OpinieCommentaar
Dodenherdenking: bescherming van vrijheid vergt gebondenheid aan Gods leefregels
Hoe kun je Bevrijdingsdag vieren terwijl de Russen rammelen aan de poorten van Europa? En hoe kun je Nederlandse oorlogsslachtoffers herdenken, terwijl we duizenden doden in Gaza en Sudan over het hoofd zien?
Lastige vragen genoeg, rond dodenherdenking en Bevrijdingsdag. Dat is niet erg. Deze dagen lenen zich goed om dieper na te denken over de dreiging van de dood en de waarde van het leven.
Het jaar 2025 zou een onrustig jaar worden, voorspelde de AIVD, de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst, vlak voor de jaarwisseling. Die dreiging komt niet alleen door militaire conflicten en geopolitieke spanningen, maar ook vanuit terrorisme, extremisme en criminele ondermijning. Vlak daarvoor had secretaris-generaal van de NAVO Mark Rutte aangegeven dat we „ernstig bezorgd” moeten zijn en dat het tijd is „om ons geestelijk voor te bereiden op oorlog”.
Zo bereid je je als christen voor op een oorlog
Deze signalen komen niet van alarmisten maar van serieuze instanties. Vier maanden later hangt dezelfde dreiging als een sombere wolk boven zowel de dodenherdenking als de Bevrijdingsdag. Onderzoek van het Nationaal Comité 4 en 5 mei laat zien dat twee derde van de Nederlanders stil wil staan bij dodenherdenking uit angst dat zoiets als de Tweede Wereldoorlog weer kan gebeuren.
In christelijke kring speelt de vraag in hoeverre dodenherdenking te verenigen is met de zondagsrust op deze dag. Ook al zijn daar creatieve oplossingen voor bedacht, toch is dat geen overbodige vraag. Deze rustdag herinnert aan de opstanding van Christus en de invulling van die dag moet niet zomaar wijken voor alternatieve bijeenkomsten.
Tegelijkertijd is juist de zondag geschikt om zich te verdiepen in de situatie waarin ons land zich nu bevindt en over het ontstaan ervan. Tachtig naoorlogse jaren brachten welvaart en voorspoed, maar ook normvervaging en moreel verval. Topjes van de ijsberg, want ze ontstonden uit de misvatting dat de mens Gods banden en touwen beter van zich af kan schudden en zelf het roer in handen kan nemen.
Vrijheid valt de mens niet toe te vertrouwen. Hij zet ze om in losbandigheid. „Comfort en gemak zijn misschien wel onze grootste gevaren”, zei een woordvoerder van Stichting De Ondergrondse Kerk (SDOK) deze week in een podcast van het Reformatorisch Dagblad. De geestelijke strijd is hier gevaarlijker dan in Noord-Korea, omdat vrijheid verleidingen voorschotelt die de mens van God af trekken.
Lody van de Kamp: Vrijheid doet nog altijd pijn voor een getroffen gemeenschap
De herinneringen aan de oorlog van tachtig jaar geleden en de berichten over de huidige oorlogen moedigen ons aan om de huidige vrijheid te koesteren. Maar werkelijke bescherming van onze vrijheid komt voort uit een leven in gebondenheid aan Gods heilzame leefregels. Dat vereist terugkeer, bekering en geloof in Hem Die dood is geweest, maar nu leeft. Daarom is de zondag en de plaats waar de christelijke gemeente samenkomt zo geschikt voor de dodenherdenking.