Het dumpen van drugsafval in de provincie Gelderland loopt de spuigaten uit. De noodkreten van boswachters en politieagenten over het toenemende aantal dumpingen mogen niet langer genegeerd worden. Wat is er aan de hand? Is het dumpen van drugsafval een probleem op zichzelf, of gaan er grotere problemen achter schuil?

De afgelopen week alleen al is er op minstens negen plaatsen in Gelderland drugsafval aangetroffen dat afkomstig is van de productie van xtc. Met het festivalseizoen in aantocht zijn de pillen niet aan te slepen, en criminelen maken daar handig gebruik van.

Had eerst vooral de provincie Noord-Brabant met deze ellende te maken, nu lijken criminelen steeds nadrukkelijker hun toevlucht te zoeken tot Gelderland. Wegkijken kan niet meer: politiek, politie en samenleving zullen de handen ineen moeten slaan om deze praktijken een halt toe te roepen.

Jaarlijks worden er in Nederland met criminele activiteiten gigantische bedragen verdiend. Volgens voorzichtige schattingen zo’n 5 miljard euro. Een belangrijk deel van deze 5 miljard euro wordt verkregen door de handel in en productie van drugs.

Het EU Drug Markets Report beschrijft de treurige positie die Nederland heeft ten opzichte van de landen om ons heen. Nederland is het productie- en distributieland bij uitstek als het gaat om drugs. En dan hebben we het niet alleen over cannabis. Ook op het terrein van synthetische drugs als xtc is Nederland de onbetwiste koploper en 25 tot 50 procent van alle cocaïne die bestemd is voor de Europese markt komt binnen via de haven van Rotterdam.

Grijs gebied

Hoe komt het dat Nederland onder drugscriminelen zo geliefd is als plek om hun slag te slaan? Jarenlang is ons land naïef geweest. Zowel de overheid als de samenleving. Het gedoogbeleid ten aanzien van softdrugs gold daarbij als meest zichtbare uithangbord.

Het beeld dat het gebruik van drugs niet erg is, is uitgelopen op het idee dat de productie ervan ook wel prima is. We zien dat ook bij festivals in Gelderland: vroeger was het nog normaal om hard op te treden tegen het bezit en gebruik van xtc-pillen, maar tegenwoordig kun je deze pillen rustig laten testen achter in de feesttent, zodat je zeker weet dat er geen verkeerde stoffen in je xtc zitten. Omdat er geen duidelijke normen werden benoemd en gehandhaafd, is er een grijs gebied ontstaan waar drugscriminelen optimaal van hebben geprofiteerd.

Kwetsbare jongeren

Ik roep de provincie op om snel met maatregelen te komen om de problemen rond drugscriminaliteit te bestrijden. De provincie moet geld beschikbaar stellen voor de ordehandhaving in natuurgebieden. Er zijn extra boswachters en toezichthouders nodig om te voorkomen dat de natuur een dumpplaats wordt van zwaar chemisch afval. Daarnaast worden wat mij betreft per direct de vergunningen ingetrokken voor festivals die geen goed preventiebeleid hebben voor het gebruik van xtc-pillen. Zolang we die troep oogluikend toestaan, is het dweilen met de kraan open.

De barre werkelijkheid is dat drugscriminelen een steeds steviger positie in de samenleving hebben gekregen. Als we de handel in en de productie van drugs als relatief onschuldige zaken zien, wordt het voor criminelen steeds gemakkelijker om een netwerk van mensen om zich heen te bouwen die de vuile klusjes opknappen. Niet zelden zijn dit heel kwetsbare en jonge mensen. Het zijn juist ook deze mensen die als eersten bij justitie tegen de lamp lopen. Op het oog onschuldige klusjes leiden zo tot grote gevolgen voor deze jongeren.

We moeten in onze maatschappij de normen op het gebied van drugsgebruik scherper krijgen. Het slikken van een xtc-pilletje op een feestje lijkt tegenwoordig volkomen normaal, maar hoe normaal is het eigenlijk als je weet dat je er een wereld van uitbuiting, afpersing en geweld mee sponsort? Hoe gezellig is het nog om een joint te roken als je je realiseert dat daarmee ook de toekomst van kwetsbare jongeren in rook opgaat?

Kunnen we de strijd met de drugscriminaliteit winnen? Alleen naar de overheid kijken en om goede regels vragen, is onvoldoende. We moeten ook realistisch zijn: wat er in onze samenleving gedurende decennia is afgebroken, repareren we niet zomaar met een paar maatregelen. Maar we hebben wel de verantwoordelijkheid om nu met die strijd te beginnen en we zullen het uithoudingsvermogen moeten hebben om die strijd in de toekomst vol te blijven houden.

Als we criminelen echt in het nauw willen drijven, moeten we als samenleving een grens trekken. Ouders kunnen een bijdrage leveren door met hun kinderen het gesprek over drugs aan te gaan, door te laten zien wat de andere kant is van het zogenaamde onschuldige drugsgebruik. En signalen van criminaliteit moeten we niet verzwijgen, maar melden bij de politie. Zo bouwen we met elkaar aan een weerbare samenleving. Een samenleving die rond kwetsbare groepen blijft staan en snoeihard optreedt tegen degenen die daar misbruik van maken.

De auteur is Statenlid voor de ChristenUnie in de provincie Gelderland en beoogd lijsttrekker voor de Provinciale Statenverkiezingen van 2019.