Deelgezag opvoeders zadelt kind op met probleem
De regeling voor deelgezag bij de opvoeding dient meer het belang van sommige ouders dan de kinderen.
Het kabinet besloot recent de mogelijkheid te openen om meer dan twee ouders gezag toe te kennen bij de opvoeding. Het huidige voorstel is een afgeleide van het rapport van de staatscommissie Wolfsen uit 2016. Het is verstandig dat het kabinet geluisterd heeft naar ernstige bezwaren die tegen volwaardig meerouderschap zijn aangevoerd. Het risico bestaat bijvoorbeeld dat meer ouders ook leidt tot meer conflicten. Toch is er geen reden om blij te zijn. Staatssecretaris Dekker geeft aan dat het kabinet behoedzaam wil opereren. We gaan dus niet ineens, maar stap voor stap de verkeerde kant op. Het nu voorgestelde deelgezag blijft problematisch.
Het kabinet sluit zich aan bij de opvatting van de staatscommissie dat de biologische band tussen ouders en kinderen niet nodig is voor goed ouderschap.
Dat is een armoedig uitgangspunt. Natuurlijk zijn er diverse situaties waarin kinderen niet onder gezag staan van hun biologische ouders. Het is positief dat kinderen bijvoorbeeld door adoptie of pleegzorg toch een stabiel thuis krijgen. Het gaat dan om situaties waarin biologische ouders door overlijden of onmacht vervangen worden door anderen die de zorg op zich nemen. Daarvan is bij het deelgezag geen sprake. Immers, naast de biologische ouders krijgen extra ouders gezag. Het risico op complicaties in de communicatie tot aan ruzies toe blijft daarmee bestaan.
Er is alle reden om het gezag exclusief bij biologische ouders te laten. Een kind is bij uitstek loyaal naar zijn eigen ouders. De biologische wortels (en de genen) zijn bepalend voor wie een kind is. In trainingen of therapieën wordt altijd teruggegrepen op je eigen kinderjaren, op datgene wat je van en via je ouders hebt meegekregen, op het gezin waarin je bent opgegroeid. Dit geeft aan hoe belangrijk het is voor het welbevinden van kinderen dat ze goed wortelen en dat er een veilige, stabiele en heldere schil rond de kinderen is om zich goed te kunnen ontwikkelen.
Klassieke model
Gelet op de huidige echtscheidingspraktijk is het voorstel van het kabinet vreemd. Kinderen van gescheiden ouders hebben het nu al moeilijk. Regelmatig heen en weer pendelen tussen twee of meer huizen is niet bevorderlijk voor de noodzakelijke rust. Door de verschillende regels in de twee huishoudens hebben de kinderen geen houvast.
Uit onderzoek van de kinderombudsvrouw blijkt dat kinderen juist graag toegewijd ouderschap willen en voorkeur hebben voor het klassieke model. Het biologisch en daaruit voortvloeiende juridisch ouderschap legt de basis waarop een langdurige ouder-kindrelatie gebouwd kan worden. Immers, met het verwekken van je kind, word je vader en moeder en heb je een verantwoordelijkheid op je genomen.
Natuurlijk moeten we oplossingen voor praktische problemen serieus bekijken. Het is fijn als stiefouders ook naar een ouderavond kunnen. Maar is daar wettelijk geregeld deelgezag voor nodig? Door het besluit raakt het belang van het kind steeds verder op de achtergrond. Besteed daarom aandacht aan het belang van kinderen zodat zij, in een stabiele omgeving, opgroeien bij hun biologische ouders: hun eigen vader en moeder. Het stapelen van gezag zadelt kinderen alleen maar op met meer problemen, waar zij en niet de ouders de rekening voor gepresenteerd krijgen.
De auteur is beleidsmedewerker van de Reformatorische Oudervereniging en bestuurslid van het GezinsPlatform.NL.