Het bezoek begon woensdagochtend met een bezoek aan een door Nederland gedoneerde scanner aan de Palestijnen die bij het grensstation tussen Israël en Jordanië staat, bij de Allenby Brug.

Het project is een resultaat van het driepartijenoverleg tussen Nederland, Israël en de Palestijnse Autoriteit. De drie werken ook samen op het gebied van watervoorziening en elektriciteitsvoorziening. Nederland wil door samenwerking de economie versterken en de welvaart vergroten. Eerder al had Nederland twee scanners voor goederen gedoneerd voor de grens tussen Israël en Gaza. Deze zijn al enkele jaren in gebruik.

Yoni Dotan, de manager van de grensterminal, zei dat de scanner in een nieuw aangelegd gebied voor de overslag van goederen staat. „De scanner geeft ons ook de capaciteit containers te scannen”, zei hij. „Eerst konden we dat niet. We zijn bezig de snelheid van de veiligheidscontrole en de douaneprocedures te vergroten. De controle gaat nu twee keer zo snel als voorheen. Het scannen kan in drie, vier minuten worden afgerond. De hele grensovergang kan in drie kwartier tot een uur worden afgehandeld. Goederen die de Palestijnen exporteren worden niet gescand. We doen alleen een douanecontrole.”

3,5 miljoen dollar

Een of meer trucks rijden het gebouw binnen waar de scanner staat. Als iedereen de ruimte heeft verlaten en achter gesloten deuren staat, rijdt de scanner langs de vrachtwagens. Israëlische operators van de scanner zitten achter monitoren. Na de veiligheidscontrole plaatsen heftrucks de goederen op Palestijnse vrachtwagens. De goederen komen uit Jordanië of andere landen via de Jordaanse havenstad Akaba. De scanner van het Chinese bedrijf Nuctech is al twee weken operationeel.

De grensautoriteiten zeiden dat in 2017 ruim 50.000 trucks de grens passeerden. In 2015 was dat 30.000. Met deze 3,5 miljoen dollar kostende scanner kan de capaciteit binnen vijf jaar worden opgevoerd naar 100.000 trucks.

Zijlstra bezoekt Israël en de Palestijnse gebieden omdat hij van beide partijen „vriendelijke uitnodigingen” heeft gekregen te komen. Nederland heeft in Israël in Ramat Gan bij Tel Aviv een ambassade en in Ramallah in Palestijns gebied een vertegenwoordiging.

Woensdag was Zijlstra te gast bij Israëliërs en donderdag bij de Palestijnen. „Er zijn heel veel zaken die spelen in Israël, de Palestijnse Autoriteit en het Midden-Oosten”, zei hij. „Dus een bezoek aan het Midden-Oosten heeft prioriteit. Ik ga over een maand ook naar andere delen in het Midden-Oosten, omdat alles met elkaar samenhangt.”

Tweestatenoplossing

Om een goed inzicht in de problematiek te krijgen is het volgens de bewindsman nodig ter plekke te kijken en met de mensen te praten. Nederland is wat het Israëlisch-Palestijnse conflict betreft van mening dat een Palestijnse staat naast Israël de enige uitweg is. „Israël zal stappen moeten zetten om aan te tonen dat zij nog steeds geloven in de tweestatenoplossing. Ik ben heel benieuwd of Israël bereid is dat te doen. Ik denk dat uiteindelijk ook de Israëlische autoriteiten begrijpen dat als je een Joodse en democratische staat wil zijn, dat alleen gaat lukken met een tweestatenoplossing. Anders komt een van beide zaken in het gedrang.”

Zijlstra voerde woensdag ook gesprekken met de Israëlische president Rivlin en met premier Netanyahu. In het historisch museum van het Holocaust Gedenkinstituut Yad Vashem kreeg hij een rondleiding.