Column (Wim van Egdom): Schemeren
Ik hoor het m’n moeder nog zeggen, als de dag viel. „Even schemeren.” Dat betekende concreet dat de lampen nog niet direct aangingen als het donker werd. Gewoon even de pas inhouden op de grens van dag en nacht. M’n moeder gebruikte het schemeren wel eens om stiekem een tukje te doen, maar dat was zeker niet de essentie van het schemeren.
Onlangs kwam ik dat woord weer tegen in een artikel waarin tips gegeven werden om stress tegen te gaan. Wat te doen als je druk bent in hoofd en hart en maar niet tot rust kunt komen? „Schemeren!” zo luidde het advies. Ik moest lachen omdat ik het ouderwetse woord gelijk herkende en direct ook het beeld op m’n netvlies kreeg hoe dat schemeren vroeger in het ouderlijk huis ging.
Zelf noem ik het al lang niet meer zo, maar nog steeds ben ik dol op schemeren.
Even de dag overdenken.
Even terugschakelen van activiteit naar inactiviteit.
Even niet achter het scherm van de laptop om opgehoopte mail weg te werken.
Even niet de telefoon pakken om te twitteren, te appen of nieuwssites te checken.
Schemeren is een stadium tussen bedrijvigheid en rust in. Het is een overgangsfase, een tochtsluis in het jachtige leven. Niet zomaar over de grens van dag en nacht heen rennen, maar eventjes pas op de plaats maken. Even alles van de dag de revue laten passeren. Wat ging er goed? Wat was er fout? Wat kostte energie en wat gaf energie?
Het lijkt zo simpel, dat schemeren. Maar het is een kunst. Zelf zie ik tijdens het schemeren altijd wel iets dat nog gedaan moet worden. Die plant in de hoek, heeft die al water gehad? O wacht, even de wasmachine aanzetten, de post doorbladeren, een appje versturen, een telefoontje plegen. Nee, niks! Eerst schemeren.
Er zijn mensen die ieder jaar in december een weekje de tijd nemen om figuurlijk te schemeren. Noem het jaarschemeren. De agenda is leeg en in de loop van de dagen nemen ze het jaar door. Ze herbeleven de blijdschap over een geboorte, een huwelijk, het halen van een diploma of het krijgen van een prachtige baan. Ze voelen opnieuw het verdriet over de ziekte van een geliefde, een sterfgeval van een familielid, vriend of vriendin. Want schemeren is niet altijd aangenaam. Het kan pijn doen. Maar het is wel goed, willen we niet zo van het oude jaar het nieuwe binnen rennen.
Een week jaarschemeren gaat niet meer lukken. Maar een halfuurtje, dat moet kunnen, toch?