. Ze denken terug aan de watersnood in Limburg ruim 25 jaar geleden. Toen traden de Maas en zijrivieren buiten hun oevers. „Nu staat hier in Valkenburg veel meer water als toen”, zeiden ze. „Zoals nu is het nog nooit geweest, zo erg.”
Ze kunnen het in het Zuid-Limburgse Valkenburg amper bevatten. Het doorgaans zo rustig kabbelende beekje De Geul veranderde in een gevaarlijke, onstuimige watermassa.
Het Rode Kruis houdt er rekening mee dat hulp moet worden geboden aan heel Limburg. Ook houdt de organisatie er rekening mee dat meer opvang nodig is voor mensen die hun woningen wegens hoogwater hebben moeten verlaten. Dat zei een woordvoerster van het Rode Kruis donderdagochtend tegen het ANP.
Vrijwilligers van het Rode Kruis uit het hele land staan volgens de woordvoerster klaar om in Limburg hulp te bieden. De problemen kunnen exponentieel erger worden als er meer hoosbuien komen, aldus de woordvoerster.
Momenteel biedt het Rode Kruis de helpende hand in het zuiden van de door wateroverlast geplaagde provincie. Zo werden er veldbedden beschikbaar gesteld om geëvacueerde mensen op te vangen in met name Gulpen-Wittem, Simpelveld en Valkenburg. Deze hulp zal mogelijk naar de hele provincie worden uitgebreid.
Het Rode Kruis helpt in Valkenburg mensen die door het leger uit een verpleeghuis en een hospice geëvacueerd worden. De militairen zetten de hulpbehoevende mensen met zware viertonners op het droge, het Rode Kruis helpt ze dan verder. De geëvacueerde mensen worden tijdelijk ondergebracht in onder meer hotel Schaepkens. Om hoeveel mensen het precies gaat is nog niet bekend.
Rijkswaterstaat verwacht dat de Maas bij het dorp Sint Pieter (gemeente Maastricht) donderdagavond 3000 kubieke meter water per seconde zal afvoeren. Dat is naar verwachting de hoogste stand die de regenrivier zal bereiken, want na donderdag neemt de regen in het hele stroomgebied flink af. Met een afvoer van 3000 kubieke meter per seconde komt het hoogwater terecht in de top 5 van hoogste waterstanden ooit in de Maas.
Tijdens het hoogwater van 1995 bereikte de Maas een vergelijkbare waterstand. Dat veroorzaakte grote wateroverlast in heel Limburg. De situatie is nu anders, omdat de rivier sinds de jaren negentig van de vorige eeuw veel meer ruimte heeft gekregen en dijken zijn verbeterd. Een afvoer van 3000 kubieke meter water per seconde bij Sint Pieter komt volgens Rijkswaterstaat maar eens in de vijftig jaar voor en vrijwel nooit in de zomer.
De hoogwatergolf bereikt in de loop van vrijdag Roermond, komt zaterdag aan op de grens van Gelderland en Limburg en arriveert zondag bij Den Bosch. Rijkswaterstaat, waterschappen en gemeenten nemen tal van maatregelen om wateroverlast zo veel mogelijk te voorkomen. Er worden wegen afgesloten en schotten geplaatst. Campings langs de rivier moeten worden ontruimd en vee moet uit de wei.
Zeker 200.000 huishoudens in het westen van Duitsland zitten door het noodweer zonder stroom. Netbeheerder Westnetz zegt dat reparatieteams sommige stroomstations niet kunnen bereiken omdat wegen onbegaanbaar zijn. Een aantal onbereikbare installaties wordt met drones in de gaten gehouden.
De getroffen huishoudens bevinden zich volgens Duitse media in deelstaten Noordrijn-Westfalen en Rijnland-Palts. Daar heeft de zware regenval voor veel overlast gezorgd en aan meerdere mensen het leven gekost. „We hebben alle beschikbare mensen ingezet om de situatie op te lossen”, zei een woordvoerster van Westnetz, de grootste netbeheerder van Duitsland.
Het noodweer heeft meerdere mensen het leven gekost in het gebied rond Euskirchen in Noordrijn-Westfalen, een Duitse deelstaat die grenst aan Nederland. De lokale autoriteiten maken melding van zeker acht doden. Ze traden niet in detail over de doodsoorzaak.
De situatie in delen van het gebied wordt in een verklaring op Facebook omschreven als „zeer kritiek”. Er zijn lokaal problemen met de drinkwatervoorziening en communicatie. Dat betekent dat ook alarmnummer 112 mogelijk niet bereikbaar is, waarschuwen de autoriteiten. Die adviseren mensen om als alternatief het nummer 110 van de politie te bellen.
Ook op andere plaatsen in Duitsland heeft het noodweer levens gekost. Dat gebeurde onder meer in de plaats Schuld in Rijnland-Palts, waar na een overstroming meerdere huizen zijn ingestort en zeker 70 mensen worden vermist. Tientallen andere inwoners staan op daken. In dat gebied zijn zeker vier doden gevallen.
De A2 tussen knooppunt Kerensheide bij Geleen en Kruisdonk in de buurt van Maastricht wordt in beide richtingen afgesloten, meldt Rijkswaterstaat. Het deel van de snelweg gaat dicht vanwege overstromingsgevaar van de Kleine Geul bij Meerssen.
Het anders in het toeristenseizoen zo drukke centrum van Valkenburg is donderdagochtend veranderd in een grote snelstromende waterpoel en biedt een troosteloos beeld. De Geul heeft het stadshart blank gezet, het kolkende water veroorzaakt witte schuimkoppen en heel wat herrie in de verlaten straten. De bruine waterstromen spoelen op hun weg naar lager gelegen gebieden de winkels, restaurants en hotels binnen.
Een vrouw die er met haar kleinkinderen op vakantie is, spreekt van „bizarre beelden dinsdagavond”. Ze logeert in een hotel, maar wil snel terug naar huis. Haar kleinkinderen spelen intussen in het vieze, bruingekleurde schuimende water.
De stroom sleurt tafeltjes mee van de hotels en restaurants, en op de kruising van de anders bij toeristen zo geliefde Lindenlaan en de Jan Deckerstraat stapelt zich een grote berg troep op, meegevoerd door het water. Her en der liggen zandzakken, die vergeefs zijn opgeworpen tegen het snel stijgende water van de Geul. Er zijn bijna geen mensen op straat, alle zaken zijn dicht.
Slechts een enkeling waagt zich op straat, om er snel achter te komen dat ook laarzen de voeten niet droog houden. Het water loopt eroverheen. Op veel plaatsen staat het water tot boven de kuiten, en het stijgt rond 10.30 uur nog steeds.
De verbindingsweg van de A2 vanuit Eindhoven naar de A65 richting Tilburg is dicht door water op de weg, meldt Rijkswaterstaat. Ook de afrit Sint Michielsgestel op de A2 vanuit Eindhoven is afgesloten, net als de afrit Meerssen op de A2 richting Maastricht.
Rond 09.00 uur stond er zo’n 50 kilometer aan file op de wegen. Op de meeste plekken ging het om korte files waar buien vallen, met uitzondering van een aantal uitschieters. Rond 10.00 uur namen de vertragingen weer af, meldt Rijkswaterstaat.
Verder zijn sommige rijstroken op snelwegen afgesloten vanwege plassen water, bijvoorbeeld op de A28 richting Amersfoort bij De Bilt en op de A2 vanuit Utrecht ter hoogte van het knooppunt Hintham.
In het midden en het oosten van het land heeft het KNMI donderdag voor de hele dag code geel afgegeven wegens zware regenval. Lokaal kan er tot 40 millimeter regen vallen, met name in de ochtend en middag. Het verkeer kan hier hinder van ondervinden en Rijkswaterstaat adviseert weggebruikers voor vertrek de actuele verkeersinformatie te raadplegen. „Daarnaast is het verstandig om (tijdens buien) extra alert te zijn en je rijstijl aan te passen.”
In het zuiden van het land is op dit moment de meeste wateroverlast. De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook de A76 is afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg.
Vanwege de wateroverlast in Zuid-Limburg rijden er donderdag geen treinen tussen Maastricht en Luik. Verder valt de situatie op het spoor mee, en kunnen de treinen in Limburg gewoon rijden, meldt een woordvoerder van spoorbeheerder ProRail.
Op het traject tussen Maastricht en Luik is de schade vooral groot in het grensgebied met België, bij Eijsden en Visé, ziet ProRail. „Daar staan grote delen van het spoor onder water”, aldus de woordvoerder. De verstoring op het traject duurt zeker tot vrijdagmiddag 12.00 uur. Tussen Maastricht en Eijsden worden bussen ingezet, meldt een woordvoerder van NS.
Vanuit Heerlen gaan er nog steeds treinen naar het oosten, richting het Duitse Herzogenrath. „Maar als je daar aankomt wordt het problematisch, en wordt er niet of nauwelijks meer gereden.” NS en ProRail houden de situatie op het spoor nauwlettend in de gaten. „Maar op dit moment zijn er geen verdere gevolgen voor het treinverkeer”, aldus de NS-woordvoerder.
Deze beelden uit de Belgische plaats Pepinster, in de provincie Luik, geven aan dat de situatie er ernstig is. Er is een tiental huizen ingestort. Inwoners zitten op daken in afwachting van hun evacuatie.
Ook uit de naastgelegen stad Verviers komen beelden van hevige overstromingen.
Veel automobilisten in Zuid-Limburg zijn niet meer in staat verder te rijden als gevolg van het hoogwater. Bergingsbedrijven draaien overuren, maar bergingswagens lopen zelf ook het risico vast te lopen door de wateroverlast.
Dat zei een woordvoerder van een bergingsbedrijf uit Landgraaf donderdag op rampenzender L1. „De telefoon rinkelt aan één stuk door”, aldus de woordvoerster. „Het gaat vaak om auto’s die onder water staan. Maar soms kunnen ook onze eigen voertuigen deze auto’s niet bereiken.”
Militairen van een brigade uit Oirschot zijn in Valkenburg druk in de weer met de evacuatie van mensen uit woningen en een zorgcentrum. Dat zei een woordvoerder van de brigade donderdagochtend. „De nood is hier aan de man.”
De militairen maken gebruik van zware viertonners, die door het hoge water in Valkenburg kunnen rijden en veel mensen tegelijk kunnen vervoeren. „We ondersteunen op die manier de andere hulpdiensten daar en helpen mensen hun huis uit en brengen ze naar het droge.”
De militairen hebben in de nacht van woensdag op donderdag in Elsloo duizenden zandzakken gevuld. Die zijn vervolgens naar kwetsbare plaatsen gebracht langs met name de Geul en de Gulp. Beide riviertjes zijn veranderd in brede stromen, die op veel plaatsen voor overstromingen zorgen. Zo heeft de Geul het centrum van Valkenburg onder water gezet en bedreigt vanaf 11.00 uur de dorpen Meerssen en Bunde.
Een woordvoerder van de Veiligheidsregio noemde Valkenburg donderdagochtend „het grote knelpunt” in de hulpverlening. „We richten ons daar vooral op de bewoners”, zei hij. In Valkenburg en het naburige Houthem moeten vierhonderd mensen hun huis uit omdat ze geen stroom hebben.
De hotels zitten vol evacués, maar de voedselaanvoer is gestokt. Die ligt stil omdat de vrachtwagens door het hoge water Valkenburg niet meer kunnen bereiken. Een woordvoerder van de veiligheidsregio zei dat nog gezocht wordt naar een oplossing voor de aanvoerproblemen.
De Veiligheidsregio Zuid Limburg roept mensen in Bunde op hun auto’s naar hoger gelegen plekken te rijden. Het gaat daarbij om mensen die in de buurt van het riviertje de Geul wonen. Die stijgt snel, omdat de hoogwatergolf vanaf Valkenburg richting Meerssen en Bunde oprukt, aldus de veiligheidsregio. De hoogste waterstand in de Geul wordt donderdagochtend rond 11.00 en 12.00 uur verwacht in Meerssen en Bunde.
De autobezitters krijgen het dringende advies hun auto, eenmaal naar veiliger oorden verplaatst, op de handrem te zetten. Dat verkleint het risico dat de voertuigen bij hoogwater onverhoopt wegdrijven.
Mensen die daar in de buurt wonen krijgen ook het advies hun spullen naar hoger gelegen verdiepingen te verplaatsen, voor als het water hun huizen bereikt. Ook wordt geadviseerd de gordijnen op de begane grond op te binden.
De situatie in Hoensbroek lijkt donderdagochtend redelijk onder controle, meldt een woordvoerder van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg. Woensdagavond waarschuwde de gemeente bewoners van de lager gelegen delen van het stadsdeel van Heerlen rekening te houden met flinke wateroverlast, omdat een groot waterbekken gevuld met 120.000 kuub water op het punt stond om door te breken.
Militairen hielpen woensdagavond bij het stutten van het waterbekken en het vullen van zandzakken om de waterbuffer te verstevigen. Ook werd er water uit de buffer gepompt, waardoor de druk op de randen minder is geworden, aldus de woordvoerder van de veiligheidsregio. „De kans dat het doorbreekt is daardoor een stuk minder geworden.”
Het weggepompte water is wel in de omgeving terecht gekomen. Het is niet duidelijk hoe groot de wateroverlast daardoor is in de nabijgelegen wijk, maar niemand heeft elders onderdak hoeven zoeken, aldus de veiligheidsregio.
De Brabantse en de Gelderse brandweer gaan helpen bij het bestrijden van de wateroverlast in Zuid-Limburg. Vanuit Gelderland zijn de brandweerkorpsen uit Beesd, Varik, Kesteren en Ubbergen donderdagochtend vertrokken. Vanuit Brabant reed een onbekend aantal brandweerwagens via de A2 naar het zuiden.
Volgens een woordvoerder van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg gaan de Brabantse brandweerlieden om te beginnen in Meerssen, vlakbij Maastricht, aan de slag. Daar wordt rond 11.00 uur een piek verwacht in de waterstand van de Geul.
De Gelderse brandweer is met mankracht en materieel onderweg naar Sittard, aldus de veiligheidsregio Gelderland-Zuid.
De brandweerlieden worden in Zuid-Limburg ingezet om waar nodig mensen uit woningen te halen, water weg te pompen en andere problemen aan te pakken. De brandweer Zuid-Limburg heeft de handen vol aan overstroomd Valkenburg.
De rivier Alzette, die door hoofdstad Luxemburg stroomt, is volgens lokale media buiten zijn oevers getreden. Autoriteiten vrezen dat het waterpeil van de Moezel verder blijft stijgen tot en met het weekend. Deze rivier dreigt bij de plaats Stadtbredimus ook te overstromen.
Op allerlei plaatsen in het land hebben mensen hun woningen moeten verlaten en zijn wegen geblokkeerd. Voor meerdere gemeenten, zoals Mersch en Diekirch, is code rood afgegeven. Inwoners is verzocht hun voertuigen weg te halen uit gebieden die nog dreigen te overstromen.
In Valkenburg dreigt een voedseltekort. Als gevolg van het hoogwater kunnen vrachtwagens met voedsel Valkenburg niet bereiken, zei burgemeester Daan Prevoo donderdagochtend tegen rampenzender L1.
„De hotels zitten vol met evacués, maar de leveranties kunnen door het water Valkenburg niet bereiken”, aldus Prevoo.
In Valkenburg en het naburige Houthem zitten bovendien meer dan 400 huishoudens zonder stroom en dat betekent dat hun koelkasten niet meer werken. „Die mensen hebben dus ook geen eten”, zei Prevoo.
Rijkswaterstaat en de waterschappen denken dat de Rijn bij Lobith maandag een hoogste stand van ruim 14,5 meter boven NAP zal bereiken en daarna mogelijk nog verder stijgt.
Zo’n vierhonderd huishoudens die in Valkenburg als gevolg van het hoogwater zonder stroom zitten, moeten elders ondank zoeken. Enexis is niet in staat het probleem op korte termijn op te lossen.
Volgens een woordvoerder van de Veiligheidsregio kunnen de aansluitingen pas hersteld worden als het water helemaal verdwenen is. „En dat kan dagen duren”, zei hij. Tot die tijd krijgen mensen het dringende advies onderdak te zoeken bij familie, vrienden en kennissen.
Netbeheerder Enexis meldde eerder dat door het hoge water in Valkenburg ook een stroomstoring is veroorzaakt. Daardoor zitten volgens Enexis 374 huishoudens zonder stroom. „We zijn op dit moment aan het onderzoeken wanneer we dit kunnen herstellen”, aldus Enexis rond 01.30 uur op Twitter.
De gemeente Valkenburg waarschuwt mensen om niet door overstroomde straten te lopen en om binnen te blijven. Putdeksels kunnen zijn weggespoeld en in het modderige water is dat niet te zien. Bovendien kan het water vervuild zijn met rioolwater.
In het centrum van Valkenburg stond woensdagavond laat al meer dan een halve meter water. Op Twitter circuleren beelden waarop te zien is dat een auto door de straten drijft en door de sterke stroming wordt meegevoerd.
De verbindingsweg van de A2 vanuit Eindhoven naar de A65 richting Tilburg is dicht door water op de weg, meldt Rijkswaterstaat. Verkeer richting Vught of Tilburg kan keren bij de af- en toerit Veghel (21).
In het midden en het oosten van het land heeft het KNMI donderdag voor de hele dag code geel afgegeven wegens zware regenval. Lokaal kan er tot 40 millimeter regen vallen, met name in de ochtend en middag. Het verkeer kan hier hinder van ondervinden en Rijkswaterstaat adviseert weggebruikers voor vertrek de actuele verkeersinformatie te raadplegen. „Daarnaast is het verstandig om (tijdens buien) extra alert te zijn en je rijstijl aan te passen.”
Door water op de weg is de afrit Sint Michielsgestel op de A2 vanuit Eindhoven ook dicht. Verder is er vanwege wateroverlast een rijstrook afgesloten op de A2 vanuit Utrecht ter hoogte van het knooppunt Hintham. Beide leveren geen vertraging op, zegt Rijkswaterstaat.
In het zuiden van het land is op dit moment de meeste wateroverlast. De A79 tussen Hulsberg en Heerlen, die woensdag werd afgesloten vanwege water op de weg, blijft ook donderdag dicht. Ook de A76 is afgesloten tussen de Duitse grens en knooppunt Kunderberg.
Doordat de rivier de Geul bij Valkenburg buiten zijn oever is getreden, is de N595 tussen Oud-Valkenburg en de aansluiting met de N278 dicht. Rijkswaterstaat verwacht dat de weg rond 09.30 uur weer vrij is.
Brabantse brandweerwagens gaan helpen bij het bestrijden van de wateroverlast in Zuid-Limburg. Donderdagochtend reed een onbekend aantal brandweerwagens via de A2 vanuit Brabant naar het zuiden. Volgens een woordvoerder van de Veiligheidsregio Zuid-Limburg gaan de Brabantse brandweerlieden om te beginnen in Meerssen, vlakbij Maastricht, aan de slag. Daar wordt rond 11.00 uur een piek verwacht in de waterstand van de Geul.
Volgens de woordvoerder kan dat leiden tot overstromingen. De Brabantse brandweer wordt in Zuid-Limburg ingezet om waar nodig mensen uit woningen te halen, water weg te pompen en andere incidenten te bestrijden, zei hij. De brandweer in Zuid-Limburg heeft met name de handen vol aan overstroomd Valkenburg.
De Belgische spoorbeheerder Infrabel legt na ernstig noodweer het treinverkeer stil in het zuiden van het land. „Door deze onderbreking van het treinverkeer kunnen de hulpdiensten zich concentreren op dringende noodhulp voor iedereen die getroffen is”, zei minister van Mobiliteit Georges Gilkinet. „Ik wens iedereen veel moed toe.”
Infrabel-topman Benoît Gilson zegt dat de maatregel noodzakelijk is vanwege de incidenten die in de loop van de nacht plaatsvonden door de zware regenval. Treinen die nog wel rijden, kunnen op veel plaatsen met vertraging vertrekken. Vervoerder NMBS adviseert mensen om hun reizen in de provincies Luik, Namen en Luxemburg waar mogelijk uit te stellen.
De Belgische minister van Defensie, Ludivine Dedonder, heeft na zware regenval toestemming gegeven om het leger in te zetten. Militairen voerden volgens Belgische media al ondersteunende operaties uit in de provincies Luik, Namen, Luxemburg en Belgisch-Limburg. Er zijn onder meer vrachtwagens ingezet om mensen te evacueren.
„Verzoeken om assistentie en inzet van materiaal zullen op provinciaal niveau worden afgehandeld in overleg met de hulpdiensten ter plaatse”, zegt de woordvoerder van minister Dedonder. „Defensie kan helpen door onder meer de inzet van zodiacs, waterpompen, transport en huisvesting en andere middelen. Het personeel staat met de nodige middelen klaar om binnen de twee uur in te grijpen.”
De regenval zorgde ook in België voor grote overlast. De autoriteiten evacueerden preventief zo’n 1700 mensen in Chaudfontaine, een plaats in de provincie Luik. Die grenst aan de zwaar getroffen Nederlandse provincie Limburg. De burgemeester van de gemeente Trooz in Luik noemde de situatie woensdag „catastrofaal” en deed een beroep op het leger.
Ook in Nederland kwam het leger in actie om te helpen bij het bestrijden van de wateroverlast. De militairen helpen onder meer bij het vullen van zandzakken.
Zeker vier mensen zijn om het leven gekomen door ernstig noodweer in het westen van Duitsland. In de zwaar getroffen plaats Schuld (Rijnland-Palts) worden volgens de autoriteiten ook nog tientallen mensen vermist. Daar zijn zeker zes huizen ingestort.
Ongeveer dertig mensen worden vermist nadat in de nacht van woensdag op donderdag zes huizen waren ingestort in de West-Duitse deelstaat Rijnland-Palts als gevolg van overstromingen en hevige regen, meldde de regionale omroep SWR donderdag.
De zes ingestorte huizen stonden in de plaats Schuld, nabij Adenau, in de heuvelachtige regio Eiffel. Nog ongeveer 25 andere huizen staan er op instorten. Volgens een politiewoordvoerder is de situatie in Schuld onoverzichtelijk.
Het KNMI heeft code rood die in Limburg gold vanwege de hevige regenval beëindigd. In de nacht van woensdag op donderdag is het minder hard gaan regenen, al geldt vanwege de wateroverlast nog wel code geel. Het was voor het eerst dat er code rood was afgegeven vanwege de regen.
Ook in de rest van het land geldt bijna overal code geel. Ook daar kan veel regen vallen, waarschuwt het KNMI. Op veel plaatsen valt in 24 uur 20 tot 40 millimeter en lokaal kan er meer dan 50 millimeter vallen. Alleen voor de westelijke provincies Zeeland en Zuid- en Noord-Holland, evenals de Waddeneilanden, is geen waarschuwing van kracht.
In Zuid-Limburg is de afgelopen tijd zeer veel regen gevallen (lokaal meer dan 100 millimeter). Straten en huizen staan blank en kelders zijn volgelopen. Het wassende water zorgt er voor gevaarlijke situaties.
De gemeente Valkenburg waarschuwt mensen om niet door overstroomde straten te lopen en om binnen te blijven. Putdeksels kunnen zijn weggespoeld en in het modderige water is dat niet te zien. Bovendien kan het water vervuild zijn met rioolwater.
In het centrum van Valkenburg stond woensdagavond laat al meer dan een halve meter water. Op Twitter circuleren beelden waarop te zien is dat een auto door de straten drijft en door de sterke stroming wordt meegevoerd.
Netbeheerder Enexis meldt dat door het hoge water in Valkenburg ook een stroomstoring is veroorzaakt. Daardoor zitten 374 huishoudens zonder stroom. „We zijn op dit moment aan het onderzoeken wanneer we dit kunnen herstellen”, aldus Enexis rond 01.30 uur op Twitter.
Burgemeester Daan Prevoo van gemeente Valkenburg aan de Geul heeft in de nacht van woensdag op donderdag een noodbevel uitgevaardigd om kwetsbare ouderen gedwongen te evacueren als ze weigeren hun ondergelopen woning te verlaten.
Op Twitter schrijft Prevoo dat zijn ‘zorgplicht’ hem daartoe heeft ‘doen besluiten’. Volgens de burgemeester wordt voor ‘goede opvang’ gezorgd.
Woensdagavond werden ook twee verzorgingstehuizen en een hospice in Valkenburg geëvacueerd. De bewoners werden volgens de veiligheidsregio opgevangen in andere verzorgingstehuizen. Ook is het gemeentehuis van Valkenburg open voor opvang.
„Ondergelopen straten en huizen - het is echt verschrikkelijk.” Zo omschrijft PvdA-fractievoorzitter Lilianne Ploumen, geboren in Maastricht, de situatie in Limburg. Het zuiden van de provincie is getroffen door hoogwater. Ploumen wenst de Limburgers sterkte en bedankt „iedereen die helpt om anderen veilig te houden”.
Ook andere Kamerleden laten op Twitter weten dat ze meeleven met de Limburgers. CDA-Kamerlid Mustafa Amhaouch uit het Limburgse Panningen zegt dat het noodweer „heftig” is en wenst „alle hulpverleners, bewoners en vrijwilligers veel sterkte toe in deze zware tijden”. VVD’er Silvio Erkens uit Kerkrade schrijft: „Historische buien. Meer regen in twee dagen dan in een hele zomer. En het is nog niet uitgeregend. Bizar.” Erkens laat weten dat hij veel respect heeft „voor de hulpverleners en professionals die al een tijdlang bezig zijn met iedereen veilig houden”.
D66-leider en vicepremier Sigrid Kaag laat weten: „Heel veel sterkte aan iedereen in Limburg die te kampen heeft met ernstige wateroverlast. En veel dank aan alle mensen die keihard werken om iedere Limburger een veilig onderkomen te bieden.” Renske Leijten van de SP zegt: „Veel sterkte voor iedereen in Limburg die een angstige nacht tegemoet gaat.”
Jesse Klaver, fractievoorzitter van GroenLinks, noemt de wateroverlast „een verdrietige voorbode van een van de gevolgen van de klimaatcrisis: extreem weer”. Esther Ouwehand van de Partij voor de Dieren meldt: „Dit is het laatste decennium waarin we de klimaatcrisis kunnen aanpakken. Als we stoppen met polderen en alles op alles zetten.”
Het internationale treinverkeer in Limburg ondervindt woensdagavond hinder door de wateroverlast in de regio. Wegens overstromingen in België rijden er tot zeker donderdagochtend 09.00 uur geen treinen tussen Maastricht, Visé en Luik. De NS waarschuwt dat er geen alternatief vervoer beschikbaar is.
Door wateroverlast in Duitsland is er beperkt treinverkeer naar Aken, Oberhausen, Duisburg, Düsseldorf en Keulen.
In Valkenburg is woensdagavond met hulp van het leger een tweede verzorgingstehuis geëvacueerd. Volgens de veiligheidsregio worden de bewoners van zorgcentrum Oosterbeemd elders ondergebracht, omdat de nutsvoorzieningen zijn uitgevallen.
Eerder op de avond werden ook al een hospice en verpleeghuis Valkenheim ontruimd. Ook daar waren de nutsvoorzieningen uitgevallen. Oorzaak van de problemen is het almaar stijgende hoge water als gevolg van de overstroming van de Geul.
Het blijkt onmogelijk om het grote waterbekken te stutten dat moet voorkomen dat een wijk in Hoensbroek onder water loopt. Dat twittert de gemeente Heerlen woensdagavond.
De gemeente waarschuwt bewoners van de lager gelegen delen van dit stadsdeel van Heerlen rekening te houden met flinke wateroverlast. Ook roept zij iedereen op weg te blijven uit de buurt van de waterbuffer die gevuld is met 120.000 kuub water en inmiddels overloopt. Gemeente en hulpdiensten vragen bedreigde bewoners maatregelen te nemen om de schade zo veel mogelijk te beperken.
De militairen die onderweg waren naar Hoensbroek om te helpen bij het stutten van het waterbekken zijn woensdagavond gearriveerd. Ze worden onder meer ingezet bij het vullen van zandzakken om de waterbuffer te verstevigen. Volgens een woordvoerder van Defensie zijn ze daar nog druk mee bezig. „Ze zijn niet van plan om te gaan slapen”, aldus de woordvoerder.
Ook zijn er militairen naar Gulpen gegaan, omdat de toegangswegen tot dit heuvellanddorpje ondergelopen zijn. De 4-tonners van het leger moeten aan- en afvoer uit het dorp mogelijk blijven maken, aldus de woordvoerder van de veiligheidsregio op rampenzender L1.
De situatie in Valkenburg en Gulpen is volgens de woordvoerder kritiek. Volgens L1 zijn de bruggen over de Geul in Valkenburg afgesloten, maar de woordvoerder kon dit niet bevestigen. In Heerlen is een onbekend aantal woningen onder water gelopen.
Het regent sinds woensdagavond weer fors in Limburg. De regen houdt nog wel even aan. Volgens L1 is er al 150 millimeter per vierkante meter regen gevallen. Op veel plaatsen zijn beekjes veranderd in woeste stromen, met name de Gulp en de Geul leveren overstromingsgevaar op.
Eurocommissaris Frans Timmermans wenst Limburgers sterkte bij de wateroverlast in het zuiden van de provincie. De PvdA-politicus, die uit Heerlen komt, laat op Twitter weten: „Mijn gedachten zijn bij onze voormalige overburen, de familie Reesink, die de Oliemolen zo mooi hebben verbouwd en die nu moesten zwemmen voor hun leven.”
De historische Oliemolen in Heerlen, een watermolen uit 1502, is een rijksmonument. Het gebouw liep woensdag onder water toen de Caumerbeek buiten de oevers trad. De beek „loopt nu dwars door het pand heen”, zei Frank Reesink, de zoon van de eigenaren. Zij runnen er een bed & breakfast.
Wegens de wateroverlast zijn donderdag alle scholen in de gemeente Gulpen-Wittem gesloten voor leerlingen en personeel, schrijft de gemeente op Twitter.
Het betreft alle peuteropvanglocaties, de basisscholen en de middelbare school Scholengemeenschap Sophianum.
Ook het gemeentehuis van Gulpen-Wittem is donderdag gesloten. De gemeente zegt op haar website dat inwoners die een tijdelijk onderkomen nodig hebben wegens de wateroverlast zich kunnen melden in het oude schoolgebouw van Sophianum. De gemeente roept ook op extra te letten op buren en kwetsbare ouderen.
In Valkenburg zijn woensdagavond een hospice en een verpleeghuis geëvacueerd. Dat maakte burgemeester Daan Prevoo bekend voor de rampenzender L1. Volgens de veiligheidsregio werd er ontruimd omdat de nutsvoorzieningen haperden door het hoge water.
Aanleiding is het almaar stijgende hoge water als gevolg van de overstroming van de Geul. De mensen worden naar niet nader genoemde opvangplekken gebracht.
Het gemeentehuis van Valkenburg blijft de hele nacht open. Mensen die door het hoge water hun huis uit moeten of verstoken raken van gas, water en licht kunnen er terecht. Van daaruit kan gezocht worden naar een droge opvang.
Ook een camping bij Valkenburg is ontruimd.
De militairen van de landmachtbrigade uit Oirschot die eerder woensdagavond in Sittard aankwamen om te helpen bij het bestrijden van de wateroverlast, zijn onderweg naar Hoensbroek, gemeente Heerlen. Ze gaan daar met zandzakken een waterbuffer proberen te verstevigen, die op doorbreken staat.
Als dat gebeurt zou volgens een woordvoerder van de veiligheidsregio een behoorlijk deel van een naburige wijk in Hoensbroek onder water komen te staan. Het waterschap heeft eerder woensdag geprobeerd de druk op de wanden van het bekken te verlichten, maar gevreesd wordt dat dit niet genoeg is. Met name omdat woensdagavond weer hevige plensbuien worden verwacht boven Hoensbroek.
De brigade uit Oirschot beschikt over grote viertonners op hoge wielen, die door hoog water kunnen rijden en veel mensen tegelijk kunnen evacueren, zei een woordvoerder van de landmacht tegen rampenzender L1. Ook beschikt de brigade over een voertuig voor het afvoeren van gewonden.
De 68 militairen zijn voorlopig voor 24 uur ingeschakeld.
De Roer tussen de Duitse grens bij Vlodrop en de monding in de Maas bij Roermond bereikt in de nacht van woensdag op donderdag zijn hoogste waterstand ooit. Volgens de Veiligheidsregio Limburg Noord passeert rond die tijd 180 kuub water per seconde.
Bij eerdere gevallen van hoogwater bereikte de Roer pieken van rond de 120 kuub per seconde. „Door de hevige regenval stijgt het water in de Roer snel”, aldus de veiligheidsregio. „Er wordt een extreem hoge waterstand verwacht.”
De regio roept mensen die in de buurt van de Roer wonen op zich voor te bereiden. Ook roept de regio mensen die er niet wonen, er weg te blijven.
Het buitengebied rond de Roer overstroomt, ook enkele bewoonde plaatsen kunnen onder water lopen. De veiligheidsregio heeft een kaart gepubliceerd met die gebieden.
De gemeente Roerdalen gaat woensdagavond voorzorgsmaatregelen treffen. Waaruit die bestaan is nog niet duidelijk. Ook is nog niet duidelijk wanneer de rivier buiten haar oevers treedt.
Er rijden woensdagavond tussen Maastricht en het Belgische Luik geen treinen wegens wateroverlast door de vele regen. Het spoor bij Eijsden staat volledig onder water. Ook is er een seinstoring, zegt een woordvoerster van de NS.
Er worden bussen ingezet. Pas donderdag 09.00 uur wordt naar verwachting de dienstregeling weer hervat, aldus de woordvoerster.
Eind juni reden er in Zuid-Limburg op een aantal trajecten ook geen treinen wegens wateroverlast.
Inwoners van het Limburgse heuvellanddorpje Wijlre zijn druk met zandzakken in de weer om hun woningen te beschermen tegen de overstroming van de Geul. Die is volgens een woordvoerder van de veiligheidsregio veranderd in een kolkende rivier. Het water dreigt de woningen binnen te lopen. „Het staat aan de deur”, aldus de woordvoerder.
In Wijlre zijn alle gasten van camping de Gele Anemoon geëvacueerd. De camping staat onder water. Een beheerder van de camping zei woensdag dat de Geul van een lieflijk stroompje een brede rivier is geworden. De tentkampeerders zijn dinsdagavond al vertrokken. De caravans konden niet worden verplaatst omdat de weg naar de camping overstroomd is. De bewoners van de caravans zijn met taxi’s naar hotels gebracht.
De brandweer heeft het inmiddels druk met het wegpompen van water uit ondergelopen hotels in Slenaken en Gulpen.
De gemeente Eijsden-Margraten heeft verschillende doorgaande wegen afgesloten. Ook in Gulpen-Wittem zijn veel wegen onbegaanbaar.
Weer.nl meldt dat in de omgeving van Landgraaf en Kerkrade woensdag 70-80 millimeter is gevallen en dat dat de komende nacht wel 100-120 millimeter kan worden. Volgens Weer.nl is het nog nooit voorgekomen dat er in de provincie op zo’n grote schaal en drie dagen achter elkaar zo veel zware stortbuien vallen. Het weer zorgt bovendien voor aardverschuivingen in Zuid-Limburg, aldus het weerbureau.
In het oosten van het land zorgen onweersbuien de komende uren ook plaatselijk voor veel regen. In Groningen en Drenthe kan plaatselijk 20 tot 40 mm vallen in korte tijd met plaatselijk wateroverlast tot gevolg, meldt het KNMI.
In deze situatie kunnen schade en gevaarlijke situaties ontstaan als gevolg van ernstige wateroverlast, meldt het instituut.
RD-verslaggever Johannes Visscher is in Hoensbroek.
Bij Frans en Marina Linckens uit de Olaf Palmestraat liggen zandzakken voor de deur. Zij: „Een politieagente zei me net dat mensen kunnen worden meegesleurd als het water doorbreekt. Het schijnt een kleine tsunami te kunnen worden.” Ze klinkt ook berustend. „We zijn goed verzekerd. Het is niet anders. Dit is de natuur.”
De A76 tussen de Duitse grens in de richting van het dorpje Simpelveld (Zuid-Limburg) is dicht wegens water op de weg, meldt Rijkswaterstaat. Het verkeer wordt omgeleid.
Tussen het knooppunt Ten Esschen en Nuth (eveneens Zuid-Limburg) is de A76 richting Duitsland eveneens dicht, omdat er een boom is omgewaaid en op de weg ligt. Rijkswaterstaat zegt dat dit traject tot zeker 23.00 uur gesloten blijft. Het verkeer wordt omgeleid.
Ook de N595 staat blank. De weg is tussen Wijlre en de N278 afgesloten voor verkeer in beide richtingen, meldt de ANWB.
De campings langs onder meer de riviertjes de Geul en de Gulp in Zuid-Limburg worden mogelijk ontruimd.
Volgens rampenzender L1 kiezen gasten van camping Geuldal in Meerssen het zekere voor het onzekere nu het water in de Geul snel stijgt. De Veiligheidsregio onderzoekt verdere ontruimingen.
Gebieden in de gemeenten Gulpen-Wittem en Valkenburg aan de Geul worden mogelijk geëvacueerd. Het gaat daarbij vooral om campings langs waterlopen zoals de Gulp en de Geul. Of ook huizen worden ontruimd is nog onzeker. Het crisiscentrum is bezig met een inventarisatie waar nog meer overstromingen dreigen.
In Wijlre zijn veel inwoners in de weer met zandzakken om te voorkomen dat de Geul overstroomt.
Woningen in het Limburgse Hoensbroek (gemeente Heerlen) dreigen onder water te lopen doordat een zogeheten waterbuffer overvol is en gaat overlopen. Daarvoor waarschuwt de veiligheidsregio. Mensen die in de buurt wonen van de waterbuffer De Dem wordt gevraagd een veilig plekje in huis te zoeken en stroom en gas af te sluiten.
Als de waterbuffer doorbreekt zou er een golf ontstaan waarbij water met veel kracht naar buiten stroomt. Het waterschap probeert een dergelijke doorbraak te voorkomen en op die manier zoveel mogelijk overlast te voorkomen. Dat doen ze door schuiven verder open te zetten zodat er binnen de buffer meer ruimte komt voor het water. Dat betekent echter wel dat inwoners rondom waterbuffer De Dem rekening moeten houden met wateroverlast, meldt de veiligheidsregio.
Waarnemend gouverneur Johan Remkes heeft de Limburgers woensdag moed ingesproken. Middels een op Twitter verspreidde videoboodschap wenste hij iedereen die last had van het hoge water veel sterkte toe.
Remkes spreekt van „schokkende beelden” van de wateroverlast. „Je zult er maar mee geconfronteerd worden, dat je woning overloopt, dat je gedwongen bent de bedrijfsvoering van je bedrijf te staken, of dat je bang bent dat de zandzakken onvoldoende helpen.”
„Maar ik weet een ding zeker: er zijn heel veel mensen mee bezig: brandweer, gemeenten, veiligheidsregio‘s, het waterschap en ook de provincie.” Remkes ziet dat de problemen zich concentreren in de regio rond Heerlen en in het heuvelland. „Weet dat wij en al die harde werkers achter u staan en al het mogelijke doen om de ellende zoveel mogelijk te voorkomen”, zei hij.
„Maar ik weet dat dit op dit ogenblik voor u maar een schrale troost is. Ik wens u heel veel sterkte!”
Demissionair premier Mark Rutte heeft tijdens het coronadebat in de Tweede Kamer zijn steun uitgesproken aan de inwoners van Zuid-Limburg die getroffen zijn door ernstige wateroverlast als gevolg van hevige regenval. Het kabinet zal „alles doen wat nodig is” om te helpen, beloofde hij.
Nadat Rutte zijn inbreng in het debat had voltooid, vroeg PVV-leider Geert Wilders hem contact op te nemen met de gouverneur van de provincie Limburg om mede namens de Tweede kamer steun te betuigen en hulp aan te bieden. De premier antwoordde dat daar al aan gewerkt wordt.
Rutte zei dat staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) al onderweg was naar het gebied, onder meer voor overleg met de lokale autoriteiten. Later corrigeerde hij dat en zei hij dat de bewindsvrouw donderdag afreist.
„Wij hebben samen intensief contact en we zullen alles doen wat nodig is”, aldus Rutte. „Ik ben het zeer met de heer Wilders eens, het is echt verschrikkelijk wat je op dit moment ziet in Limburg en we leven zeer mee.” Ook Kamervoorzitter Vera Bergkamp sloot zich daarbij aan.
Eerder werd al bekend dat Defensie 68 militairen naar Zuid-Limburg stuurt. Zij kunnen helpen met bijvoorbeeld het vullen van zandzakken, het vrijmaken van wegen of het evacueren van burgers indien dat nodig blijkt te zijn.
Waterschap Limburg zet alle beschikbare materieel in tegen de wateroverlast in de provincie. Het schap rijdt pompen naar kwetsbare plekken en plaatst demontabele waterkeringen in dijken.
Het waterschap anticipeert daarmee op de laatste prognose van Rijkswaterstaat, die een piekafvoer laat zien van 2735 kuub per seconde op donderdagavond bij Maastricht. Dat is ongebruikelijk hoog voor juli leidt vervolgens tot hoge waterstanden van de Maas vanaf vrijdag elders in de provincie.
Het schap roept iedereen op om thuis te blijven en uit de buurt van rivieren en beken. Thuis kunnen mensen de regionale omroep L1 radio volgen. De Veiligheidsregio Zuid-Limburg heeft L1 radio als rampenzender ingeschakeld, die alle informatie over de wateroverlast deelt.
Niet alleen in Limburg, ook in België en Duitsland zorgt overvloedige regenval voor veel overlast. In Chaudfontaine bij Luik worden 1700 mensen geëvacueerd vanwege het noodweer. Rivieren treden buiten hun oevers. Veel wegen zijn overstroomd en in meerdere plaatsen staat het centrum onder water, berichten Vlaamse media.
In de Belgische provincies Luxemburg, Luik en Namen zijn rampenplannen geactiveerd. Weerinstituut KMI heeft code rood afgekondigd. Eerder waren al kampen van jeugdbewegingen ontruimd. In Voeren in Belgisch Limburg bij de grens met Nederland wordt gevreesd voor dijkdoorbraken.
Net als in Nederland is het leger in actie gekomen. Militairen zorgen voor vrachtwagens om mensen te evacueren en voeren zandzakken, veldbedden, pompen en vaartuigen aan.
Uit Duitsland komen meldingen van ondergelopen kelders, een geëvacueerd bejaardentehuis en beknelde automobilisten. In sommige regio’s is de noodtoestand uitgeroepen en de brandweer is volop bezig. Bijvoorbeeld de stad Hagen in de aan Nederland grenzende deelstaat Noordrijn-Westfalen is zwaar getroffen. Daar is een bejaardenhuis ontruimd en onbewoonbaar verklaard.
In andere delen van de deelstaat zijn beken uitgedijd tot rivieren. Er is sprake van aardverschuivingen, ondergelopen straten en het spoor- en wegverkeer werd verstoord.
In Baden-Württemberg leidde aanhoudende regen tot overstromingen van de Rijn en het Bodenmeer. Ook plaatsen langs de Moezel maken zich zorgen. Dinsdagavond werd de scheepvaart bij Karlsruhe gestremd. In het Saksische Ertsgebergte is een 53-jarige man vermist nadat hij door een overstroming was meegesleurd.
Ook houdt Defensie pompen en vaartuigen klaar om indien nodig ingezet te worden.
Het KNMI heeft woensdag rond 18.00 uur een weeralarm (code rood) afgegeven voor Zuid-Limburg. Daar is al veel regen gevallen en er wordt woensdagavond en woensdagnacht opnieuw veel regen verwacht. In deze situatie kunnen schade en gevaarlijke situaties ontstaan als gevolg van ernstige wateroverlast, meldt het KNMI.
Er kan nog 30 tot 50 millimeter regen bijvallen.
Omdat er al zeer veel regen gevallen is (lokaal meer dan 100 millimeter) zal de wateroverlast steeds groter worden, verwacht het KNMI. In de loop van de nacht gaat het minder hard regenen.
Advertentie
