Opinie

Trumps idee van ontkoppeling kan niet het antwoord zijn op China’s opkomst

Is het vreemd dat de Engelse term voor ontkoppelen meer bekend is dan de Nederlandse? Nee, dat is niet vreemd, want het is vooral de Amerikaanse president Trump die hem geregeld in de mond neemt: decouple. Ontkoppelen is in Nederland vooralsnog een term die af en toe uit luidsprekers van de Nederlandse Spoorwegen klinkt; in Amerika zijn het vooral politici die hem bezigen, Donald Trump voorop.

Hoofdredactie
24 August 2020 12:47Gewijzigd op 16 November 2020 20:10
De Chinese president Xi Jinping schudt op deze archiefopname uit 2013 de hand van  Microsoft-baas  Bill Gates (l.). China's wereldwijde invloed is vooral merkbaar op het terrein van informatietechnologie, en daarover hebben met name de Amerikanen  zorgen.
De Chinese president Xi Jinping schudt op deze archiefopname uit 2013 de hand van Microsoft-baas Bill Gates (l.). China's wereldwijde invloed is vooral merkbaar op het terrein van informatietechnologie, en daarover hebben met name de Amerikanen zorgen.

”Decoupling” is Trumps plan om de economie van de Verenigde Staten los te maken van de Chinese, zodat er geen sprake meer is van Amerikaanse afhankelijkheid van China. Nu dat land zich onder president Xi Jinping sterk maakt op de wereldmarkt, wordt dat door Amerikanen als toenemend problematisch ervaren – en niet alleen door hen, ook in Europa en elders in de wereld is dat het geval. Dat komt omdat commerciële belangen en staatsinvloed zich binnen het Chinese bedrijfsleven maar moeilijk laten ontrafelen. Het Chinese staatskapitalisme zorgt ervoor dat mét het binnenlaten van een Chinese investeerder je ook de hete adem van de Chinese veiligheidsdienst voelt. Niet voor niets is ontkoppeling in de VS al volop aan de gang op die terreinen van de economie waar nationale veiligheid in het geding is: op die van hightechcommunicatie en -informatie. Chinese bedrijven als Huawei en TikTok staan volop in de belangstelling vanwege de veiligheidslekken die ze vertonen.

Maar ontkoppeling is inmiddels veel meer dan de correctie van een weeffout in de nationale veiligheid. De term begint de lading te krijgen van een heuse ideologie die een nieuwe tweedeling propageert waarin de wereld moet worden verdeeld: die van Amerika en die van China. Ontkoppeling is daarmee de eerste stap richting een nieuw soort Koude Oorlog, waarin niet de Sovjet-Unie, maar China als vijand fungeert.

Nu is er zeker reden om China niet als een zachtaardige reus te zien, die zich vanzelf wel laat invoegen in de internationale gemeenschap. Het al genoemde staatskapitalisme, maar ook de onderdrukking van religieuze en etnische minderheden, het brute optreden in Hongkong en de intimiderende opstelling jegens Taiwan zijn zeker zorgwekkend te noemen; ze beloven vooralsnog weinig goeds nu China zich nadrukkelijker als grootmacht gaat gedragen.

De vraag is alleen of het antwoord daarop Trumps ontkoppeling is: een na te streven nieuwe tweedeling van de wereld in vrijheidslievende Amerikanen en hun bondgenoten tegenover een pro-autoritair Chinees kamp. Wat de wereld nodig heeft, is niet geprogrammeerd vijanddenken, maar kritische betrokkenheid op wat zich in en vanuit Oost-Azië ontwikkelt. Er is daarvoor nog een reden. De Amerikaanse president noemt zijn ontkoppelingsscenario vrijwel steeds in combinatie met dat andere programmapunt van hem: Amerika weer groot en glorieus maken. Wie mét hem mee ontkoppelt, is gewaarschuwd: hij zou zichzelf zomaar aan het karretje van deze nationalistische president kunnen hebben vastgekoppeld.

Meer over
Commentaar

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer