Column (Mariska Dijkstra): Keuzestress
Zo langzamerhand komt de vakantie in zicht. Een periode om naar uit te kijken. Even afstand nemen van het dagelijkse ritme. Het enkele weken doen met minder. En daarvan genieten. Kamperen in een tent betekent niet alleen dicht bij de natuur leven, maar ook: ’s morgens niet hoeven kiezen tussen twintig setjes om aan te trekken, maar slechts uit drie, omdat meer kleding nu eenmaal niet in je koffer past.
Minder stress bij het kiezen van kleding, maar ook bij het boodschappen doen. Zonder koelkast, zoals dit jaar in ons geval, vallen er heel wat opties af. En zo’n campingwinkeltje biedt sowieso een stuk minder keus dan de supermarkt thuis.
Eigenlijk is het wel bijzonder dat ik daarvan geniet. Want je zou denken dat mensen het fijn vinden om uit veel te kunnen kiezen.
Dat is maar de vraag, zegt de Amerikaanse psycholoog Barry Schwartz. Ik werd laatst door mijn nichtje –die na haar examen alles kan doen wat ze wil en daardoor keuzestress ervaart– gewezen op zijn boek ”Paradox of choices”. Te veel keuzes kunnen je verlammen, is Schwartz’ idee. En ook zegt hij – en die gedachte bleef me bij: „Iedereen heeft een vissenkom nodig.”
Uiteraard legt hij in zijn boek uit wat hij daarmee bedoelt. Goudvissen zwemmen rondjes, zonder een idee te hebben wat er buiten hun kom gebeurt. En omdat ze dat niet weten, hoeven ze er ook niet over na te denken. Wij hebben geen vissenkom om ons heen, de mogelijkheden zijn eindeloos. Dat klinkt mooi, maar we weten daardoor vaak niet meer wát we moeten kiezen en als we toch een keuze hebben gemaakt, blijven we maar twijfelen of het de juiste was. Herkenbaar tot en met natuurlijk.
In het boek ”Prestatiedruk” –ook weer aangeraden door mijn nicht– neemt schrijver Jeroen van Baar de gedachte van de vissenkom over. Hij doet in dat licht een boeiende uitspraak over christenen. Christenen leggen het doel van hun eigen leven buiten zichzelf: bij hun relatie met God, met hun gezin of met de gemeenschap. Dat geeft veel meer duidelijkheid dan een leven dat draait om jezelf. Want, zo legt hij uit, het is onduidelijk wat het beste voor jezelf is, maar vaak wel duidelijk wat het beste is voor een ander.
Een boeiende gedachte om straks voor mijn tent eens over door te denken. Ik kijk ernaar uit om daar tijd voor te hebben, zonder afgeleid te worden door honderd andere dingen die ik ook zou kunnen doen.