Tegenover het Torentje voert koorsector een stil protest
Kou weerhoudt de pakweg tachtig dirigenten, zangers en instrumentalisten er niet van om vrijdagmorgen naar Den Haag te komen. Voor het eerst liet de koorsector op deze manier zijn stem horen tegen de coronamaatregelen. Figuurlijk dan.
Strak staan ze in het gelid. Anderhalve meter uit elkaar, in zigzagopstelling, map in de hand. Onder de aanwezigen zijn diverse bekende gezichten: Jacob Schenk, Eelco Slingerland, Daniël Rouwkema. Dirigent Patrick van der Linden heeft de leiding. Langzaam geeft hij de opmaat. Een enkeling ademt –gewoontegetrouw– in. Maar waar anders muziek zou klinken, blijft het nu stil. Vier minuten en drieëndertig seconden lang.
Op de achtergrond stoomt tram 16 voorbij. Een taxi schuift langs. Passanten kijken nieuwsgierig toe. Achter de ruggen van de musici ligt de Hofvijver. Daarachter het Binnenhof, waar juist op dat moment de ministerraad plaatsvindt.
Het alarm van Van der Lindens telefoon beëindigt de compositie ”4’33” van John Cage. Even buigen alle hoofden. Dan verslapt de spanning.
Na het stille openluchtoptreden overhandigt musicus Lorenzo Papolo de petitie ”Laat ons zingen” –ondertekend door ruim 13.000 personen– aan SGP-voorman Kees van der Staaij en CU-kamerlid Carla Dik-Faber. Kern van de petitie: de communicatie naar de koorsector moet transparanter, de wetenschappelijke onderbouwing voor de coronamaatregelen moet beter en er moet perspectief geboden worden.
In een reactie zegt Van der Staaij „de stilte goed gehoord te hebben.” Hij belooft in het eerstvolgende coronadebat, aanstaande week, opnieuw aandacht te vragen voor de belangen van koren. Dik-Faber sluit zich daarbij aan. De ChristenUnie stuurde twee weken geleden schriftelijke vragen aan minister De Jonge. „Ik hoop voor het debat de antwoorden te hebben.”
Hobby
Liefst hadden de musici minister Hugo de Jonge de petitie overhandigd, bekent initiatiefnemer Jan Verhoef na afloop desgevraagd. Appjes, belletjes en mailtjes mochten echter niet baten.
Samen met een aantal collega-dirigenten nam Verhoef eerder deze week het initiatief voor de demonstratie. Grootste pijnpunten volgens hem: de onduidelijkheid in de regelgeving rond koorzang en een slechte wetenschappelijke onderbouwing. „Minister De Jonge komt nog steeds met coronagevallen uit maart. Daarna zijn er weinig besmettingen meer geweest op koren.”
Verhoef kent de situatie Leiden, waar in de zomer op een klein koor zeven leden besmet raakten. Maar volgens hem is nog steeds niet bewezen dat dit daadwerkelijk door het zingen kwam.Dat het verbod sinds 1 december is omgezet in een dringend advies biedt volgens de initiatiefnemer geen afdoende oplossing. „Een dringend advies geeft nog steeds angst. Mensen zijn bang om te zingen.”
Bovendien heerst in Den Haag volgens hem te veel het beeld dat de amateurkoorzang een hobby is. „Binnen de koorsector zijn 30.000 professionals werkzaam. Kunnen koren niet repeteren en geen concerten geven, dan hebben zij geen geld.”
Logisch dat er ook binnen de koorsector maatregelen nodig zijn, zegt dirigent Fiona Ellis, die voor de gelegenheid haar concertjurk heeft aangetrokken. „Ik ben bereid de regels te accepteren. Maar ik vind dat de maatregelen nu onevenredig over de verschillende sectoren verdeeld zijn.”
Van de vijf koren die Ellis dirigeert, repeteert er nog een, in aangepaste vorm. In plaats van te zingen, werken de koorleden aan hun muzikaal gehoor of ritmegevoel.
Kerst
Collega-dirigent Sanne Nieuwenhuijsen heeft begrip voor de voorzichtigheid die er bestaat rond koorzang. „Ik ben er niet voor om zo snel mogelijk weer te gaan zingen. Mijn aarzeling komt doordat niet uitgesloten kan worden dat zingen een gevaar oplevert.” Toch is ze erbij vanochtend, juist om ervoor te pleiten dat er beter onderzoek komt naar de effecten van zingen.
De musici hopen met hun actie weer op het netvlies van het kabinet te komen. Anderhalve week geleden zegde De Jonge al een gesprek toe met vertegenwoordigers van de koorsector. „Het zou mooi zijn als dit binnen een week nog gebeurt”, zegt Papolo. „Zodat het dringende advies voor Kerst nog van tafel is.”
Rond 12.00 uur stroomt de Lange Vijverberg weer leeg. Op naar de trein of de parkeergarage. Nieuwenhuijsen kijkt tevreden terug op de actie. „Fijn om met collega’s bij elkaar te zijn. Samen muziek maken verbindt. Zelfs zonder te zingen.”