Uitleg: Vragen en antwoorden over gedwongen uitzettingen
Een alleenstaande moeder werd gisteren door de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) op het vliegtuig naar Armenië gezet. Enkele vragen over gedwongen uitzettingen.
Waarom moeten sommige mensen Nederland verlaten?
Migranten die geen verblijfsvergunning krijgen of zij van wie de verblijfsvergunning niet verlengd of ingetrokken wordt, moeten het land uit. In de regel krijgt iemand 28 dagen de tijd om te vertrekken. Als een persoon onrechtmatig in Nederland verblijft maar toch niet weggaat, kan de overheid iemand hiertoe dwingen.
Hoeveel migranten worden jaarlijks Nederland uitgezet?
Vorig jaar moesten er 2.220 mensen weg. Dit jaar staat de teller tot en met juni op 1.317. Het aantal personen dat wordt uitgezet, schommelt per jaar. Afgelopen zes jaar sprong 2012 er uit met 3.590 uitzettingen. In 2015 was het aantal mensen dat gedwongen werd Nederland te verlaten met 1.850 relatief laag.
Behalve ”Gedwongen vertrek uit Nederland” hanteert DT&V voor mensen die niet in Nederland mogen blijven ook de categorieën ”Zelfstandig vertrek uit Nederland” en ”Zelfstandig vertrek zonder toezicht”. Onder die laatste categorie –vertrek zonder begeleiding waarbij de uiteindelijke bestemming voor de Nederlandse overheid onbekend is– vallen doorgaans de meeste mensen: vorig jaar 8.100 personen, dit jaar tot en met juni 4.839.
Reist er iemand mee met een vreemdeling die wordt uitgezet?
Een persoon die wordt uitgezet, vertrekt meestal met een reguliere lijnvlucht. In dat geval reist iemand in een gewoon vliegtuig met andere passagiers. Soms vertrekt een migrant met een overheidsvlucht. Dan huurt de overheid een vliegtuig om in één keer meerdere mensen naar hetzelfde land te laten reizen. In sommige gevallen reist een DT&V-medewerker of een medewerker van de Marechaussee mee met iemand die wordt uitgezet.
Iemand komt na uitzetting aan in land van herkomst of een ander land. Hoe gaat het dan verder?
Daar is weinig over bekend. Nederland monitort niet hoe het iemand vergaat na aankomst, omdat elk land autonoom is.
Uit onderzoeken die zijn gedaan, blijkt dat terugkeerders al direct op het vliegveld te maken kunnen krijgen met problemen. Genoemd worden onder meer willekeurige detentie, mishandeling, afpersing en vervolging. Als er op laissez passers –tijdelijke reisdocumenten voor mensen zonder paspoort– wordt gereisd, komt het soms voor dat iemand na aankomst niet in bezit kan komen van de vereiste identiteitspapieren en vervolgens noodgedwongen in de illegaliteit terechtkomt.
Een bescheiden studie onder Armeniërs die vanuit Nederland terugkeerden naar hun vaderland leert dat gezinnen te maken kregen met problemen op allerlei gebied. Zo woonden er terugkeerders in een caravan, hadden veel kinderen psychische klachten, hebben weinig mensen werk en maken gezinnen zich zorgen over de vraag of er genoeg te eten is.