Column: van Biblebelt tot Klaverbubbel
Godfried Bomans schrijft: „Er wordt nooit iets nieuws gezegd. Er wordt altijd iets nieuws gezegd.” Dit geldt ook vaccinatie. Alle voors en tegens hiervan zijn eindeloos uitgewisseld. Toch kan zo’n uitgekauwd thema weer in discussie komen. Nu met een nieuwe dimensie: de kritiek op de antivaxbeweging, die met haar prikweerstand de landelijke dekkingsgraad doet afnemen. Het risico op uitbraken neemt toe en de blik richt zich op de overheid.
Vorige week uitte staatssecretaris Blokhuis tijdens een NPV-bijeenkomst in Kesteren zijn zorgen over de lage vaccinatiegraad. Hij was van harte welkom bij deze karaktervolle Betuwenaren. Maar de nu opgelaaide discussie komt niet uit de Neder-Betuwe, Urk of Staphorst. Die komt uit de grachtenpandjes van progressief Amsterdam. Niet uit de Biblebelt, maar uit de Klaverbubbel.
De weerstand tegen vaccinaties leefde (vóór het tijdperk van antroposofen en antivaxbeweging) vooral onder orthodox-protestantse bevolkingsgroepen. Naast het medische argument – vaccinaties waren in de begintijd gevaarlijk – was er de weerstand tegen de overmoed van de moderne mens. Vaccineren zou strijden met het geloof in Gods voorzienigheid. Gezonde kinderen met een ziekmakende stof injecteren, is niet geoorloofd.
Verbeterde hygiëne, antibiotica en vaccins hebben tot een sterke daling van epidemieën geleid. De laatste jaren ontstaan echter twijfels over de veiligheid van vaccinaties. Er is zelfs een verband gelegd met autisme. In wetenschappelijk opzicht lariekoek. Toch voelen ouders zich onzeker.
De afnemende vaccinatiegraad vraagt alertheid én nuchterheid. Er zijn meer situaties waarin ouders keuzes maken die een risico betekenen voor hun kind. Misschien is het wel slechter om je kinderen vier uur per dag achter een schermpje te laten zitten of hun drie keer per week vet voedsel te geven.
Waarom wordt het vaccinatiedebat zo heftig gevoerd? Is er sprake van een overheid die ons steeds dichter op de huid komt? Ontstaat de felheid omdat het probleem nu niet bij de bijzondere groep ‘religieuzen’ vandaan, komt maar bij ‘normale’ hoogopgeleide en seculiere mensen? Of is politieke druk het laatste redmiddel waar het fatsoenlijke gesprek niet gevoerd wordt?
Verplichte vaccinatie staat haaks op grondrechten en perkt de persoonlijke vrijheid in. De overheid bepaalt niet wat mijn kind krijgt ingespoten. De overheid zal eerst goed moeten luisteren. Godsdienstige argumenten verander je niet met medische of louter rationele argumenten. Wantrouwen lost niet op door een RIVM-campagne.
Tegelijk dienen niet-prikkers hun motieven te beproeven. Zijn hun argumenten, ook de godsdienstige, tegen vaccinatie steekhoudend? Komen deze argumenten voort uit een levend geloof of is niet-inenten een groepsidentiteit geworden? Wat als er een groeiend risico is dat jouw kind ziek wordt? Wat is jouw verantwoordelijkheid met het oog op kwetsbare, ongevaccineerde kinderen, die soms om gezondheidsredenen niet kunnen worden ingeënt?
Vaccineren is een persoonlijke zaak. Eerlijke informatie is nodig, op álle fronten. In zijn brief aan de Kamer schrijft de staatssecretaris over vaccinatie om HPV-infectie, waardoor je baarmoederhalskanker kunt krijgen, te voorkomen. HPV wordt overgedragen door seksueel contact. De bewindspersoon noemt het een misvatting dat je met weinig wisselende seksuele contacten of een vaste partner geen kans loopt om besmet te raken.
Die kans is inderdaad niet nul (bij vaccinatie ook niet), maar het risico op HPV-infectie wordt door trouw in je liefdesrelatie zeer sterk verlaagd. Ook dit moet de overheid delen. Niet alleen wat past in het progressief-seculiere straatje.
Ook risico’s van niet-inenten moeten benoemd worden. Broodjeaapverhalen, bijvoorbeeld over autisme, verdienen een weerwoord. Tegelijkertijd moeten wij blijven opkomen voor diegenen die vanwege hun geloof in Gods trouwe zorg hun kinderen niet laten inenten.
Het grootste probleem is dat de westerse mens ingeënt lijkt tegen het Evangelie.
De auteur is directeur van de NPV en senator voor de SGP. Reageren? rubriekforum@refdag.nl