Surinamers zijn het erover eens: Bouterse moet achter slot en grendel
Het is zondag 37 jaar geleden dat in Suriname de decembermoorden plaatsvonden. Zoals ieder jaar, zullen nabestaanden het drama herdenken tijdens een speciale kerkdienst. Het land is verdeeld over de onlangs veroordeelde hoofdverdachte van de moorden, Desi Bouterse.
„We gaan deze strijd winnen”, riep de 48-jarige Regillio Nooitmeer zondag bij terugkeer van Desi Bouterse op de internationale luchthaven van Paramaribo. „Ook deze actie om Bouta klein te krijgen, zal niet slagen.” Samen met zo’n 1500 aanhangers gaf hij de ex-dictator, die terugkeerde van een staatsbezoek aan China, een indrukwekkend ontvangst.
Nooitmeers dochter Samantha (21) sloeg haar vader met een glimlach op haar gezicht gade. „Ik ben meegekomen omdat mijn vader is gegaan. En omdat de partij van Bouterse alle bussen naar de luchthaven heeft geregeld en betaald en we nog lekker eten krijgen ook. Dat is mooi toch, een gratis uitstapje?”
Sterven
Een paar dagen later vertelt Samantha, thuis in de ouderlijke woning in de volkswijk Latour, over het blindelingse vertrouwen dat haar vader in Bouterse heeft. „Hij zegt wel eens dat hij voor hem zou willen sterven. Ik vind dat wel erg ver gaan. Ik ben niet echt een fan van Bouterse vanwege al die dingen die hij uitgehaald heeft en de economische chaos waarin hij ons land heeft gestort. Mijn moeder moet er helemaal niets van hebben. Mijn vader weet dat en begint ook nooit tegenover haar over Bouterse.” Lachend: „Hij zou een discussie met haar daarover vast en zeker verliezen.”
Samantha vindt het wel leuk om met haar vader mee op pad te gaan naar partijbijeenkomsten. „Ik kan dan ook een beetje in de gaten houden of hij geen gekke dingen doet. Want de harde kern van de achterban is reuzefanatiek en is niet bereid negatieve geluiden over Bouterse te horen. Ik hou altijd wijselijk mijn mond. Ik ga overigens met vrienden ook wel naar bijeenkomsten van andere partijen, maar nergens is er zoveel sfeer én fanatisme als bij de Nationale Democratische Partij van Bouterse. Maar ik zal nooit op hem stemmen.”
Onrust
Met zijn veroordeling heeft ze geen moeite. „Maar ik vraag mij af of hij nog wel de gevangenis in moet. Dat gaat onrust in het land geven. Bovendien is hij al 74, dus wat voor zin heeft het nog? Laten ze hem gratie verlenen. Wel zou ik het een slechte zaak vinden als hij zich in mei volgend jaar opnieuw kandidaat stelt voor het presidentschap. Het is mooi geweest zo.”
Gabriëlla Karijodjemiko (20) is het met dat laatste absoluut eens. Sterker nog, als het aan haar ligt, stapt Bouterse per direct op. „Zeker met deze veroordeling kan hij niet aanblijven. Maar hij lijkt de enige te zijn die dat anders ziet. Ik ben van een generatie die de hele militaire periode en de moorden alleen maar ken van horen zeggen. Maar dat maakt het niet minder erg. Bouterse heeft onschuldige mensen laten vermoorden, dat is nu door een onafhankelijke rechter vastgesteld.”
„Ik vind dat Bouterse gewoon opgesloten moet worden, dat zou ik ook willen als hij mijn familielid had vermoord. Hij moet als ieder normaal mens zijn straf uitzitten. Dat er nog zoveel mensen zijn die hem steunen, vind ik eerlijk gezegd onbegrijpelijk.”
Karijodjemiko denkt dat het te maken heeft met de weinige informatie die er op school over wordt gegeven. „Er wordt wel verteld wat er op 8 december 1982 is gebeurd, maar daar blijft het bij.” Daar zou veel meer aandacht aan besteed moeten worden, vindt ze. „Ook door de media, die schieten daarin ook tekort.”
Verbitterd
John Macintosh (71) is verbitterd over het feit dat Bouterse nog steeds vrij rondloopt. Hij verloor bij de moorden zijn goede vriend Bram Behr. „Ik ben wel blij dat er na 37 jaar eindelijk gerechtigheid heeft plaats gevonden. Maar totale gerechtigheid zullen de nabestaanden pas krijgen als Bouterse achter de tralies verdwijnt. Het zou misschien anders geweest zijn als hij berouw had getoond en als een mán had gezegd wat er precies in die nacht is gebeurd. Want er zijn nog altijd veel onbeantwoorde vragen waar alleen hij antwoord kan geven. Maar dat vertikt hij, dus laat hem maar wegkwijnen in een kille cel.”