Grote Europese landen schorten gebruik AstraZeneca-vaccin op
De wereld is in de greep van de coronacrisis. Nederland is tot en met 30 maart in een harde lockdown. Ook geldt er een avondklok, waarvoor het kabinet een spoedwet maakte. Volg in dit liveblog het coronanieuws.
Advertentie
Er wordt niet minder via internet verkocht, ook al gaan de winkels in steeds meer landen weer open na versoepelde coronamaatregelen. Dat zegt Dan Schulman, de topman van betalingsbedrijf PayPal in een interview met persbureau Bloomberg. „Het zal nooit meer worden zoals het was”, denkt hij.
Paypal ligt op schema om dit jaar voor 1000 miljard aan betalingen te verwerken. Dat is een stijging ten opzichte van het totaal van 936 miljard dollar in 2020.
Paypal is door de coronapandemie enorm gegroeid. De Amerikaanse onderneming wist 5,3 miljoen nieuwe verkopers aan zich te binden. Het betalingsbedrijf verwacht eind juni bijna 400 miljoen gebruikers te hebben.
De Noorse hoofdstad Oslo gaat de komende weken in de strengste lockdown sinds het begin van de coronacrisis. De scholen sluiten, behalve basisscholen in stadsdelen met minder coronabesmettingen. Inwoners mogen thuis hooguit twee gasten ontvangen. De kinderopvang is tijdens de komende paasvakantie uitsluitend open voor kinderen van mensen met een belangrijk beroep.
De autoriteiten spreken van de ingrijpendste maatregelen tot nu toe voor de stad met 700.000 inwoners, maar ze wijzen op het recordaantal nieuwe coronabesmettingen. Als het virus zich te lang in dit tempo verspreidt „verlies je de controle”, aldus de burgemeester.
Restaurants, cafés en de meeste winkels in Oslo zijn al langer gesloten.
Op de wegen en in de treinen, bussen, metro’s en trams was het een jaar geleden uitgestorven, toen Nederlanders massaal begonnen thuis te werken. Het bleek voorlopig het nieuwe normaal. Maar het werd nooit meer zo rustig in het ov en op de weg als in die eerste weken van de ‘intelligente lockdown’.
Deze week een jaar geleden was het plots 81 procent rustiger in treinen, bussen, trams, metro’s en veerponten vergeleken met 2019 en reden er 45 procent minder auto’s op de weg. Dat blijkt uit cijfers van OV-chipkaartbedrijf Translink over het aantal check-ins bij het openbaar vervoer en gegevens van het Nationaal Dataportaal Wegverkeer (NDW). In de weken voor deze acute daling werd het ook al geleidelijk aan rustiger.
Het dieptepunt werd half april bereikt. Toen was het aantal OV-reizigers met 87 procent gedaald en het aantal automobilisten met 55 procent. Hierna waren langzaamaan steeds iets meer mensen op de been. Door de uitbraak van het coronavirus nam het aantal files desalniettemin drastisch af, in 2020 met 63 procent volgens de ANWB. Het gold als nieuws dat het op enkele zonnige dagen ineens wel druk was richting de kust. In de zomer ging het coronavirus minder rond, was het op de weg soms bijna weer zo druk als normaal, maar werd het openbaar vervoer nog steeds half zoveel gebruikt als gebruikelijk.
In de nieuwe RD-documentaire ‘Gezichten van Corona’ ontmoeten we mensen van wie het leven door de coronacrisis ingrijpend veranderde.
In navolging van een reeks andere landen heeft ook Luxemburg besloten uit voorzorg tijdelijk te stoppen met AstraZeneca-vaccinaties. Het groothertogdom wacht nu op de resultaten van onderzoek door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) naar een aantal problemen die zijn opgetreden bij mensen die zijn gevaccineerd met het AstraZeneca-vaccin, zoals trombose.
De autoriteiten wijzen wel op het actuele standpunt van de EMA dat de voordelen van het AstraZeneca-coronavaccin bij het voorkomen van COVID-19 groter zijn dan de risico’s van bijwerkingen.
De Duitse regering roept haar burgers dringend op niet naar het buitenland te reizen, nu er een massale run is ontstaan op het Spaanse eiland Mallorca. Alleen al luchtvaartmaatschappij Eurowings biedt voor de komende paasvakantie driehonderd vluchten extra aan. Het einde van de reiswaarschuwing is geen vrijbrief om nu maar te reizen, benadrukt Berlijn.
Ook media in Spanje, waar strenge coronabeperkingen gelden, klagen over de gevolgen. Spanje verandert in een bunker voor de Spanjaarden en een oase voor toeristen, klaagde de krant ABC.
De Duitse autoriteiten schrapten Mallorca, Ibiza, Menorca en enkele andere delen van Spanje en Portugal onlangs van de lijst van coronarisicogebieden. Daarmee vervalt de plicht in quarantaine te gaan bij terugkeer naar de Bondsrepubliek, ook is dan een coronatest niet meer nodig.
Mallorca is het geliefdste vakantie-eiland voor de Duitsers. Van alle eilanden in de Middellandse Zee zou het inmiddels de geringste verspreiding van het coronavirus kennen.
Lege campagnezalen, stemmen per post of soms zelfs uitgestelde verkiezingen. De impact van het coronavirus op de stembusgang is wereldwijd onmiskenbaar. Maar hoe bepalend is de pandemie voor de uitkomst van de verkiezingen?
Ook Duitsland, Frankrijk, Italië en Spanje stoppen met het toedienen van het AstraZeneca-vaccin. Steeds meer Europese landen schorten het gebruik op vanwege meldingen over bloedstolsels bij ingeënte mensen.
Nederland, Denemarken, Noorwegen, IJsland en Ierland besloten dat eerder al uit voorzorg. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) doet nader onderzoek naar de meldingen over bloedstolsels bij personen die gevaccineerd zijn.
Een veiligheidscommissie van het EMA gaat vanaf dinsdag in beraad over het vaccin. Twee dagen later is een speciale vergadering bijeengeroepen en wordt een conclusie verwacht. De toezichthouder treft dan eventueel maatregelen.
Het vaccin van AstraZeneca, dat ontwikkeld is in samenwerking met Oxford University, werd eind januari toegelaten tot de Europese markt. Het EMA heeft daarnaast ook vaccins van Pfizer/BioNTech, Moderna en Janssen goedgekeurd.
De uitrol van het AstraZeneca-vaccin in Europa verloopt het moeizaamst. Niet alleen vanwege het besluit van landen om het middel tijdelijk niet te gebruiken, maar ook doordat het aantal geleverde doses minder is dan aanvankelijk afgesproken.
Advertentie
Tot en met 5 mei is er geen ruimte voor het organiseren van publieke evenementen. Grote feesten op onder andere Koningsdag (27 april) en Bevrijdingsdag (5 mei) zijn dus niet mogelijk. Zelfs als de coronamaatregelen voor die tijd aanzienlijk versoepeld zouden worden, gaan gemeenten daar tot die tijd geen vergunningen voor afgeven.
Dat hebben de 25 burgemeesters die samen het Veiligheidsberaad vormen maandag afgesproken met justitieminister Ferd Grapperhaus en coronaminister Hugo de Jonge. Ze willen daarmee duidelijkheid scheppen voor de organisatoren van evenementen, aldus beraadsvoorzitter Hubert Bruls, burgemeester van Nijmegen.
„Een groot evenement op poten zetten kost veel voorbereidingstijd. We weten nu niet of een publieksfeest eind april, begin mei mogelijk zal zijn. En in die tijd zijn er normaal gesproken zoveel feestelijkheden dat het hele land de straat op gaat. We vonden daarom dat we nu de knoop door moesten hakken en duidelijk moesten zijn, ook al zouden er dan veel meer vrijheden zijn”, zegt Bruls. Tot en met 5 mei zijn dus alleen digitale evenementen mogelijk.
De burgemeesters wilden de periode dat ze geen vergunningen gaan afgeven niet oprekken tot 1 juni of 1 juli. Bruls: „Dat is te ver in de tijd. Als de vaccinaties goed op stoom zijn moet dat een rol gaan spelen in het afschalen van maatregelen, vinden wij. Dan moet de samenleving zich meer en meer openen. Je kan niet doorgaan met alles te verbieden; we moeten ook perspectief bieden. Daarom zijn we heel blij met de proefexperimenten in de FieldLabs. Zo leren we hoe het allemaal wel kan.”
Het kabinet gaat de mening van het Veiligheidsberaad verwerken in de routekaart voor de coronamaatregelen. Volgende week neemt het kabinet weer nieuwe besluiten.
Het Europees geneesmiddelenbureau EMA buigt zich donderdag over het AstraZeneca-vaccin. Dat heeft het EMA in een verklaring gemeld.
Nederland en diverse andere Europese landen zijn voorlopig gestopt met het toedienen van het coronavaccin van AstraZeneca. De landen nemen de maatregel na meldingen dat enkele mensen na vaccinatie te maken kregen met een zeldzame combinatie van bloedstolsels en een tekort aan bloedplaatjes. Onderzoek moet uitwijzen of er een verband is tussen de klachten en het vaccin.
Ook Spanje stopt met het toedienen van het coronavaccin van AstraZeneca, meldt de Spaanse radiozender Cadena SER. De voorzorgsmaatregel geldt zeker vijftien dagen.
Steeds meer Europese landen laten het middel uit voorzorg op de plank liggen vanwege meldingen over bloedstolsels bij gevaccineerden. Het gaat om onder meer Duitsland, Frankrijk, Italië en Nederland.
Het Europese Geneesmiddelenbureau (EMA) houdt vanaf dinsdag beraad over het vaccin dat eind januari werd goedgekeurd voor de Europese markt. Donderdag wordt de balans opgemaakt.
De eerste dag dat mensen hun stem voor de Tweede Kamerverkiezingen konden uitbrengen is op de stations rustig verlopen. De NS meldt dat op Utrecht Centraal tot nu toe bijna honderd mensen zijn komen stemmen.
De stembureaus zijn maandag en dinsdag vanwege het coronavirus extra open voor vooral kwetsbaren en risicogroepen. Vooral ouderen maakten maandag gebruik van de mogelijkheid om te stemmen op de stations, aldus de NS. „Het is voornamelijk voor de treinreiziger die tot een coronarisicogroep behoort een extra service die NS wil aanbieden. Het is goed om te merken dat zij hier gebruik van maken, uiteraard met de inachtneming van de coronamaatregelen.”
Burgemeester Jan van Zanen van Den Haag gaat het optreden van de ME, zondag tijdens de demonstratie op het Malieveld, nabespreken met de korpschef van de politie en de hoofdofficier van justitie. Dat is gebruikelijk bij grote demonstraties in de stad, zegt Van Zanen. „Politiegeweld is aan strenge voorwaarden gebonden en wordt altijd getoetst door de politie en eventueel door de Ombudsman, het Openbaar Ministerie en de rechter”, reageert Van Zanen op kritiek van Amnesty International, die stelt dat beelden van het optreden wijzen op disproportioneel politiegeweld.
Scholen hebben niet genoeg geld om de ventilatiesystemen te plaatsen die in tijden van corona nodig zijn. De bijdrage van het Rijk is niet genoeg, zeggen de koepelorganisaties van basisscholen (PO-Raad) en middelbare scholen (VO-raad) en de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG).
Het Rijk heeft vorig jaar 360 miljoen euro beschikbaar gesteld voor betere ventilatie op scholen. Daarvan is 100 miljoen euro uitgekeerd. Als een school een systeem installeert, betaalt het Rijk 30 procent. Gemeenten en schoolbesturen draaien op voor de rest. Die bijdrage „is voor schoolbesturen en gemeenten niet op te brengen”, zeggen de drie organisaties. Bovendien kunnen ze dat geld dan niet uitgeven aan personeel.
De PO-Raad, de VO-raad en de VNG vragen het kabinet om rekening te houden met die problemen als ze de resterende 260 miljoen vrijmaken.
Gezondheidsdeskundigen in Canada beschouwen alle vaccins die in het land worden toegediend als veilig en effectief, inclusief dat van AstraZeneca. Premier Justin Trudeau zei dat maandag nadat tal van EU-landen het gebruik van het middel uit voorzorg hadden opgeschort na meldingen van bijwerkingen.
De meldingen in Europa gaan over bloedstolsels en een tekort aan bloedplaatjes. De Italiaanse autoriteiten hebben een partij van bijna 400.000 AstraZeneca-vaccins in beslag genomen in een onderzoek naar een sterfgeval.
Canada kijkt vanzelfsprekend naar wat er aan de hand is met „een specifieke partij” in Europa, aldus Trudeau, die zijn landgenoten verzekerde dat in Canada geen doses uit die partij zijn geleverd. Het AstraZeneca-vaccin werd vorig maand goedgekeurd in Canada. Het land heeft 20 miljoen doses besteld, en krijgt er half mei nog 2 miljoen extra.
In de Verenigde Staten is het middel, dat werd ontwikkeld in samenwerking met de universiteit van Oxford, nog niet goedgekeurd. De resultaten van een grote laatste klinische test worden momenteel beoordeeld. Over ongeveer een maand zou het AstraZeneca-vaccin in de VS een noodtoelating kunnen krijgen, zei Francis Collins, directeur van de nationale gezondheidsinstituten maandag.
Het coronavaccin van AstraZeneca is veilig en de Britse regering heeft alle vertrouwen in de inentingscampagne met het middel van de Brits-Zweedse farmaceut. Premier Boris Johnson zei dat maandag nog voordat Duitsland, Frankrijk en Italië het gebruik van het vaccin uit voorzorg stop hadden gezet. Nederland had daar zondagavond al toe besloten.
In het Verenigd Koninkrijk zijn al miljoenen mensen ingeënt met het AstraZeneca-vaccin. „Ja, dat kan ik”, zei Johnson op de vraag of hij mensen gerust kon stellen. Hij wees op de Britse medicijnwaakhond die volgens hem een van de meest stevige en ervaren toezichthouders ter wereld is. Die ziet volgens de premier „geen enkele reden” het vaccinatieprogramma in zijn land te staken.
Meldingen over bloedstolsels bij met het AstraZeneca-vaccin ingeënte mensen hebben geleid tot de stopzettingen in veel EU-landen. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zei maandag dat er momenteel geen bewijs is dat de incidenten worden veroorzaakt door het vaccin.
Frankrijk schort uit voorzorg het gebruik van het coronavaccin van AstraZeneca op. Het land wacht tot het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) dinsdag een oordeel velt over het middel, heeft president Emmanuel Macron maandag gezegd.
Onder meer Italië, Duitsland, Nederland, Ierland en Denemarken hebben het gebruik van het middel al gestaakt na meldingen dat enkele mensen na te zijn gevaccineerd te maken kregen met een zeldzame combinatie van bloedstolsels en een tekort aan bloedplaatjes.
Heel Italië stopt met het toedienen van het coronavaccin van AstraZeneca, meldt de Italiaanse medicijnautoriteit. Hiermee volgt het land onder meer het voorbeeld van Duitsland, Nederland en Denemarken.
De Noord-Italiaanse regio Piëmont schortte zondag al het gebruik van het middel op. Dit gebeurde na het overlijden van een 57-jarige man die gevaccineerd was.
„Een voorzichtige benadering heeft ook risico’s”, zegt voorzitter Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) over het tijdelijk stilleggen van de vaccinaties met het coronavaccin van AstraZeneca. Op de vraag of de pauze mogelijk meer kwaad dan goed doet, antwoordt Kuipers dat „die kans aanwezig is”. Zelf zou hij het vaccin zeker wel nemen, als hij ervoor in aanmerking zou komen.
Kuipers zegt begrip te hebben voor het besluit, maar hij hoopt dat het uitstel zo kort mogelijk duurt. „Doe die beoordeling zo snel mogelijk. Zodra je er enig zicht op hebt dat het veilig is, hervat het vaccineren dan”, is zijn advies. Als het kan, zou hij het liefst zien dat het vaccin binnen een paar dagen weer zal worden gebruikt.
De voorzitter van het LNAZ is niet verbaasd over meldingen van gezondheidsproblemen onder mensen die zijn gevaccineerd. „Zeker in de categorie 60-plus treden altijd aandoeningen op, ook zonder vaccinatie. Dan denk je bij stollingsproblemen al snel aan 1 op de 10.000 inwoners per maand. Als je 17 miljoen mensen vaccineert, zullen altijd behoorlijk wat mensen in zo’n groep daarmee gediagnosticeerd worden.”
Premier en VVD-lijsttrekker Mark Rutte wil leren van de fouten die hij in de afgelopen tien jaar heeft gemaakt, en specifiek ook in de coronacrisis. Een van de lessen die hij heeft geleerd, is dat „we een sterke overheid nodig hebben, die ingrijpt als het nodig is”, schrijft Rutte op het zakelijke platform LinkedIn. „Er zijn dingen geweest die ik niet goed heb gezien. Er zijn dingen scheefgegroeid.” Als voorbeeld noemt hij dat „de grote middengroepen de economische voorspoed niet in hun portemonnee” voelden.
De coronacrisis is een onderwerp waarvan de VVD-leider wil leren. „Onze zorg moeten we versterken. Zodat we voor medicijnen en beschermingsmiddelen niet meer afhankelijk zijn van landen ver weg. Zodat we sneller meer ic-bedden kunnen regelen”, zegt hij. Oppositiepartijen als de SP en PVV zijn vaak kritisch op de VVD van Rutte. Zij vinden dat er te weinig aandacht is geweest voor de zorg.
Bij jongeren tot 25 jaar zijn de betalingsproblemen in het coronajaar 2020 gestegen. Dat meldt de Stichting BKR in haar Kredietbarometer. Eind 2019 hadden ruim 32.000 jongeren problemen met betalen, eind 2020 waren dit er ruim 34.000.
Peter van den Bosch, bestuursvoorzitter van Stichting BKR, zegt dat het belangrijk is dat er oog is voor de groeiende groep jongeren met betalingsproblemen. „Zij hebben een kwetsbare positie op de arbeidsmarkt, een vaak forse studieschuld, de werkloosheid onder jongeren neemt toe en zij worstelen met hun onzekere (financiële) positie.” Zijn stichting verzamelt en beheert alle kredietgegevens in Nederland.
In navolging van onder meer Nederland stopt ook Duitsland voorlopig met het toedienen van het AstraZeneca-vaccin. Het ministerie van Volksgezondheid in Berlijn heeft dat uit voorzorg besloten, melden Duitse media.
Meerdere Europese landen nemen de maatregel na meldingen dat enkele mensen na te zijn gevaccineerd te maken kregen met een zeldzame combinatie van bloedstolsels en een tekort aan bloedplaatjes. Onderzoek moet uitwijzen of er een verband is tussen de klachten en het vaccin.
De overheid volgt een aanbeveling van het Paul Ehrlich Institut, zei een woordvoerder van het ministerie. Na nieuwe meldingen van trombose van de hersenaders acht het instituut voor de goedkeuring van vaccins en biomedische geneesmiddelen nader onderzoek noodzakelijk. Het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) zal beslissen „of en hoe de nieuwe bevindingen de goedkeuring van het vaccin zullen beïnvloeden”, aldus de woordvoerder.
Denemarken, Noorwegen en IJsland maakten vorige week bekend tijdelijk te stoppen met het gebruik van vaccin van de Brits-Zweedse farmaceut, als voorzorgsmaatregel vanwege mogelijke bijwerkingen. Nederland volgde zondagavond. Ook enkele landen buiten Europa hebben op de pauzeknop gedrukt.
De horeca heeft inmiddels een vol jaar te kampen met de gevolgen van de coronacrisis en de lockdownmaatregelen. De afgelopen twaalf maanden is in de sector ruim 70 procent minder bier verkocht, melden de Nederlandse Brouwers. De daling was voor de vierde achtereenvolgende maand groter dan 90 procent. Sinds 14 oktober is de horeca gesloten.
Tussen zondagochtend en maandagochtend zijn 5549 nieuwe coronagevallen geregistreerd. Dat is het hoogste aantal voor een maandag sinds 4 januari.
In de afgelopen zeven dagen kreeg het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) 38.884 meldingen van positieve tests. Dat zijn gemiddeld 5.555 nieuwe gevallen per dag. Dat is het hoogste gemiddelde sinds 18 januari.
Het aantal coronagevallen was wekenlang stabiel op gemiddeld ongeveer 4500 positieve tests. Maar dat gemiddelde stijgt nu voor de achtste dag op rij.
Rotterdam telde afgelopen etmaal de meeste nieuwe gevallen. In de Maasstad werden 236 besmettingen bevestigd. In Den Haag testten 198 inwoners positief en in Amsterdam 180. In Venlo kwamen 87 coronagevallen aan het licht, in Tilburg 82 en in Utrecht 79.
Het aantal sterfgevallen daalt wel. In de afgelopen 24 uur is het overlijden van 18 coronapatiënten geregistreerd. Dat is het laagste aantal in bijna een maand. In de afgelopen week zijn 230 sterfgevallen geregistreerd, gemiddeld bijna 33 per dag. Dat is het laagste gemiddelde sinds 22 oktober.
Justitie in de Noord-Italiaanse regio Piedmont heeft een partij van bijna 400.000 vaccins van AstraZeneca in beslag genomen in een onderzoek naar de dood van een man. De 57-jarige muziekleraar Sandro Tognatti overleed in het weekend slechts enkele uren nadat hij was ingeënt. Het is niet opgehelderd waarom en daarom is justitie tot de inbeslagname overgegaan.
De regio Piedmont heeft het gebruik van het coronavaccin zondag stilgelegd. Denemarken, Ierland, Nederland, Noorwegen, IJsland en Duitsland hebben dat ook gedaan. Op Sicilië werden afgelopen week al kleinere partijen van het vaccin in beslag genomen in een afzonderlijk onderzoek naar twee sterfgevallen kort na een vaccinatie.
De inbeslagnames vormen een grote tegenslag voor de vaccinatiecampagnes in het Zuid-Europese land.
Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is afgelopen etmaal opgelopen tot 2019. Dat is het hoogste aantal sinds 8 februari, en het is voor het eerst sinds 9 februari dat het aantal boven de 2000 ligt. In de afgelopen 24 uur is het aantal opgenomen coronapatiënten met 97 gestegen, en dat is de grootste toename in een dag sinds 4 januari.
Verpleegafdelingen behandelen momenteel 1455 mensen vanwege Covid-19, de ziekte die door het coronavirus wordt veroorzaakt. Dat zijn er 87 meer dan op zondag en 134 meer dan op zaterdag.
Het aantal patiënten op de intensive cares steeg van 554 naar 564, meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Dat aantal schommelt sinds een week tussen de 550 en 600. Daarvoor schommelde het een maand lang tussen de 500 en 550.
Ziekenhuizen hebben afgelopen etmaal 223 nieuwe coronapatiënten opgenomen. Dat is aanzienlijk hoger dan op de maandagen hiervoor. In de afgelopen zeven dagen belandden 1712 mensen vanwege een coronabesmetting in een ziekenhuis, gemiddeld 244,6 per dag. Dat is het hoogste gemiddelde sinds 18 januari.
Zestien coronapatiënten zijn in het afgelopen etmaal overgebracht naar andere regio’s. Spreiding moet de druk op de ziekenhuizen verdelen over het land. Ook op zaterdag en op zondag werden zestien mensen verdeeld over het land. De spreiding werd in september hervat, bij het begin van de tweede golf. Sindsdien zijn 2726 mensen verplaatst.
Rederijen en bootverhuurders uit Leerdam zijn zwaar getroffen door de coronacrisis. „Onze omzet is met pakweg 90 procent gedaald”, aldus Marco Moerings (57) van Betuwse Stromen.
Eindelijk, verzekeren optimisten. Er gloort licht aan het eind van de tunnel. De laatste fase van de pandemie komt in zicht. Veel beschouwingen over de komende zomer zijn louter rooskleurig, al laat het tijdelijk opschorten van de AstraZeneca-inentingen zien hoe een overdaad aan optimisme over de vaccinatiecampagne zomaar kan worden afgestraft.
Het aantal hotelovernachtingen in Europa is in het coronajaar gehalveerd naar 1,4 miljard overnachtingen. Dat meldt Eurostat, het Europees statistiekbureau. Door de pandemie is de reissector hard getroffen vanwege reisbeperkingen en andere coronamaatregelen.
In alle lidstaten was een daling van het totaal aantal hotelovernachtingen te zien, maar Cyprus, Griekenland en Malta hebben het meest te lijden gehad van de impact van de coronacrisis. Daar bleven bijna driekwart minder mensen slapen in een hotel dan een jaar eerder. Nederland en Denemarken kwamen er met een daling van 35 procent een stuk beter vanaf.
De reden van de klacht van de Oostenrijkse premier Sebastian Kurz dat coronavaccins onevenredig over de EU-landen worden verdeeld, blijkt zijn oorsprong in eigen land te hebben. Vaccinatiecoördinator Clemens Martin Auer had zijn baas, minister van Volksgezondheid Rudolf Anschober, er niet op geattendeerd dat het land extra vaccins van Pfizer/BioNTech had kunnen aankopen. Auer verlaat zijn post, meldde Anschober maandag op de radio.
Meubelwinkelketen IKEA kampt met een technische storing in het onlinesysteem waarmee klanten een afspraak kunnen maken om te komen winkelen. „Er is zoveel interesse dat het systeem eruit ligt”, laat een woordvoerster weten. IKEA opent vanaf dinsdag weer de deuren voor shoppen op afspraak. Klanten konden vanaf maandagochtend een tijdslot boeken.
Volgens IKEA probeerden duizenden klanten tegelijkertijd een afspraak te maken. „Vanaf het moment dat het kon waren ze erbij. We adviseren het op een later moment nog een keer te proberen”, zegt de woordvoerster. Het is nog niet duidelijk wanneer de storing verholpen is.
Seniorenorganisaties vinden het verstandig dat de afspraken voor het inenten met het AstraZeneca-vaccin voorlopig zijn opgeschort. „Eerst moet alles rustig op een rijtje worden gezet en de meldingen goed worden onderzocht. Voor alles moeten we onrust voorkomen en als blijkt dat er wat mis is, dan heb je op tijd de boel stilgezet”’, reageert de ANBO. Ook KBO-PCOB noemt het „verstandig om het zekere voor het onzekere te nemen”.
De afgelopen week heeft de politie 5837 boetes opgelegd voor het niet naleven van de avondklok. Dat zijn er iets minder dan de 6014 van de zeven dagen daarvoor. Ook het aantal beëindigde illegale feesten in het weekeinde (53) ligt iets lager dan het aantal van een weekeinde eerder (60).
Temperatuurmetingen aan de poort, bijvoorbeeld van een ziekenhuis, zijn volgens de Federatie Medisch Specialisten (FMS) geen goede methode om mensen te screenen op Covid-19. Koorts kan weliswaar een van de klachten zijn die het coronavirus teweegbrengt, maar dat is waarschijnlijk maar bij een minderheid van de patiënten het geval. Contactloze thermometers leveren bovendien te onbetrouwbare resultaten op.
Wanneer het coronavaccin van AstraZeneca weer mag worden gebruikt, zullen er meer afspraken worden ingepland om de achterstand weg te werken. Huisartsen en GGD’en krijgen dan extra doses geleverd, laat het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) weten. De GGD’en zeggen dat ze genoeg mensen op de vaccinatielocaties hebben om de extra prikken toe te dienen en „de opgelopen vertraging versneld in te halen”.
De gemelde combinatie van gezondheidsklachten die aanleiding gaf om ook in Nederland tijdelijk te stoppen met het coronavaccin van AstraZeneca, is heel specifiek en zeldzaam. Enkele Scandinaviërs kregen in de dagen na hun prik last van ernstige bloedstollingen én een tekort aan bloedplaatjes. Terwijl bloedplaatjes juist nodig zijn om het bloed te laten stelpen bij verwondingen. „Dat is inderdaad tegenstrijdig”, beaamt voorzitter Ton de Boer van het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG). „Het is een heel zeldzaam en typisch beeld.”
De Boer wijst erop dat deze combinatie van klachten in zeldzame gevallen kan voorkomen bij mensen die het trombosemedicijn heparine gebruiken. Tot nog toe is de combinatie van ernstige trombose (stolselvorming) en zogeheten trombocytopenie (tekort aan bloedplaatjes) zes keer gemeld na een coronaprik van AstraZeneca, in Denemarken en Noorwegen. „Dat zijn heel weinig meldingen, er zijn al 17 miljoen mensen mee gevaccineerd”, merkt De Boer op. Hij benadrukt dat het „nog absoluut niet zeker is dat het door het vaccin komt”.
Toch adviseerde het CBG zondagavond het gebruik van het AstraZeneca-vaccin tijdelijk stil te leggen. Dat advies heeft te maken met de ernst van de klachten, die op korte termijn nader worden onderzocht door het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA). Het CBG handelt ook uit voorzorg om het vertrouwen in de vaccinaties hoog te houden. „Er ontstaat een verwarrende situatie als sommige landen stoppen en andere doorgaan, dat is niet goed voor het vertrouwen”, zegt De Boer.
Trombose en trombocytopenie kunnen ernstige gevolgen voor de gezondheid hebben. Bij trombose raakt een bloedvat verstopt door een stolsel. Dit kan leiden tot doorbloedingsstoornissen van weefsels en organen. Als een stolsel losschiet uit de aderen, kan het bijvoorbeeld leiden tot een longembolie. Dan gaat er minder bloed naar de longen en kan de patiënt minder zuurstof opnemen. Het kan levensbedreigend zijn.
Bij trombocytopenie is het probleem juist dat het bloed niet goed stelpt bij een bloeding. Dat is problematisch als iemand een verwonding oploopt, want dan heelt de wond niet. „Daarnaast kunnen puntbloedingen ontstaan, dat zijn hele kleine bloedinkjes in de huid, een soort blauwe plekken”, legt de CBG-voorzitter uit. Hij is zelf arts, klinisch farmacoloog en epidemioloog en kent de materie goed.
„Laten we het nu eerst goed uitzoeken. Het PRAC (comité van het EMA, red.) gaat daarmee aan de slag. Hopelijk kunnen zij snel duidelijkheid geven”, besluit De Boer.
Branchevereniging van zorgorganisaties ActiZ heeft begrip voor het besluit van zorgminister Hugo de Jonge om het prikken met AstraZeneca tijdelijk te staken.
„We snappen dat de minister het zekere voor het onzekere neemt, we wachten het even af. Maar we zijn hier wel zeer bezorgd over”, reageert een woordvoerder van de organisatie.
Hij wijst erop dat het besluit vooral medewerkers in de thuiszorg treft. „Die stonden klaar voor het AstraZeneca-vaccin. Het is natuurlijk wel zaak dat deze medewerkers zo snel mogelijk worden gevaccineerd, helemaal nu het aantal besmettingen weer oploopt en de derde golf boven de markt hangt”, aldus de zegsman. „Maar het is nu even niet anders, laten we hopen dat er snel duidelijkheid komt.”
De woordvoerder kon niet zeggen of zorgmedewerkers tussentijds met andere vaccins ingeënt kunnen worden. „Laten we even wachten wat hier uitkomt, voordat we overstappen op alternatieven.”
Het is een jaar geleden dat het land voor het eerst op slot ging vanwege corona. Daar is veel over te zeggen. Maar soms heb je genoeg aan woorden van anderen – aan wat ze zeggen in één gedicht, of over dat ene jaar van hun leven, en aan de verhalen uit al die mensenlevens.
Dit is het eerste deel in een zesdelige serie. Dinsdag deel 2: Zorg.
Bijwerkingencentrum Lareb heeft in Nederland tien meldingen ontvangen over het AstraZeneca-vaccin, „waarbij mogelijk trombose- of embolievorming een rol hebben gespeeld”.
Lareb heeft echter nog geen meldingen binnengekregen van ernstige, zeldzame verschijnselen van stolselvorming (trombose) in combinatie met een verlaagd aantal bloedplaatjes (trombocytopenie) bij volwassenen onder de 50 jaar. In Denemarken en Noorwegen kwamen wel meldingen binnen van deze ernstige bijwerkingen. Daardoor werd besloten om tijdelijk te pauzeren met prikken van AstraZeneca. „Lareb heeft tot nu toe geen meldingen gezien met dit specifieke beeld”, aldus de organisatie.
De Deense vrouw die aan een bloedstolling overleed na haar inenting met het AstraZeneca-vaccin had „zeer ongebruikelijke” symptomen. Het Deense medicijnagentschap zegt dat de 60-jarige patiënte een laag aantal bloedplaatjes had, stollingen in kleine en grote bloedvaten en bloedingen.
Denemarken maakte vorige week bekend tijdelijk te stoppen met het gebruik van het coronavaccin. Het ging volgens de autoriteiten om een voorzorgsmaatregel vanwege mogelijke bijwerkingen. Er is herhaaldelijk melding gemaakt van bloedstolsels bij mensen die waren ingeënt met het middel.
De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) noemt het verstandig dat het kabinet de vaccinaties met het coronavaccin van AstraZeneca tijdelijk stillegt. „Het is goed om twee weken pauze te hebben. Huisartsen krijgen vragen van hun patiënten en willen een helder verhaal hebben”, reageert een woordvoerder van de vereniging op het besluit. In praktische zin heeft het stilleggen van de inentingen vooral gevolgen in Gelderland: in die provincie zouden huisartsen maandag beginnen met het toedienen van het vaccin.
De Zweeds-Britse farmaceut AstraZeneca blijft in nauw contact met de gezondheidsautoriteiten over het coronavaccin dat vanaf maandag tijdelijk niet meer wordt gebruikt in Nederland. De farmaceut stuurde zondagavond nog een veiligheidsrapportage naar het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) en het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Zorgminister Hugo de Jonge heeft goede hoop dat het coronavaccin van AstraZeneca snel weer kan worden gebruikt. In dat geval hoeft de pauze die zondag werd aangekondigd niet te leiden tot vertraging van de vaccinatiecampagne. Dat zegt De Jonge in het tv-programma Goedemorgen Nederland.
Het prikken met AstraZeneca is tijdelijk gestaakt omdat mensen na toediening van het vaccin te maken kregen met bloedstolsels (trombose). Aanvankelijk zag Nederland daarin geen reden tot zorg, omdat trombose heel veel voorkomt. Dan is het „niet zo gek” dat ook gevaccineerden ermee te maken krijgen, aldus De Jonge.
Het aantal coronapatiënten in de ziekenhuizen is zondag gestegen naar 1922. Dat zijn er 47 meer dan zaterdag, toen er 1875 mensen met covid-19 in het hospitaal lagen.
Op de intensive care liggen nog steeds 554 mensen met corona, evenveel als een dag eerder. Op de andere afdelingen verbleven zondag 1368 mensen die door het virus zijn geveld, 47 meer.
De GGD Amsterdam heeft een vrouw gevaccineerd met coronaprikken van twee verschillende fabrikanten, meldt Hart van Nederland. De zorgmedewerker van zestig jaar werd begin februari ingeënt met het Pfizer-vaccin. Op 1 maart kreeg zij AstraZeneca. Dat is tegen de richtlijnen die door de overheid zijn opgesteld.
De Europese Unie heeft fouten gemaakt bij het bestellen van coronavaccins. Vicevoorzitter Frans Timmermans van de Europese Commissie geeft dat toe in het Duitse dagblad Der Tagesspiegel.
In de huidige situatie moet je ervoor zorgen dat „heel Europa vaccins krijgt”, zegt de PvdA’er. „Het klopt dat er fouten zijn gemaakt bij het bestellen van de vaccins, zowel in Brussel alsook in de lidstaten”, aldus Timmermans, die na afloop van de pandemie de balans wil opmaken. „Dan kunnen we zien wat we verkeerd en wat we goed hebben gedaan.” Wel is hij van mening dat een Europese aanpak ook in het voordeel is van de rijkere lidstaten.
AstraZeneca zegt dat er geen verhoogd risico op bloedstolsels is bij mensen die een prik hebben gehad met het coronavaccin van de farmaceut. Het bedrijf heeft een onderzoek uitgevoerd onder mensen die gevaccineerd zijn met zijn Covid-19-vaccin.
In Brazilië zijn de afgelopen 24 uur 1127 mensen overleden aan de ziekte Covid-19. Dat zijn er bijna de helft minder dan de voorgaande dagen, meldt het ministerie van Volksgezondheid. Zaterdag werden voor de derde dag op rij meer dan 2200 coronadoden geregistreerd.
Ierland en een Italiaanse regio hebben zondag het gebruik van het coronavaccin van AstraZeneca opgeschort na meldingen over bloedstolsels bij volwassenen die een injectie kregen. In het Noord-Italiaanse Piëmont stierf een leraar na een inenting met het AstraZeneca-middel.
Het besluit om in de komende twee weken, tot en met zondag 28 maart, geen prikken te zetten met het vaccin van AstraZeneca, betekent dat er bijna 289.000 prikafspraken afgezegd worden. Dat blijkt uit cijfers van het Coronadashboard van de Rijksoverheid.
Nederland stopt voorlopig met het toedienen van het vaccin van AstraZeneca. Dat laat het ministerie van Volksgezondheid zondagavond weten. Het besluit wordt genomen uit voorzorg, nadat bij mensen in andere landen die waren geprikt met het vaccin bloedproppen waren ontstaan.
Afspraken die al met mensen zijn gemaakt voor een prik met het vaccin, worden afgezegd. Voor mensen die al een eerste prik met AstraZeneca hebben gehad, zijn de gevolgen nog niet bekend, aangezien er twaalf weken tussen de eerste en tweede prik zit. De eerste prikken werden op 12 februari gezet. „Wij verwachten op het moment van de tweede prik duidelijkheid te hebben”, aldus het ministerie.
Advertentie
