Column (Wim van Egdom): Tandarts
Het lichaam vergeet niets, zei een therapeut ooit tegen me. Ik weet nog dat ik het een ietwat zweverige uitspraak vond. Maar dat hij voor mij waar is, werd onlangs bewezen. Terwijl ik voor een stoplicht stond te wachten, draaide een autobus de weg op. Zo’n ouderwetse, blauwgrijze bus met van die dikke tractorbanden.
Met dat ik het vehikel zag, kreeg ik dat gevoel weer in m’n buik. Veertig jaar of langer was het er niet geweest, maar nu drong het zich bijna misselijkmakend aan me op. Een gevoel dat alleen hoorde bij het soort bus dat daar reed. Die leek namelijk sprekend op de bus van de schooltandarts.
Ik herinner me nog dat de schooltandarts vaak niet ver vooraf werd aangekondigd. Maar dan ineens, tijdens het speelkwartier bijvoorbeeld, reed die afschuwelijke blauwe bus langs de stoep bij het speelplein. Terwijl wij alweer in de klas zaten, werden er slangen en kabels uit de bus naar de school uitgerold. Voor water en stroom, denk ik nu. En met dat die slangen werden aangesloten op het schoolgebouw, was er geen ontkomen meer aan. Een voor een werden we in de bus ontboden en werden onze gebitten ‘bewerkt’.
Laat ik het maar eerlijk zeggen: het was afschuwelijk. Nu ik terugkijk, zou ik bijna zeggen dat het martelen was. De tandarts en z’n assistente waren bruut en lomp. De woorden die ze riepen als je mond open moest, kan ik hier niet eens opschrijven. En dat bij een basisschool van onverdacht reformatorische snit.
Als die bus eenmaal geparkeerd stond, had ik geen rust meer. Dan speelde alles in m’n leven zich af onder een angstige grauwsluier.
Sinds de schooltandarts was voor mij iedere tandarts een beul bij wie je zo ver mogelijk weg moest blijven. Want toen ik eenmaal naar de gewone tandarts moest, was het daar niet veel beter. Empathie kon ik bij tandartsen in die tijd niet ontdekken, om het maar heel voorzichtig te zeggen.
Lang geleden zei een collega tegen me dat hij liever naar de tandarts dan naar de kapper ging. Mijn mond viel open van verbazing. Inmiddels ben ik patiënt bij een tandarts die het absolute tegendeel is van m’n vroegere schooltandarts. Net als vrijwel al zijn vakgenoten, trouwens, is mijn ervaring van de afgelopen jaren.
Ook ik ga tegenwoordig liever naar m’n tandarts dan naar m’n kapper. De eerlijkheid gebiedt wel te zeggen dat dit alleen geldt als ik bij m’n bevriende tandarts op de koffie ga. En de behandelkamer niet vanbinnen hoef te zien.
