Theologenblog: Aardbeving in God
Niets is zo dodelijk voor geloof als wanneer de ervaring van God vanzelfsprekend en het evangelie zoetsappig wordt, betoogt Jaap Dekker.
Vroeg of laat botsen mensen ertegen op als ze een te lievig beeld van God en geloven hebben meegekregen. Het leven is te weerbarstig om het geloof daarmee vol te houden. Geloven is niet altijd fijn en gaat niet om jezelf comfortabel voelen.
Op cip.nl vertelde Katie Vlaardingerbroek, dochter van een gemeentestichter, onlangs hoe zij met een eenzijdig godsbeeld was vastgelopen. Ze ervoer te weinig ruimte voor haar eigen pijn, omdat God te lief en geloven te simplistisch was gemaakt. Als studente godsdienstwetenschappen doet zij nu zelf onderzoek naar zogenoemde postevangelische ontwikkelingen: „In de evangelische beweging is God hier en daar te veel in een bepaald kader gestopt. Als ik de Bijbel lees, zie ik een God die ons voortdurend verrast. Dat is spannend, maar blijkbaar hoort dit bij Gods karakter.”
Prachtig, deze herontdekking van het spannende van God en geloven in de Bijbel. Niets is zo dodelijk voor geloof als wanneer de ervaring van God vanzelfsprekend en het evangelie zoetsappig wordt. Overigens lopen niet alleen evangelische christenen dat risico. Elke volgeling van Christus doet er goed aan zich steeds opnieuw vanuit de Bijbel te laten verrassen en het eigen godsbeeld bij te stellen.
Zo’n corrigerend Bijbelwoord is bijvoorbeeld de profetie van Hosea 11. Deze emotioneel zwaar geladen profetie geeft een ongekende blik in wat zich allemaal in Gods hart afspeelt. De HEERE beklaagt zich over de voortdurende ontrouw van Israël/Efraïm. Hij had ‘Zijn zoon’ nog wel uit Egypte geroepen en Efraïm leren lopen. Maar Israël heeft zich van de HEERE afgekeerd. Gods oordeel kan daarom niet uitblijven. Israël verdient eenzelfde omkering als A’dama en Zebóïm, twee steden die destijds deelden in het lot van Sodom en Gomorra. Maar in plaats daarvan vindt een omkering in Gods hart plaats (Hos. 11:8). De Hebreeuwse tekst heeft hetzelfde werkwoord dat steevast voor de omkering van de genoemde steden wordt gebruikt. Heftig! Gods barmhartigheid is dus niet zomaar een ommekeer bij God, maar een aardbeving in Zijn hart!
De meeste Bijbelvertalingen vertalen deze passage zelfs nog te zwak: „Mijn hart keert zich in Mij om” (HSV), „Mijn hart wordt verscheurd” (NBV). Maar het gebruikte voorzetsel is opmerkelijk. Dat betekent hier eerder tegen Mij dan in Mij: „mijn hart keert zich tegen Mij om”. Het onderstreept het oordeel dat zich voltrekt. Het oordeel dat God tegen Zichzelf voltrekt. Een voorspel van Golgotha? De kruisiging van Jezus heeft ook wel iets van een aardbeving in God.
Adembenemend hoe deze profetie God verkondigt. Hij is de Heilige Die zich laat bewegen door liefde en barmhartigheid, maar daarin nooit lievig wordt. Elke voorstelling van een God Die mensen alleen maar over de bol kan aaien, breekt hierop stuk. Het beeld dat deze profetie gebruikt, is meer dat van God als een brullende leeuw (Hos. 11:10). Dat voelt inderdaad niet comfortabel, maar dat hoeft ook niet. Het bevrijdt wel. Ook van de vanzelfsprekendheid en zoetsappigheid.
Jaap Dekker is bijzonder hoogleraar op de Henk de Jong-leerstoel ”Bijbelonderzoek en identiteit in Ned. Geref. perspectief” aan de Theologische Universiteit te Apeldoorn. Hij schrijft dit blog als lid van de gezamenlijke onderzoeksgroep BEST (Biblical Exegesis and Systematic Theology) van de Theologische Universiteiten in Apeldoorn en Kampen.