Overleven tijdens extreme droogte en stofstormen
Kurkdroog is het land. De zon brandt genadeloos, gras en gewassen verschroeien, vee vermagert door voedselgebrek. En er komt maar geen regen. De oogst dreigt te mislukken en hevige stofstormen teisteren Mulehead, een dorpje in de Amerikaanse staat Oklahoma waar Annie Bell met haar gezin woont.
De nieuwe roman van Rae Meadows, ”Ik zal regen geven”, speelt zich af in 1934 tijdens de ”Dust Bowl”, een periode in de jaren 30 van de vorige eeuw van extreme droogte en stofstormen in delen van de Verenigde Staten. Het leven van Annie, haar man Samuel, dochter Birdie en zoon Fred staat in het teken van overleven.
Samuel droomt over hevige hoosbuien, zó indringend dat hij ervan overtuigd is dat God tot hem gesproken heeft. Hij verzamelt zo veel mogelijk hout en begint samen met zoon Fred aan een immens project: de bouw van een ark.
Annie ergert zich aan het rotsvaste geloof van haar man. Sinds ze als kind haar vader, die predikant was, met een andere vrouw betrapte, is ze haar vertrouwen in God verloren. Ze dagdroomt over een ander leven, ver weg van het platteland. Omdat Samuel alleen maar over zijn geloof en zijn ark kan praten, leven de twee volledig langs elkaar heen. Bovendien voelt Annie zich aangetrokken tot de burgemeester van Mulehead, Jack Lily. Ze voelt zich schuldig tegenover Samuel, maar bezwijkt toch voor de verleiding.
Dochter Birdie is zwanger van haar vriendje Cy, die op een dag zonder iets te zeggen met zijn familie uit Mulehead vertrekt. Alleen Fred, die niet kan praten en via papier communiceert, is op de hoogte van Birdies geheim. Freds astma zorgt ervoor dat hij het chronisch benauwd heeft en vanwege het vele stof nauwelijks kan ademhalen. Toch is hij altijd buiten te vinden en geniet hij van de kleine dingen in de natuur. Tijdens een hevige storm krijgt Fred het zo benauwd dat hij zijn bewustzijn verliest en overlijdt.
Het overlijden van Fred is een omslagpunt in de roman. Samuel stort zich nog fanatieker op zijn ark. Annie loopt weg, om na een intensieve tocht weer terug te komen. In haar huis én bij haar man Samuel. Dochter Birdie besluit dat ze nu Fred er niet meer is, niets meer heeft om voor in Mulehead te blijven. Als haar kind nog maar een paar dagen oud is, laat ze het meisje achter bij haar ouders en vertrekt. Een beter leven tegemoet.
Levensecht
Hoewel Annie de hoofdpersoon in het boek is, leef je als lezer met het hele gezin Bell mee. Het is fascinerend om te lezen hoe mensen tijdens erbarmelijke leefomstandigheden zó langs elkaar heen kunnen leven dat ze elkaar eerder tot ergernis dan tot steun zijn. Terwijl je dat laatste zou verwachten.
Het boek is boeiend geschreven. Doordat het niet voorspelbaar is, komt de lezer tot aan het einde van het verhaal voor verrassingen te staan. Enerzijds is de boodschap die uit het boek spreekt hoopvol. De Bells, die eerst langs elkaar heen leefden, komen door het overlijden van Fred toch dichter bij elkaar. Anderzijds zet het overlijden van Fred de lezer met beide benen op de grond: een verhaal loopt niet altijd goed af. De kracht van deze roman is dat hij een schrijnend en levensecht verhaal laat zien.
Een pluspunt van het boek is ook het christelijke aspect, dat op de achtergrond in het verhaal een rol speelt. Ondanks dat Annie een korte affaire heeft met Jack Lily spreekt haar geweten. Ze is immers geen haar beter dan haar vader, beseft ze. Het personage Samuel doet denken aan Noach, die ook midden op het land een ark bouwde. In ”Ik zal regen geven” komt weliswaar geen zondvloed voor, maar aan het einde van het boek valt er zo’n hevige regenbui dat het gezin Bell alsnog in de ark moet schuilen.
Meadows slaagt erin om zonder wijdlopige beschrijvingen de lezer te laten meekijken en meevoelen met het gezin Bell en de andere bewoners van Mulehead. Ze weet een situatie van extreme droogte en vernietigende stofstormen, die we ons in Nederland niet kunnen voorstellen, dichtbij te brengen.
boekgegevens
Ik zal regen geven, Rae Meadows; uitg. Mozaïek, Utrecht, 2018; ISBN 978 90 239 5420 0; 279 blz.; € 19,99.