De redactie sluit dit liveblog. Lees het blog van zaterdag hier.

Ruim 36.000 kinderen uit 2004 hebben een afspraak gemaakt voor een coronaprik. Het gaat om kinderen die dit jaar 17 zijn geworden of nog worden. Zij konden vanaf 10.00 uur vrijdagochtend een prikafspraak maken.

Waarschijnlijk kunnen de kinderen vanaf volgende week langskomen op een vaccinatielocatie. Daar krijgen ze het vaccin van Pfizer/BioNTech. In totaal mogen ruim een miljoen jongeren van 12 tot en met 17 jaar zich laten vaccineren, onder wie ongeveer 200.000 uit 2004.

Het is de bedoeling dat alle jongeren voor het begin van het nieuwe schooljaar hun eerste prik hebben kunnen halen en dat ze in de eerste schoolmaand de tweede prik krijgen.

Het kabinet besloot woensdag dat gezonde jongeren mogen worden ingeënt, na een positief advies van de Gezondheidsraad. Volgens de deskundigen verkleint het vaccin de kans dat tieners het coronavirus oplopen. Zo’n besmetting verloopt bij de meeste kinderen weliswaar mild, maar er zijn wel degelijk risico’s, aldus de raad. Bovendien voorkomt het vaccin dat jongeren het virus overdragen aan volwassenen.

Vaccinproducent Janssen heeft toestemming gekregen van het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) om in Leiden een tweede fabrieksgebouw in gebruik te nemen. Dat laat EMA vrijdag weten. Hoeveel extra coronavaccins er vanwege de uitbreiding kunnen worden geproduceerd, kan Janssen niet vertellen.

Het gebouw staat naast de bestaande fabriek van Janssen en was al af. Nu de toestemming er is, kan er direct worden begonnen met de extra productie. De fabriek in Leiden levert onder meer vaccins voor de Europese markt.

Iets meer dan driekwart van de Nederlandse bloeddonoren heeft antistoffen tegen het coronavirus in het bloed. Het percentage is in de afgelopen week gestegen van 69,5 naar 77, meldt bloedbank Sanquin. Een maand geleden had iets meer dan de helft van de donoren antistoffen en twee maanden geleden bijna een derde van de bloedgevers.

De stijging komt volgens Sanquin door vaccinatie tegen corona. Zo heeft 98 procent van de 70-plussers en 95 procent van de zestigers antistoffen. Bij vijftigers en veertigers is het ongeveer 80 procent en bij dertigers zo’n 50 procent. De vaccinatie ging op leeftijd, van oud naar jong. Sanquin verwacht de komende tijd meer antistoffen bij twintigers te zien.

De onderzoeksafdeling van de bloedbank bestudeert iedere maand ongeveer 2000 bloedmonsters om te kijken of daar antistoffen tegen het virus in zitten. Sanquin kan met testen vaststellen of de antistoffen tegen het virus voortkomen uit vaccinatie of doordat iemand corona heeft gehad. Bij vrijwel alle leeftijdsgroepen komen de antistoffen vooral door vaccinatie. Alleen bij jonge volwassenen, van 18 tot 30 jaar, zijn er iets meer mensen die antistoffen hebben door corona zelf (26 procent) dan door het vaccin ertegen (20 procent).

Volgens de bloedbank is niet precies te zeggen hoeveel procent van de mensen antistoffen moet hebben om de circulatie van het coronavirus te onderdrukken. Om die zogenoemde groepsimmuniteit te bereiken, zal dat een hoger percentage moeten zijn dan voordat de extra besmettelijke varianten van het virus opkwamen, zoals de Delta-variant. Die variant, die voorheen de Indiase variant werd genoemd, veroorzaakt een steeds groter deel van de besmettingen.

In twee regio’s zijn de afgelopen 24 uur aanzienlijk meer mensen positief getest dan in de rest van het land. Dat zijn Twente en Amsterdam-Amstelland. Beide regio’s hadden 12,2 positieve tests op elke 100.000 inwoners en voor beide regio’s was dat het hoogste niveau in ongeveer een maand tijd. In heel Nederland waren er 5,5 nieuwe gevallen op elke 100.000 mensen.

In Twente kregen 77 inwoners in de afgelopen 24 uur te horen dat ze het coronavirus hebben opgelopen. De meeste nieuwe coronagevallen (46) waren in Enschede. In het aangrenzende Haaksbergen kwamen tussen donderdagochtend en vrijdagochtend zes besmettingen aan het licht, bijna 25 op elke 100.000 inwoners. Ook in de gemeente Berkelland, net over de grens in Gelderland, zijn in de afgelopen 24 uur opvallend veel inwoners positief getest. En dat terwijl bijvoorbeeld in Almelo, hemelsbreed 20 kilometer verderop, in de hele afgelopen week slechts vijf positieve tests waren.

De brandhaard in Twente was waarschijnlijk de discotheek Aspen Valley in het centrum van Enschede. Zeker zestig bezoekers van de club zijn al positief getest en dat aantal zal waarschijnlijk nog oplopen. De GGD roept alle andere bezoekers op zich te laten testen, ook als ze geen klachten hebben.

In de regio Amsterdam-Amstelland zijn in de afgelopen 24 uur 131 mensen positief getest. Van hen wonen 108 in Amsterdam. Of ook die nieuwe coronagevallen te maken hebben met uitgaan, weet de GGD daar nog niet.

Nog nooit werden er in Nederland zoveel aanhangwagens verkocht als het afgelopen halfjaar. Volgens brancheorganisatie BOVAG komt dat doordat de coronacrisis, de bijbehorende maatregelen en de lage rentestand Nederlanders hebben verleid om te investeren in hun huizen, tuinen en hobby’s.

Zo werden er dit eerste halfjaar 40 procent meer nieuwe boottrailers verkocht dan in 2020. De verkoop van aanhangers voor bouwwerkzaamheden steeg met 36 procent.

In totaal werden er het eerste halfjaar van 2021 een kwart meer nieuwe aanhangwagens verkocht dan in de eerste helft van 2020, goed voor een nieuw record van ruim 14.000. In het eerste halfjaar van vorig jaar nam de verkoop nog met 7 procent af op halfjaarbasis. „Maar sinds vorig jaar mei trekken de verkopen weer aan en zie je dat het al dik een jaar tot grote hoogte stijgt”, aldus de brancheorganisatie.

Het aantal verkochte tweedehands aanhangwagens bereikte ook een nieuw hoogtepunt, maar kende met een toename met 9 procent een minder sterke groei.

De Europese Commissie heeft in de hand gewerkt dat veel EU-burgers zich niet laten inenten tegen het coronavirus. Doordat de commissie verklaarde te streven naar het inenten van 70 procent van de volwassen bevolking, zijn mensen achterover gaan leunen. Daar dreigen nieuwe mutanten als de Delta-variant van te profiteren, stelt de nieuwe EU-voorzitter Slovenië.

De Europese Commissie sprak de doelstelling begin dit jaar uit, toen de eerste vaccins arriveerden en dat nog hooggegrepen leek. Dat doel zou zelfs in juli al gehaald moeten kunnen worden, scherpte zij een paar maanden later aan. Deskundigen hoopten indertijd dat een vaccinatiegraad van 70 procent genoeg zou zijn om het virus te laten uitdoven en geen kans te geven weer om zich heen te grijpen.

Maar met de opkomst van nieuwe virusvarianten is de hoop op die groepsimmuniteit danig geslonken. Om niet opnieuw overspoeld te worden door de nieuwe Delta-variant, „is zelfs 80 procent gevaccineerden niet genoeg”, denkt premier Janez Jansa van Slovenië, dit halfjaar EU-voorzitter. En juist nu stokt in sommige EU-landen de vraag naar vaccins. Daarom moet de EU snel „beroemdheden en opiniemakers” inzetten voor een grote campagne om mensen over te halen zich te laten inenten.

„Mensen hebben erop gespeculeerd dat anderen zich wel zouden inenten”, zegt Jansa. „Heel menselijk.” Dat een vaccinatiegraad van 60 of 70 procent genoeg zou zijn, „is in hun hoofd blijven hangen”.

De Europese Commissie verduidelijkte onlangs dat de doelstelling een ondergrens is. Zij is er juist op uit dat „zoveel mogelijk” mensen zich laten inenten.

Het aantal positieve coronatests is vrijdag opnieuw gestegen. In de afgelopen 24 uur zijn 962 nieuwe gevallen geregistreerd. Dat is het hoogste aantal in iets meer dan twee weken tijd. Donderdag was het dagcijfer al gestegen naar 834 (na correctie).

In de afgelopen week zijn 4610 nieuwe coronagevallen geregistreerd bij het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Dat komt neer op gemiddeld 659 geconstateerde besmettingen per dag.

Amsterdam telde de meeste positieve tests. In de hoofdstad kwamen 108 besmettingen aan het licht, het hoogste aantal voor die gemeente sinds 4 juni. In Rotterdam werden 49 positieve tests geregistreerd en in Enschede 46. Daarna volgen Den Haag (38) en Utrecht (21). In 124 gemeenten waren er geen positieve tests.

De besmettelijke Delta-variant (voorheen de Indiase variant) krijgt rond deze tijd waarschijnlijk de overhand in Nederland, maar het RIVM verwacht niet dat de cijfers van de afgelopen dagen het begin van een nieuwe stijging zijn. „Deze twee hogere cijfers zeggen niets. We verwachten dat het deze zomer kalm blijft. Daar kan best een hikje in zitten van een dag of twee. Op een gegeven moment is iedereen terug van vakantie en keert het seizoenseffect zich tegen ons. De vraag is wat er dan gaat gebeuren. Maar dan heb je ook te maken met een stijgende vaccinatiegraad”, laat een woordvoerder weten.

Er werden vrijdag zeven sterfgevallen gemeld door het RIVM. Dat is het hoogste aantal in een maand tijd. Het wil niet zeggen dat al deze mensen in de afgelopen 24 uur zijn overleden, want het kan soms een tijdje duren voordat het overlijden van een coronapatiënt is geregistreerd. Bij de zeven coronadoden gaat het om mensen uit Amsterdam, Rotterdam, Delft, Gorinchem, Losser, Schiedam en Krimpen aan den IJssel.

Van ongeveer zestig mensen die met het coronavirus zijn besmet, is tot dusver duidelijk geworden dat ze in uitgaansgelegenheid Aspen Valley in Enschede zijn geweest. Dat meldt de GGD Twente.

De GGD heeft alle bezoekers die zaterdag bij Aspen Valley waren opgeroepen zich te laten testen op corona. In de discotheek bleken meerdere mensen die daar zaterdag waren besmet met het coronavirus. Ook personen die geen klachten hebben na het bezoek, zijn verzocht zich te laten testen en thuis te blijven tot de testuitslag bekend is.

Een woordvoerder van de GGD Twente laat weten dat het aantal besmette mensen dat gelinkt kan worden aan Aspen Valley vermoedelijk nog zal oplopen, omdat het bron- en contactonderzoek nog loopt. Ze laat weten dat er onder jongeren in de regio veel animo is om zich te laten testen.

De Duitse minister van Volksgezondheid Jens Spahn heeft gezegd dat mensen die tegen Covid-19 zijn gevaccineerd, niet meer in lockdown hoeven bij een nieuwe opleving van het virus. Ook kunnen ze genieten van meer vrijheden dan niet-gevaccineerden.

„Zolang er geen mutaties zijn die van invloed zijn op de bescherming door vaccins, betekent volledig gevaccineerd zijn dat beperkingen van het soort dat we afgelopen winter hebben gezien niet nodig zijn,” vertelde Spahn aan verslaggevers in Berlijn.

Duitsland heeft nu lage infectiecijfers en heeft de meeste coronabeperkingen al versoepeld, maar de bezorgdheid neemt toe over de verspreiding van de besmettelijkere Delta-variant. De regering houdt rekening dat het aantal gevallen weer zal stijgen door het reizen in de zomer.

Spahn herhaalde zijn oproep aan de Duitsers om een vierde besmettingsgolf dit najaar te voorkomen. „Hoe meer mensen zich deze zomer laten vaccineren, hoe beter het najaar zal zijn,” zei hij.

De stafchef van bondskanselier Angela Merkel, Helge Braun, zei eerder vrijdag dat wetenschappers het erover eens zijn dat volledig gevaccineerden „niet echt een risico lopen of een gevaar voor anderen vormen”. Gevaccineerden zouden daarom dingen moeten kunnen doen als boodschappen doen of concerten bijwonen, zei Braun tegen de omroep MDR.

Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is gedaald tot onder de 250. Voor het eerst sinds 16 september vorig jaar, 289 dagen geleden, komt het aantal opgenomen mensen onder dat niveau uit.

Ziekenhuizen behandelen momenteel 248 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 30 minder dan op donderdag, blijkt uit de gegevens van het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS).

Op de verpleegafdelingen liggen nog 140 coronapatiënten, een daling van 19 ten opzichte van een dag eerder. Het aantal Covid-patiënten op de intensive cares daalde met 11 naar 108. Op 22 september vorig jaar hadden de intensive cares voor het laatst minder dan honderd coronapatiënten onder hun hoede.

Nog altijd hoeven er weinig nieuwe coronapatiënten te worden opgenomen in de ziekenhuizen. Intensive cares hebben voor de derde keer in vier dagen geen nieuwe opnames. Elf mensen belandden op een verpleegafdeling, vergelijkbaar met de voorgaande dagen.

Huisartsen kunnen nog steeds niet allemaal gebruik maken van het speciale webportaal waarmee ze een vaccinatiebewijs kunnen aanmaken voor de mensen die bij hen zijn ingeënt tegen corona. Dat laat de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) vrijdagmiddag weten.

Hoeveel huisartsen het niet lukt om toegang te krijgen tot het portaal weet de LHV niet precies. De vereniging heeft een aantal huisartsen zelf gevraagd om het portaal binnen te komen, dat lukte niet. Ook krijgt de vereniging signalen van andere huisartsen die het portaal niet in kunnen.

Met het webportaal kunnen huisartsen een vaccinatiebewijs aanmaken voor mensen van wie de coronaprik niet in het centrale register van het RIVM staat. Met het bewijs kan de gevaccineerde dan alsnog een groen vinkje krijgen in de CoronaCheck-app.

Het webportaal zou eigenlijk in de nacht van woensdag op donderdag al bruikbaar zijn, maar kort voor de lancering bleek dat het systeem niet goed functioneerde. Donderdagavond meldde het ministerie van Volksgezondheid dat alle problemen waren opgelost.

De LHV vraagt mensen die een vaccinatiebewijs bij de huisarts willen aanvragen om daarmee te wachten tot na het weekend, zodat „mogelijke problemen met de portal door het ministerie van Volksgezondheid kunnen worden opgelost”.

Er is bewust voor gekozen om gevaccineerden meteen toe te laten tot evenementen en het nachtleven en niet pas twee weken na de (enige of tweede) prik, als de vaccins optimale bescherming bieden. Demissionair zorgminister Hugo de Jonge zegt vrijdag dat „een verstandige afweging is gemaakt tussen het gezondheidsrisico en wat praktisch doenlijk is”.

De Gezondheidsraad houdt twee weken aan als termijn voor een goede bescherming. Deskundigen waarschuwen dat er risico’s bestaan op een uitbraak als er veel mensen bij elkaar zijn, zonder afstand, terwijl de vaccins nog niet werken. Veel jongeren halen een Janssen-vaccin, omdat hier maar één prik voor nodig is. Zij mogen meteen het nachtleven in.

De Jonge ziet het risico van besmetting ook, maar stelt dat het kan, omdat de besmettingsgraad in Nederland nu laag is. Het Outbreak Management Team (OMT) is het eens met deze afweging, stelt hij. Bovendien is een directe toegang volgens De Jonge ook „een reden voor heel veel mensen” om zich snel te laten vaccineren. Om het virus tegen te houden is het op de lange termijn beter dat zoveel mogelijk mensen zijn gevaccineerd, aldus de minister.

In Rusland zijn in de afgelopen 24 uur 679 doden door Covid-19 geregistreerd. Dat is voor de vierde dag op rij het hoogste aantal bevestigde sterfgevallen op één dag sinds het begin van de pandemie. De autoriteiten wijten het record aan de meer besmettelijke Delta-variant van het virus in combinatie met het relatief lage aantal inentingen. Een dag eerder viel met 672 een bijna even groot aantal doden.

De coronavirus-taskforce van de regering registreerde 23.218 nieuwe besmettingen het afgelopen etmaal, waarmee het nationale aantal gevallen op 5.561.360 is gekomen.

Het Kremlin zegt dat, ondanks de dagelijks stijgende coronacijfers, er niet is overwogen om een nieuwe lockdown in te stellen. „Niemand wil lockdowns, het is niet aan de orde. Er wordt niet over gediscussieerd en daarom moeten we allemaal zo snel mogelijk worden gevaccineerd”, vertelde regeringswoordvoerder Dmitri Peskov aan verslaggevers.

Het Kremlin is somber over de ontwikkelingen. Dinsdag heeft de regering toegegeven dat het niet zal lukken om voor de herfst 60 procent van de bevolking in te enten tegen het virus. De verwachtingen zullen naar beneden worden bijgesteld, erkende Peskov. Een hoge vaccinatiegraad is nodig om het virus in te dammen. Ongeveer 22,2 miljoen van de 146 miljoen inwoners hebben ten minste één dosis gekregen.

Volgens overheidsstatistieken zijn in het land ruim 135.000 mensen overleden aan de gevolgen van Covid-19 en daarmee is Rusland het zwaarst getroffen Europese land. Maar het statistiekbureau Rosstat, dat een bredere definitie heeft van sterfgevallen die verband houden met Covid-19, registreerde eind april al 270.000 sterfgevallen.

Lees ook

WHO waarschuwt voor nieuwe coronagolf in Europa

Het komend weekend zal het beter gaan met het Testen voor Toegang om naar binnen te komen bij evenementen en het uitgaansleven, verwacht demissionair zorgminister Hugo de Jonge. In het eerste weekend, vorige week, waren er problemen. Hij vindt dat „niet goed”, maar het overgrote deel lukte wel, benadrukt de minister vrijdag.

„Er zijn toen ruim 2 miljoen QR-codes geproduceerd op basis van vaccinatie en een kwart miljoen op basis van testen. Bij 1 procent daarvan kwam het testbewijs te laat of niet”, aldus De Jonge. Dat het irritatie opleverde en ook organisatoren baalden, begrijpt hij. Maar velen hebben volgens hem dankzij het systeem een mooi weekend gehad en er staat „ook een mooi weekend voor de boeg”.

Met Testen voor Toegang kunnen bijvoorbeeld dansliefhebbers die nog niet zijn gevaccineerd en geen corona-infectie hebben doorgemaakt sinds vorig weekend weer naar nachtclubs. Daar hoeven ze dan geen 1,5 meter afstand te bewaren. De negatieve testuitslag wordt in de CoronaCheck-app omgezet in een QR-code, die aan de deur van de uitgaansgelegenheid wordt gecontroleerd.

Volgens De Jonge is het van belang dat iedereen zich aan de regels houdt en zich verantwoordelijk opstelt om „het systeem goed te laten werken”.

Het systeem waarmee reizigers een gratis coronatest kunnen aanvragen werkt nog steeds niet optimaal, zegt demissionair minister Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur). Het gaat weliswaar beter dan eerder deze week, maar nog steeds zijn niet alle commerciële testaanbieders aangesloten op de website testenvoorjereis.nl. Dat betekent dat iemand mogelijk verder moet reizen voor een gratis test.

Ook zijn nog niet alle aanbieders aangesloten op de CoronaCheck-app. Als een aanbieder al wel is gekoppeld aan de site maar nog niet aan de app, dan kan men het testbewijs uitprinten.

Ondanks de problemen gaat het volgens Van Nieuwenhuizen „gelukkig wel de goede kant op. Ik heb goede hoop dat we ook vandaag weer een grote verbetering zien”. Ze benadrukt dat er weinig tijd was om het systeem op te zetten. De minister hoopt dat de huidige problemen „kinderziektes” zijn. Gezien de tijdsdruk vindt ze het „logisch” dat die voorkomen.

Afgelopen woensdag zou de website online moeten gaan, maar dat duurde langer dan gepland. Pas in de avond was de site bereikbaar. Tot die tijd moesten reizigers en vakantiegangers bellen met de GGD voor een gratis vakantietest. Dat leidde tot grote drukte op het speciale telefoonnummer daarvoor.

De reistests zijn in de maanden juli en augustus gratis.

Een meerderheid van de jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 17 jaar, 72 procent, wil gevaccineerd worden tegen corona. Dat zegt het RIVM op basis van eigen onderzoek. „De redenen daarvoor zijn vergelijkbaar met die bij volwassenen: de eigen gezondheid willen beschermen, anderen willen beschermen en om van de maatregelen af te zijn.”

Het RIVM hield van 16 tot en met 20 juni voor de dertiende keer een meting onder bijna 50.000 mensen. Jongeren die twijfelen of ze zich zullen laten inenten, maken zich net als volwassenen zorgen over bijwerkingen op korte en lange termijn, zo blijkt verder uit de resultaten van het onderzoek. Van de deelnemende ouders zegt 69 procent (waarschijnlijk) voor vaccinatie van hun kind te zijn.

Het kabinet besloot woensdag na een positief advies van de Gezondheidsraad om ook gezonde jongeren van 12 tot en met 17 jaar coronaprikken aan te bieden. Eerder kregen kwetsbare jongeren van deze leeftijden al een uitnodiging toegestuurd. De vaccinatiebereidheid onder alle leeftijdsgroepen neemt overigens nog steeds toe, zegt het RIVM.

De naleving van nog overgebleven coronamaatregelen neemt daarentegen af, ziet het RIVM aan de resultaten. Sociale contacten en drukte nemen toe en mensen houden zich minder vaak aan de 1,5 meter afstand. Bij horecabezoek bijvoorbeeld daalde dat van van 71 naar 52 procent vergeleken met de laatste meting in mei. Ook laten mensen zich minder vaak testen als zij klachten hebben: dit percentage ging van 66 naar 52 procent.

Het UMC Utrecht begint volgende week een groot internationaal onderzoek naar een geneesmiddel tegen corona. Onderzoekers testen of het middel ensovibep het herstel van corona kan versnellen en ziekenhuisopnames kan voorkomen. Het eiwit moet binnen zeven dagen na een besmetting via een infuus worden toegediend.

Het eiwit is ontwikkeld om de verspreiding van een Covid-19-infectie in het lichaam te stoppen. De onderzoekers hopen dat nu aan te tonen. Ensovibep moet voorkomen dat patiënten ernstig ziek worden, doordat de infectie niet van cel naar cel kan ‘overspringen’. Wie uiteindelijk het medicijn kan krijgen, moet het onderzoek uitwijzen.

„Het aantal besmettingen loopt gelukkig sterk terug. We hebben vaccins, maar die beschermen niet 100 procent. Wij verwachten dat er de komende jaren toch nog behoorlijk wat ziekte blijft, maar niet in de golven zoals we dat eerder tijdens de pandemie zagen. Als het middel inderdaad werkt, kunnen wij hiermee verergering van ziekte en ziekenhuisopnames voorkomen. Dan hebben we naast vaccins ook een behandeling voor mensen in het vroege stadium van infectie”, zegt onderzoeksleider, arts-microbioloog Marc Bonten. Er bestaan al wel behandelingen voor coronapatiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen, maar in het stadium daarvoor nog niet.

Het ziekenhuis zoekt in Nederland honderd vrijwilligers die corona hebben opgelopen, die willen meedoen aan de studie. Wereldwijd zijn er 2400 volwassenen nodig.

Voor het eerst sinds de uitbraak van het coronavirus overleden vorige week beduidend minder mensen dan gebruikelijk is voor de tijd van het jaar. Dat meldt het statistiekbureau CBS. Tot voor kort overleden juist opvallend veel mensen vanwege de virusuitbraak. Het komt vaker voor dat na zo’n sterftegolf juist een dal volgt. Maar of daar nu sprake van is, durven onderzoekers nog niet te zeggen.

Vorige week overleden naar schatting 2550 mensen. Dat zijn er 300 minder dan een week eerder. Het is normaal dat het aantal sterfgevallen de ene week iets hoger is en de andere iets lager. Maar deze week was het sterftecijfer zo laag, dat er volgens de statistici geen sprake was van zo’n gebruikelijke schommeling. Zij noemen dat ‘ondersterfte’.

Er overleden 200 mensen minder dan te verwachten viel op basis van sterftecijfers in voorgaande jaren en demografische trends. Vooral onder mensen van 80 jaar of ouder is het sterftecijfer opvallend laag.

Socioloog Tanja Traag van het CBS weet dat het vaker gebeurt dat er weinig mensen overlijden na een periode van hoge sterfte. Dat komt omdat mensen bijvoorbeeld tijdens een griep- of hittegolf enkele weken of maanden vroeger overlijden dan anders was gebeurd onder normale omstandigheden.

„Dat gaat voor griep veel meer op dan voor corona”, vermoedt Traag. Want nadat vorig jaar veel mensen aan het virus overleden, volgde geen dal. Maar het zou volgens de socioloog kunnen dat dit toch het begin is van een periode met een opvallend laag sterftecijfer. Het kan ook iets eenmaligs zijn. Dat zal dan de komende weken moeten blijken.

De patiëntengroep ‘Long COVID Nederland’ wil dat er erkenning komt voor de naar schatting ruim 100.000 mensen in Nederland die langdurige klachten hebben na een corona-infectie. Ook pleit de groep voor multidisciplinaire klinieken waar kennis over langdurige Covid samenkomt en door medisch specialisten en paramedici nauw samengewerkt kan worden.

De patiëntengroep roept de overheid op een coördinerende rol te spelen bij de aanpak van langdurige Covid en heeft een petitie opgesteld die inmiddels door ruim 10.000 mensen is getekend. Komende dinsdag overhandigt de patiëntengroep de petitie aan de vaste kamercommissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Langdurige Covid treft economisch en maatschappelijk actieve mensen van alle leeftijden, vooral vrouwen, maar ook jongeren en zelfs kinderen, aldus de patiëntengroep. „De patiënten klagen over aanhoudende extreme vermoeidheid, een hoge hartslag, benauwdheid, geheugenproblemen, spierpijn en talloze andere symptomen.” De groep wijst erop dat duizenden mensen inmiddels al langer dan een jaar ziek zijn en dat ze tussen wal en schip vallen qua medische zorg. „De aandoening wordt door medici nog niet goed begrepen en de vergeefse zoektocht naar hulp, langs vele huisartsen en specialisten, vergt veel van de patiënten en veroorzaakt bovendien een blijvende druk op de zorg. De individuele en maatschappelijke kosten lopen hoog op. Mensen worden gekort op hun inkomen, verliezen hun baan of zijn gedwongen te stoppen met school of met hun opleiding."

Het vaccin van Janssen biedt hoogstwaarschijnlijk ook een goede bescherming tegen de besmettelijke Delta-variant van het coronavirus die als eerste opdook in India. De resultaten van een klein laboratoriumonderzoek zijn veelbelovend, meldt farmaceut Johnson & Johnson, het moederbedrijf van het Leidse Janssen.

Tijdens de laboratoriumtests veroorzaakte het vaccin een grote aanwezigheid van neutraliserende antilichamen in bloedmonsters van acht gevaccineerde mensen. Volgens Johnson & Johnson was de reactie nog sterker dan bij de Beta-variant, die uit Zuid-Afrika afkomstig is.

De gezondheidsautoriteiten over heel de wereld houden nauwlettend in de gaten hoe goed het Janssen-vaccin, waarvan maar één prik nodig is, werkt tegen nieuwe coronavarianten. De Europese toezichthouder voor vaccins, het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA), meldde vorige maand dat alle vier de coronavaccins die tot nu toe zijn goedgekeurd goed lijken te beschermen tegen onder andere alle varianten. Naast Janssen gaat het dan om de vaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en AstraZeneca.

IC-arts Diederik Gommers zei vorig week in het Radio 1-programma Dit is de dag dat met het oog op de Delta-variant het beter is om gevaccineerd te zijn met Moderna en Pfizer. Volgens hem werkt AstraZecena minder goed tegen deze variant en was van Janssen nog niet duidelijk of het vaccin voldoende bescherming biedt.

De zogeheten Delta-variant van het coronavirus is in Nederland aan een opmars bezig. Het RIVM schat in dat de variant nu al ongeveer de helft van alle besmettingen in ons land veroorzaakt. In India gaat inmiddels ook een mutatie van de mutatie rond, die nog krachtiger is. Deze variant wordt Delta-plus genoemd.

Het UMC Utrecht begint volgende week een groot internationaal onderzoek naar een geneesmiddel tegen corona. Onderzoekers testen of het middel ensovibep het herstel van corona kan versnellen en ziekenhuisopnames kan voorkomen. Het eiwit moet binnen zeven dagen na een besmetting via een infuus worden toegediend.

Het eiwit is ontwikkeld om de verspreiding van een Covid-19-infectie in het lichaam te stoppen. De onderzoekers hopen dat nu aan te tonen. Ensovibep moet voorkomen dat patiënten ernstig ziek worden, doordat de infectie niet van cel naar cel kan ‘overspringen’. Wie uiteindelijk het medicijn kan krijgen, moet het onderzoek uitwijzen.

„Het aantal besmettingen loopt gelukkig sterk terug. We hebben vaccins, maar die beschermen niet 100 procent. Wij verwachten dat er de komende jaren toch nog behoorlijk wat ziekte blijft, maar niet in de golven zoals we dat eerder tijdens de pandemie zagen. Als het middel inderdaad werkt, kunnen wij hiermee verergering van ziekte en ziekenhuisopnames voorkomen. Dan hebben we naast vaccins ook een behandeling voor mensen in het vroege stadium van infectie”, zegt onderzoeksleider, arts-microbioloog Marc Bonten. Er bestaan al wel behandelingen voor coronapatiënten die in het ziekenhuis zijn opgenomen, maar in het stadium daarvoor nog niet.

Het ziekenhuis zoekt in Nederland honderd vrijwilligers die corona hebben opgelopen, die willen meedoen aan de studie. Wereldwijd zijn er 2400 volwassenen nodig.

Het vorige liveblog is hier terug te lezen.