Normaal gesproken fotografeert Kitty Bertelink uit het Friese Tirns vooral huisinterieurs of maakt ze (zakelijke) reportages. Een foto van haar veertienjarige hond Nico die ze in 2017 op Facebook plaatste, leverde een stroom van enthousiaste reacties op. Veel meer mensen bleken geïnteresseerd in een portret van hun bejaarde huisdier. Sinds deze week ligt Bertelinks boek ”Ode aan de oude hond” (110 blz., 26,95 euro) in de winkel: vijftig portretten van honden op leeftijd, gefotografeerd met een feestelijke strik tegen een groene achtergrond – net zoals koningspoedel Nico op de foto waar alles mee begon.

Hoe gaat nu met Nico?

„Wonderbaarlijk goed! Wel is hij ineens erg doof geworden, en ook heeft hij last van zijn heupen, waardoor hij zijn evenwicht een beetje kwijt is. Soms begint hij ook plotseling heel erg te piepen. Dan denk je bij jezelf: oh nee… Maar daarna gaat het gelukkig toch weer beter.”

U hebt maar liefst vijftig bejaarde viervoeters gefotografeerd. Wat raakt u zo in oude honden?

„Ze zijn heel vertederend. Na al die jaren is het hele stoere er wel van af: ze zijn niet meer zo actief en heel aanhankelijk aan hun baas. Dat heeft wel iets. En ik vind het ook zo schattig dat ze soms helemaal grijs geworden zijn. Het zijn gewoon van die mooie beesten!”

Waarom besloot u ze op de gevoelige plaat vast te leggen?

„Het begon allemaal met een foto die ik maakte van mijn eigen poedel Nico. Ik houd van fotograferen én van dieren, dus dat leek me een goede combinatie. Toen ik de foto op Facebook zette met een stukje tekst erbij en de oproep wie er nog meer zo’n trouwe ouwe hond had, stroomden de enthousiaste reacties binnen. Veel mensen vonden het een leuk idee om hun oude viervoeter te laten fotograferen. Je weet natuurlijk niet hoe lang zo’n beest nog leeft. Dat maakt het dierbare portretten.

Veel baasjes stuurden me ook foto’s van hun eigen hond. Zo kon ik vooraf kijken of ik ze interessant genoeg vond om op de foto te zetten. In Friesland, waar de meeste reacties vandaan kwamen, hebben veel mensen bijvoorbeeld een stabij, maar ik wilde graag verschillende rassen fotograferen.”

Hoe ging dat in zijn werk?

„Omdat het afleggen van langere afstanden moeilijk te combineren was met mijn reguliere werk als fotografe, ben ik vooral langsgegaan bij honden binnen Friesland. Ook kwamen er wel baasjes bij mij op bezoek, soms zelfs helemaal vanuit Limburg. In totaal heb ik veel meer dan vijftig honden gefotografeerd, maar in het boek belandden alleen de honden met het mooiste portret en het verhaal dat me het meeste aansprak.”

Welke verhalen kwam u zoal tegen?

„Ik ontmoette veel honden die uit het buitenland kwamen, zoals Spanje of Polen, waar ze op straat of in een asiel leefden. Het was bijzonder om te zien dat mensen toch nog zo’n hond op z’n ouwe dag adopteren om hem hier zijn pensioen te laten vieren. Je hebt met zulke dieren veel meer zorgen: ze moeten naar de dierenarts, hebben speciaal voer nodig… Toch kwam ik op een gegeven moment bij mensen die zeven honden hielden in een twee-onder-één-kapwoning. Daarvan waren er maar liefst vier bejaard en afkomstig uit het buitenland!”

Wat was het lastigst tijdens het project?

„Oude honden zijn vaak hardhorend, slechtziend of dement. Ook zijn ze een stuk minder flexibel: ze kunnen niet meer zo goed zitten of glijden langzaam weg. Dat maakt het maken van een goede foto niet makkelijker. Op een gegeven moment was ik bij een hond die zowel blind als doof was. Het beest zat de hele tijd met zijn rug naar me toegedraaid omdat hij geen idee had waar ik was. Ruiken kon hij gelukkig nog wel; door brokjes bij zijn neus te houden kon ik hem uiteindelijk de juiste kant op draaien.

Ik wilde de honden graag zittend fotograferen omdat dat er mooier uitziet, maar soms was dat onmogelijk. Een oude labrador die alleen nog maar kon staan of liggen, heb ik daarom maar op schoot gelegd bij zijn baasje, dat zelf buiten beeld bleef.

Gelukkig werkten de hondenbezitters altijd fanatiek mee. Zij stelden hun huisdier gerust wanneer het bijvoorbeeld bang was van de flits. Een angstige hond gaat vaak hijgen, maar ik wilde geen tongen op de foto – zo’n grote roze lap, dat vind ik niet zo mooi. Daarom ging ik soms eerst theedrinken en een interviewtje met de eigenaar houden totdat de hond rustig was. Daarna probeerde ik het nog eens. De ene keer duurde het langer, de andere keer korter: dieren kun je nu eenmaal niet sturen. Soms was een hond zo paniekerig dat twijfelde ik of het wel zou lukken, maar door rustig te blijven heb ik uiteindelijk van iedere hond toch een mooie foto kunnen maken.”

Wat hebt u door dit project zelf over oude honden en hun baasjes geleerd?

„Mensen kunnen heel ver gaan voor hun hond. Ze willen zó graag dat ze in leven blijven! Ik vond het bijzonder om te zien dat er zoveel aandacht in die dieren wordt gestoken. Baasjes van oude honden hebben heel veel liefde in zich.

Daarnaast leerde ik de veelzijdigheid van de hondenwereld kennen. Ik heb bijvoorbeeld honden gefotografeerd die meededen aan shows en kampioenschappen of werden ingezet voor politietraining. Zulke baasjes zien hun hond echt als een soort collega. Sommigen zijn daarin heel fanatiek. Iedereen kent elkaar. Zelf hou ik ook wel van honden, maar ik zou me niet zo snel aansluiten bij een hondenclub of iets dergelijks. Vroeger ben ik met mijn hond naar puppycursus geweest, maar dat was het dan wel.”

Een deel van de opbrengst van het boek gaat naar Stichting Dierencentrum Friesland. Waarom hebt u hiervoor gekozen?

„Oude honden worden vanwege hun leeftijd vaak niet meer geadopteerd. Normaal gesproken belanden ze dan in de kennel van een asiel, waar ze verblijven in kale betonnen hokken. Stichting Dierencentrum Friesland pakt dat anders aan. In dit asiel is een echte huiskamer ingericht voor de oudere en zwakkere honden waar ze bijvoorbeeld lekker warm op een bank kunnen liggen en vertroeteld worden: perfect voor die ouwe beesten. Die aanpak heeft mij wel wat gedaan.”

Wat zou u andere eigenaars van oude honden willen meegeven?

„Vertroetel je hond! Hij heeft tenslotte niet zo lang meer… En wees vooral niet te streng. Kan hij bijvoorbeeld geen lange wandelingen meer maken, laat hem dan lekker in de tuin. Vroeger gaf ik Nico ook niet zo vaak een snoepje, maar nu wordt hij door mij en mijn vriend juist verwend. Dat hij daardoor gaat bedelen, vind ik niet zo erg. Van zo’n ouwe hond kun je dat wel hebben.

Tot slot zou ik mensen die overwegen een huisdier aan te schaffen willen aanraden om eens een oudere hond te adopteren in plaats van een puppy. Je kunt van een achtjarige hond evenveel plezier hebben als van een puppy. Nog een voordeel: oude honden hebben vaak al heel veel geleerd. Dat maakt het opvoeden alleen maar makkelijker.”

kittyfotografie.nl; studioheyki.nl

Ouwe Dibbes

Eerder deze maand publiceerde de IJmuidense fotograaf Olaf Kraak ook al een project over oude honden. Zijn fotoserie Ouwe Dibbes toont de zwart-witportretten van 36 bejaarde honden, gefotografeerd tegen een neutrale achtergrond. Hoewel oude honden kwetsbaarder zijn en soms zelfs niet meer kunnen staan, wilde Kraak geen zielige serie maken. Het zijn daarom, zoals hij zelf zegt, „waardige portretten.” „Ergens is het toch kijken in de ziel van de hond.”

olafkraak.nl

Huiskamer voor oudjes

Een deel van de opbrengst van het boek ”Ode aan de oude hond” gaat naar een speciaal project van Stichting Dierencentrum Friesland in Drachtstercompagnie. Deze stichting vangt naast ‘gewone’ asieldieren ook oude of gehandicapte huisdieren op. Ook honden uit het buitenland vinden regelmatig hun weg naar het Friese asiel. Zo haalt de stichting bejaarde viervoeters die in Bosnië soms al meer dan tien jaar in een asiel wonen naar Nederland.

Speciaal voor oudere honden die vanwege hun leeftijd minder kans maken op adoptie wil de stichting nu een huiskamer inrichten, waar de honden in een comfortabele omgeving van hun oude dag kunnen genieten. Dieren die in deze kamer gaan wonen, krijgen de beschikking over zachte banken, tafels en zelfs een keukentje. Op dit moment is alleen de ruimte nog maar voorhanden: door middel van acties en donaties moet voldoende geld worden ingezameld voor de daadwerkelijke verbouwing.

stichtingdierencentrumfriesland.nl