Hij neemt namens vier reformatorische kerken –de Gereformeerde Gemeenten, Gereformeerde Gemeenten in Nederland, Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland en Hersteld Hervormde Kerk– wekelijks deel aan het telefonisch overleg met minister Ferd Grapperhaus. „Kerkelijke samenkomsten zijn zeer gestructureerd en de behoefte in reformatorische kerken aan een gecontroleerde beweging naar de normale diensten is zeer groot.”

Schalk kreeg twee weken geleden van de minister het verzoek om in kaart te brengen wat de mogelijkheden zijn als de anderhalvemetereconomie op kerkelijke samenkomsten wordt toegepast. Hij verrichte vervolgens veldwerk door kosters van vijf kerken –van 125 tot 2000 zitplaatsen– te vragen hoe zij dit praktisch gestalte kunnen geven. Schalk stelde een advies op voor de „anderhalvemeterkerkdienst”, dat hij met de gesprekspartners van het overleg met de minister van Justitie en Veiligheid die verantwoordelijk is voor de erediensten heeft gedeeld.

De vijf beheerders/kosters hebben berekeningen teruggestuurd, soms ondersteund met plattegronden, aldus Schalk maandag desgevraagd. Bij de verschillende grootte van de kerkgebouwen is de uitkomst dat tussen de 21 en 24 procent van het aantal zitplaatsen gebruikt kan worden voor een anderhalvemeterkerkdienst. „Er zal ongetwijfeld nagedacht gaan worden over op welke wijze deze percentages ingevuld mogen worden.”

Daarnaast zijn heldere voorwaarden nodig, zoals het gefaseerd uitnodigen van de kerkleden, duidelijke regels voor het binnenkomen en verlaten van het kerkgebouw, geen sociale ontmoetingen voor en na de dienst en uiteraard strenge hygiënemaatregelen.

Het CIO (Interkerkelijk Contact in Overheidszaken) heeft al laten weten dat de kerken niet de eersten zouden zijn die aan de beurt zijn voor de versoepeling.

„Dat klopt, maar ik vind het mooi dat het CIO afgelopen zaterdag aan alle 31 aangesloten kerkgenootschappen gevraagd heeft om na te denken over hoe je de anderhalve meter kunt toepassen op kerkelijke samenkomsten. Je ziet ook daar dus een bezinning op de weg terug. Het CIO heeft daarbij ook oog voor de verschillen per kerkgenootschap. Voor de reformatorische kerken weegt een gecontroleerde toegankelijkheid van de kerkdienst heel zwaar. Ik heb mijn stuk ook gedeeld met de andere partners in het overleg die hun kerken en geloofsgemeenschappen vertegenwoordigen en met dezelfde vragen zitten. En uiteraard doe ik dit in nauw overleg met de deputaatschappen van de verschillende kerken. Zij zullen ook zelfstandig vanuit hun eigen kerkgenootschap reageren naar het CIO.”

Gelooft u dat er dit jaar überhaupt nog normale kerkdiensten mogelijk zijn?

„Ik kan daar echt niets over zeggen. Een gecontroleerde teruggang naar de normale situatie hangt helemaal af van de ontwikkeling van het virus. Maar we hebben in het overleg met de minister kunnen aangeven waar de pijn zit. Met name in de reformatorische kerken is de nood groot omdat kerkgang bij het gemeente-zijn behoort en er vaak sprake is van grote en goed gevulde kerken – met vele dopelingen. We hebben in de afgelopen tijd onze bestuurlijke verantwoordelijkheid genomen door gehoor te geven aan de oproep van de regering om alleen nog online diensten te beleggen. Het is redelijk dat ook kerken gebruik kunnen maken van een eventuele versoepeling van de maatregelen, zoals die voor andere sectoren in de samenleving geldt. Het wekelijkse overleg met de minister functioneert heel goed, maar de minister is, evenals de premier, heel voorzichtig met toezeggingen.”