Drie rijen dik zitten de ouderen te wachten op het moment dat stadsdeelbestuurder Esther Lagendijk het laatste symbool op de straat spuit. „Kunnen we al naar de hapjes en drankjes?”

Veel van de senioren zijn vaste bezoeker van Odensehuis Het Schouw in Amsterdam-Noord, een inloophuis voor mensen met dementie en hun naasten. „We bieden lotgenotencontact; mensen kunnen hun zorgen delen”, aldus coördinator Jonne Meij. Inmiddels zijn er in Nederland twintig afdelingen.

Het Amsterdamse echtpaar Jansen komt graag in het Odensehuis. „Mijn vrouw heeft alzheimer”, verklaart Jan Jansen. „Maar we doen het goed, hoor.” Zijn vrouw beaamt dat. Ze komen samen nog veel buiten. Maar grote mensenmassa’s vindt mevrouw Jansen „lastig.”

Participatie van dementerenden in de samenleving is prioriteit nummer één voor coördinator Meij. „We zetten erop in om mensen met dementie die op zichzelf wonen, zo veel mogelijk zelfstandig te laten ondernemen.” Boodschappen doen hoort daar helemaal bij. Daarom haakte Meij met het Odensehuis aan bij de proef die eerder in Amsterdam-Zuid gehouden is: symbolen op straat. Een winkelwagen voor de route naar de Jumbo, een huisje voor de route terug naar het inloophuis.

IJs

Het Odensehuis stelde in samenwerking met Alzheimer Nederland, Pensioenfonds PGGM en het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport een training beschikbaar voor winkeliers. Aldo de Voogd van de plaatselijke Jumbo volgde de onlinecursus. „Door de training weet ik beter hoe ik met dementerende mensen om moet gaan.”

De Voogd schat dat 12 procent van het winkelend publiek in de Jumbo ouder is dan 55. Een deel van hen kampt met dementie. „Ik heb weleens iemand in de winkel gehad die vroeg naar ijs. Na een beetje doorvragen bleek hij ijsklontjes te willen.” Behalve de Jumbo deden zeven andere bedrijven de e-learning, waaronder HEMA, elektronicawinkel BCC en snackbar FEBO.

Samendementievriendelijk.nl, een initiatief van Alzheimer Nederland, ontwikkelde de training die de winkeliers volgden. Volgens relatiemanager Roderik Weinstra is het noodzakelijk om te leren omgaan met dementerenden. „Dementie is volksziekte nummer één; op dit moment krijgt een op de vijf Nederlanders de aandoening. Dementerenden blijven steeds langer thuis wonen. Er zijn maatregelen nodig om dat mogelijk te maken.”

Bovendien neemt het aantal mensen met dementie volgens Weinstra in twintig jaar fors toe. „Mensen worden steeds ouder en daardoor zijn er ook meer ouderen. Naar schatting telt Nederland in 2040 zo’n 1,5 miljoen mensen met dementie.”

Volgens Weinstra zijn oogcontact en even meedenken belangrijk in het contact met dementerenden. „Eigenlijk normale omgangsvormen die mensen onderling gebruiken.”

Ook meneer en mevrouw Jansen willen het liefst dat mensen op straat „normaal” tegen hen doen. „Soms vragen ze aan mij hoe het met mijn vrouw gaat, terwijl ze erbij staat”, aldus Jansen. „Dan zeg ik: Vraag het haar zelf!”

De ouderen genieten na afloop even na in het Odensehuis. Eindelijk de hapjes en drankjes.