Hoe staan we er in economisch opzicht inmiddels voor, wat ligt er in het verschiet? Werkloosheid en faillissementen zijn twee peilstokken waarbij iedereen zich iets kan voorstellen, anders misschien dan bij een wat abstract begrip als groei of krimp van het bruto binnenlands product (bbp). Als het gaat om die eerstgenoemde indicatoren, met cijfers over mensen en bedrijven, krijg je niet het beeld van een echt dramatische ontwikkeling. Of heerst er stilte voor de storm? President Klaas Knot van De Nederlandsche Bank herinnerde er twee weken terug in ieder geval nog maar eens aan: „We bevinden ons in een historisch diepe economische crisis.”

Het is alweer even geleden dat er nieuwe prognoses zijn verschenen. Daarvoor moeten we terug naar Prinsjesdag. Toen raamde het Centraal Planbureau (CPB) voor dit jaar een krimp van 5 procent, gevolgd door een groei in 2021 van 3,5 procent. Maar in dat basisscenario werd aangenomen dat er „geen grootschalige nieuwe contactbeperkingen” nodig zouden zijn.

Een onverhoopte tweede golf zou het herstel in de knop breken, met daardoor in de lopende twaalf maanden een inzinking van 6 procent en in het nieuwe jaar een verder dalende welvaart van, in deze CPB-berekening, bijna 3 procent. Al dat soort verwachtingen zijn uiteraard en meer dan anders, omgeven met grote onzekerheid. Als je de huidige situatie beziet, zal het niemand verbazen als ze in ongunstige richting worden bijgesteld.

De zogeheten intelligente lockdown in de lente zorgde voor succes in de strijd tegen het virus. Daarna verloren beleidsmakers en de samenleving echter het gevoel van urgentie en inmiddels waart de ziekteverwekker in alle hevigheid rond.

Bij beslissingen over hoe te handelen weegt zwaar mee dat bij stevige restricties bedrijven veel schade oplopen. Het kabinet worstelt ermee dezer dagen. De belangen van volksgezondheid en economie lijken tegengesteld. Maar gelukkig klinkt er ook een ander geluid. Zo benadrukte Knot verder: „Er is geen afruil tussen die twee, ook zonder maatregelen zal de economie sterk geraakt worden.”

Onderzoek van ABN AMRO toont aan dat, los van een lockdown, angst en onzekerheid sporen trekken. Als het aantal infecties stijgt, blijven burgers meer thuis en houden zij de hand op de knip.

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF) waarschuwt dat een voorzichtige benadering slechtere resultaten geeft dan een snelle, korte, harde aanpak. Het recept van deze instelling: niet aarzelen, bij een opleving van corona meteen proberen het virus weer onder controle te krijgen. Natuurlijk, dat doet sommige sectoren veel pijn, waaronder de horeca en de reisbranche. Maar bij doormodderen wordt het alleen maar erger totdat zware en langdurige beperkingen alsnog onvermijdelijk zijn. Hebben we in Nederland op dit punt geen leergeld betaald?

Onvoldoende doorpakken helpt uiteindelijk op geen enkel front. Gezondheid dus voorop, en dat mede omwille van de economie. Er wordt veel gediscussieerd, maar daar kunnen we het hopelijk over eens zijn. En vervolgens allemaal de regels naleven, anders heeft ook een vroegtijdig ingrijpen geen effect.