„Zullen we een weekendje naar Barcelona gaan?” Veel mensen maken gretig gebruik van goedkope vliegtickets. Begrijpelijk, want wie het vliegtuig neemt, is sneller en vaak ook nog eens goedkoper uit. Voor 100 euro ga je al met het vliegtuig naar Spanje. Pak je de auto, dan betaal je aan accijns alleen al 50 euro. Dat is scheef, zeker als je wilt dat ”de vervuiler betaalt”.

Het regent voorstellen om onze energievoorziening te verduurzamen. Dat is niet goedkoop. De energierekening gaat omhoog. De CO2-prijzen voor fabrieken stijgen. Accijnzen ook. En dan worden treinkaartjes ook nog eens 5 procent duurder door de btw-verhoging.

Eén sector gaat echter nog steeds vrijuit, en dat is de luchtvaart. Door internationale afspraken wordt op vliegtuigbrandstof geen accijns geheven. Zelfs geen btw. Ook de door diverse partijen voorgestelde klimaatwet is zó opgesteld, dat de luchtvaart niet aangepakt wordt. Waarom ook? De CO2-emissie van vliegreizen vanuit Nederland wordt toch niet meegeteld bij de Nederlandse CO2-emissie…

Is het verschil in brandstofverbruik en CO2-emissie tussen een reis per vliegtuig of een reis per auto nu zó groot, dat je de ene niet moet belasten en de andere wel? Nee. Integendeel. Of je nu met z’n tweeën met een Boeing 737-800 naar Spanje gaat of met een Renault Mégane (diesel), het maakt niet zo veel uit.

Tickettaks

Het is dan ook hoog tijd voor een vliegbelasting. Het kabinet mikt op internationale afspraken en houdt een nationale vliegbelasting nog even achter de hand. Het zou inderdaad mooi zijn als er een Europese vliegbelasting komt, of gewoon accijns op kerosine. Maar ik vind dat we daar niet op moeten wachten.

Het kabinet houdt een tickettaks van slechts 5 euro per vertrekkende passagier achter de hand. Dat moet minstens het drievoudige worden. Een grove rekensom leert dat je met gemiddeld 15 euro per vliegticket een opbrengst van ruim een half miljard euro realiseert. Dat geld kunnen we mooi investeren in energiebesparing, innovatie en verlaging van de ov-tarieven, bijvoorbeeld via een btw-vrijstelling. Dubbel duurzaam dus.

Het fileleed is de afgelopen jaren weer fors toegenomen. Afgelopen weken stonden op onze wegen de langste files ooit! Verlaging van de ov-tarieven stimuleert mensen om de trein en niet de auto te pakken. En natuurlijk hopen we op minder vliegreisjes. En dat niet alleen vanuit CO2-oogpunt: omwonenden van Schiphol ervaren steeds meer geluidsoverlast.

Ook de luchtvaart moet zo zijn steentje bijdragen aan de verduurzaming van de energievoorziening. Die verduurzaming is een complexe maar noodzakelijke opgave. Als rentmeesters moeten we zorgvuldig omgaan met bodemschatten en met Gods schepping. Daar past een voorzorgsbenadering bij, met oog voor de klimaatproblematiek.

Energiebesparing

We moeten als kleine mensjes niet denken dat we de thermostaat van de aarde in handen hebben. Tegelijk moeten we doen wat onze hand vindt om te doen. Ook om minder afhankelijk te worden van dure import van olie uit onder andere het Midden-Oosten. Om nog maar te zwijgen over de aardbevingen in Groningen, door de gaswinning.

Die verduurzaming moeten we wel slím aanpakken, zodat de energievoorziening betaalbaar en betrouwbaar blijft. Vergeet niet dat als gebouwen, fabrieken en auto’s overschakelen op stroom in plaats van gas, kolen en olie, de vraag naar stroom fors toeneemt. Met vervanging van kolencentrales door alleen zonnepanelen en windmolenparken kom je er niet. Er is niet altijd zon en wind.

Ik pleit daarom voor meer inzet op energiebesparing: wat je niet gebruikt, hoef je immers ook niet op te wekken. Het gaat aan de klimaattafels meer over windmolens en warmtepompen dan over isolatie. Dat is de verkeerde volgorde. Daarom heb ik in de Tweede Kamer bijvoorbeeld voorgesteld om te investeren in energiebesparing bij schoolgebouwen. Goed voorbeeld doet bij leerlingen hopelijk ook goed volgen.

Kerncentrale

Verder zie ik graag meer innovatie en benutting van andere energiebronnen. Denk aan het gebruik van aardwarmte. En voor de lange termijn moeten we ook serieus kijken naar een 100 procent veilige kerncentrale, bijvoorbeeld op basis van thorium. Alleen zo kunnen we een betrouwbare en schone energievoorziening realiseren.

Kortom, ik roep het kabinet op om snel een stevige vliegtaks in te voeren en de opbrengst daarvan in te zetten voor een goedkoper treinkaartje en een toekomstbestendige energievoorziening.

In mijn gedachten kijk ik veertig jaar verder. Ik zie oliesjeiks en kolenboeren met sombere gezichten om tafel zitten. En ik hoor hen zeggen: Dat hebben die Nederlanders slim gedaan. Met een streepje onder slim!

De auteur is Tweede Kamerlid voor de SGP.