Ervaar de weidsheid van het open duin, voel de zilte wind, struin over de duintoppen in de richting van de zee. Zo promoot Staatsbosbeheer in Buitencentrum Schoorlse Duinen het Hollands kustgebied.

Het centrum vormt een mooie uitvalsbasis om het breedste duingebied van Nederland –5 kilometer in doorsnee– met de hoogste zandtop van ons land –55,4 meter boven NAP– te verkennen. Eén nadeel: als je met de auto komt en die bij het buitencentrum wilt neerzetten, ben je voor dit gratis uitje toch geld kwijt. (Muntjes, want chippen of pinnen kan bij de parkeerautomaat in deze Hollandse uithoek helaas niet).

Binnen –de toegang is wél gratis– is veel informatie over het gebied te vinden. Waarom de duinen juist hier zo hoog zijn en waar al dat zand eigenlijk vandaan komt. Waarom de duinenrij plotseling plaatsmaakt voor een onnatuurlijke dijk: de Hondsbossche Zeewering.

„In 1899 leek het Schoorlse zand wel een verslindend monster”, vertellen de auteurs van een informatiepaneel aan de muur. „Overal rolde en stoof het zand. Het rukte op door de kieren van huizen, over de wegen en de akkers. Niets was veilig voor het rollende zand. Toch zien de Schoorlse duinen er nu heel anders uit. Hoe komt dat?” Glazen bakken met dennenappels lichten een tipje van de sluier op.

Zandtekenaars

Ook voor kinderen is het buitencentrum interessant. Ze kunnen namelijk niet alleen teksten lezen, maar ook dingen zien, maken en ervaren. Zo mogen ze het verschil tussen kalkrijk en kalkarm zand voelen, tekeningen maken met korrels op een lichtbak en spelen in een kinderhuisje.

Bij Koningin Bij kunnen de kinderen een soort digitale lichtquiz doen. De queen vertelt eerst iets over haar dagindeling: „Altijd zeer afwisselend, mag ik wel zeggen. ’s Ochtends: eieren leggen, ’s middags: eieren leggen en ’s avonds, voor de verandering: eieren leggen.” Daarna stelt de heerseres vragen als: „Hoeveel eitjes leg ik per dag?” De kinderen kunnen kiezen uit A: 2000, B: 1000 en C: 100. Kwestie van op een knopje drukken; als het antwoord goed is, springt er een lampje aan.

Tijd om bijen, zand en vogels in het echt, buiten, te ervaren. Vlak naast het centrum prijkt een hoge paal met maar liefst veertien routebordjes in alle kleuren van de regenboog. Welke tocht wordt het? We besluiten eerst maar eens ‘even’ dat hoogste duin van Nederland te beklimmen en daarna van het Klimduin zo het dorpsplein van Schoorl op te rennen.

Dat valt een beetje tegen. Niet de flora, de fauna of het uitzicht –dat is allemaal prachtig–, maar de aantallen kilometers en zweetdruppeltjes: die zijn wat hoger dan gedacht. Voordat je eenmal op de 55 meter hoge duintop staat, heb je dik 200 treden achter de rug. Als je denkt dat je daarna kunt afkoelen door een duik in zee te nemen, kom je bedrogen uit: dit duingebied is niet voor niets het breedste van Nederland.

De Noordzee ligt nog zeker 3 kilometer verderop. Gelukkig waait het wel flink. Dat koelt lekker af. In de verte maakt een stoere vader daar met zijn kinderen sportief gebruik van. Hadden wij onze vlieger ook maar meegenomen.

Beige tong

We gaan richting het Klimduin, voor een onnatuurlijk soort afkoeling: een ijsje. Na dik een kilometer klimmen en dalen bereiken we de top van de zandgletscher. Wow, wat een uitzicht! Als een enorm lange, beige tong rolt het zand het gezellige dorpsplein van Schoorl op. Complete families picknicken of zonnen op de stoffige vlakte, terwijl hun kinderen gillend op en neer stormen. Sommigen bouwen een kasteel van het fijne zand, dat helaas snel instort.

Wij rollen naar beneden, naar de terrasjes en de ijscoman. De dip –zand uit je haar– krijg je er gratis bij.

serie Gratis uitje

Wat is er mooier dan een middagje weg zonder dat het wat kost. In deze serie tips voor een uitje. Voor niets. Deel 1