Waar deed Baudet deze uitspraak?

De „vrijheidskaravaan”, zoals Forum zijn rondtrekkende campagne noemt, streek maandagmiddag neer in Gouda. Baudets aanwezigheid trekt lokaal de aandacht, maar zijn uitspraken bereiken een veel groter publiek. Op internet circuleren tal van filmpjes met opmerkelijke uitspraken van Baudet.

Zo noemde hij de SGP maandag „een heel impotent soort christendom” en „een beetje slappe hap.” In Tholen zei hij zondag: „Ik wil een eigen ruimtevaartprogramma voor Nederland, ik wil dat wij naar de maan gaan.” En in Vlissingen, zaterdag: „Ik zou niet weten wat er nog meer moet gebeuren in een land om de bevolking tot razernij te brengen. En ik verwacht dan ook dat jullie samen met ons het grootste civiele leger dat dit land ooit gekend heeft gaan vormen, en dat wij op 17 maart de vrijheid heroveren, het land terugpakken, onze democratie herstellen.”

In Gouda zei hij dus ook: „Ik ben geen voorstander van strafrecht met terugwerkende kracht. Ik beschouw het Neurenberg-tribunaal ook als illegitiem.”

Hoe luiden de reacties?

Het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIDI) zegt geschokt te zijn, en stelt dat het illegitiem noemen van de Neurenbergprocessen „automatisch een legitimering van het extremisme wat hier terechtstond” is.

PvdA-lijsttrekker Ploumen spreekt van „een nieuw dieptepunt in het repertoire van Baudet. Walgelijk.” Kaag (D66) zegt: „Hoe durft Baudet dit gerechtshof illegitiem te noemen?”

Had Baudet het Neurenberg-tribunaal nodig om zijn punt te maken?

Nee. De voorman van Forum kreeg uit het publiek de vraag of, in het licht van het coronabeleid, bepaalde personen voor „een soort tribunaal” zouden moeten verschijnen. Baudet bracht zélf het voorbeeld van het Neurenbergtribunaal in, en voegde daaraan toe: „Je moet niet met terugwerkende kracht mensen berechten. Wat je gewoon moet doen, is via democratische weg dit regime wegstemmen.”

Baudet stelt op Twitter dat de vraagsteller in Gouda op een eerdere bijeenkomst al expliciet over ‘Neurenberg’ begon. „Zoiets herhalen in Nederland na 17 maart is hoe dan ook absurd en inderdaad illegitiem. Dat was het punt.”

Ook zegt Baudet: „Moord is en was altijd illegaal. De onbeschrijflijke genocidale misdaden van de Duitsers hadden onder regulier nationaal recht bestraft kunnen en moeten worden.” Verder stelt hij dat hij in zijn proefschrift al schreef dat mensen niet veroordeeld kunnen worden met wetten die pas zijn aangenomen nadat de feiten hebben plaatsgevonden. „Dat heet legaliteitsbeginsel en vormt de basis van de rechtsstaat.”

Los van het voorbeeld: is het standpunt van Baudet bijzonder?

Volgens Baudet wordt de legitimiteit van internationale tribunalen door talloze juristen ter discussie gesteld. Dat er onder internationaal juristen kritisch gekeken wordt naar het Neurenberg-tribunaal is niet controversieel, zegt Marieke de Hoon, universitair docent internationaal strafrecht aan de VU Amsterdam, tegen de NOS. Baudet neemt volgens haar een minderheidsstandpunt in. „Wat hij zegt is juridisch-wetenschappelijk eigenlijk niet zo spannend als zodanig. Maar het wekt wel de vraag op waarom hij dit überhaupt zegt en welke suggestie hij precies probeert te wekken”, aldus De Hoon.

Baudet werd eerder in verband gebracht met antisemitisme, en komt met zijn omstreden uitspraken nu in aangrenzend vaarwater. Om te provoceren. En omdat hij het echt vindt.

Daarnaast maakt hij dankbaar gebruik van de media-aandacht die hij gegarandeerd krijgt. Dat steeds minder politici met hem willen samenwerken, werkt hij daarmee in de hand. Waarbij de vraag is of hij dat erg vindt.