„Bijbellezen lastig met de telefoon naast je”

Als docent godsdienst aan het Hoornbeeck College in Rotterdam merkt Nico van Steensel het regelmatig: jongeren hebben meer dan vroeger te maken met stress. Daardoor vinden ze het lastig zich te concentreren op een bepaalde taak, en dat werkt door in hun geloofsleven. „Bijbellezen is voor hen lastig. Dat heeft onder meer te maken met concentratiegebrek. Als je mobiel tijdens je stille tijd op het nachtkastje ligt en je hoort dat er een berichtje binnenkomt, dan is het moeilijk de verleiding te weerstaan om je telefoon te pakken.”

Het gebrek aan concentratie komt volgens Van Steensel ook door de hoge eisen waar jongeren volgens de maatschappij aan moeten voldoen. Hij hoort zijn studenten regelmatig klagen over de hoge werk- en prestatiedruk. De hoeveelheid werk is volgens Van Steensel niet meer dan vroeger. „Al heeft minister Slob van Onderwijs onlangs wel besloten dat de kwaliteit op het mbo omhoog moet. Er zijn nu meer lesuren dan vroeger. Je merkt dat jongeren op vrijdagmiddag afgedraaid zijn. Maar dat is normaal.”

De godsdienstdocent denkt dat de stressgevoelens van jongeren vooral te maken hebben met de druk van de sociale media. „Je moet online het perfecte plaatje presenteren, al je contacten goed onderhouden en het liefst de hele dag bereikbaar zijn. Een moment van rust is er niet meer bij. Alle lege tijd wordt opgevuld door de telefoon.”

Van Steensel is naast godsdienstdocent ook lector ”Vorming vanuit de Bron” voor de reformatorische mbo-school. Recent deed hij samen met lectoraatsleden onderzoek naar de geloofsbeleving van jongeren. Daaruit bleek dat zij het door een gebrek aan concentratie lastig vinden zich te concentreren op geloofszaken. De Rotterdamse docent vindt het belangrijk om te benadrukken dat jongeren ook positief bezig zijn met het geloof. „Ze praten meer over geloofszaken met hun vrienden dan vroeger en ze zijn geïnteresseerd in Bijbelse thema’s. Maar dan willen ze er zelf over discussiëren, ze hoeven niet per se een uur naar iemand te luisteren die het allemaal zo goed weet.”

Het Hoornbeeck College probeert studenten die last hebben van prestatiedruk zo goed mogelijk te begeleiden. „We focussen niet alleen op hun studie, maar ook op hun vorming als mens. Volgend jaar hebben we als school het Jaar van de Vorming. Dan besteden docenten tijdens de lessen extra aandacht aan deze onderwerpen.”

„Student verlangt naar moment van rust”

Laurens Snoek leidt op de Christelijke Hogeschool Ede studenten op tot docent godsdienst en levensbeschouwing. Hij ziet op het hbo veel jongeren die al vroeg in het jaar moe zijn. „In hun hoofd zijn ze zo druk dat er ook weinig ruimte is voor verdieping van het geloof.”

Een oorzaak van het probleem is volgens Snoek de algemeen heersende waarde in de maatschappij dat je de beste versie van jezelf moet worden. „Je moet presteren en aanwezig zijn. Dat vereist voortdurend aandacht. Daarnaast hebben jongeren heel veel prikkels te verwerken.”

Zouden jongeren op al die prikkels ingaan, dan worden ze gek. Daarom gaan ze in de overlevingsstand, stelt Snoek. „Dan sluiten ze zich af voor verdieping. Wat ik bijvoorbeeld veel zie is dat jongeren permanent met oordopjes in lopen en naar muziek luisteren. Al is dat christelijke muziek, het is een vlucht voor stilte om aan het oppervlakkige te ontkomen. En dat is schadelijk voor het persoonlijke geloof. Stilte en onverdeelde aandacht zijn onmisbaar in het komen voor Gods aangezicht en je tot jezelf in te keren.”

„Bekering en geloof hebben alles te maken met het gewone leven. Door te focussen op je scherm en je muziek gaat dat alledaagse leven grotendeels aan je voorbij”, stelt Snoek. Hij benadrukt echter: „God heeft door de eeuwen heen al zo veel hindernissen bij mensen overwonnen, dat zal Hij nu ook doen.” Ondanks dat jongeren veel afgeleid zijn, ziet Snoek namelijk een groot verlangen naar geloof en bezinning.

De docent begint de meeste colleges met een moment van bezinning rondom een vers of gedeelte uit de Bijbel. „Niemand zit dan te appen, niemand heeft oortjes in. Iedereen doet serieus mee. Ik merk dat veel studenten verlangen naar die momenten van rust waarin het Woord van God echt even kan klinken.”

Het is belangrijk dat jongeren inzien dat ze door deze maatschappij geleefd worden, zodat de behoefte kan ontstaan zich af te sluiten van die maalstroom, meent Snoek. „Ik merk dat onder die moeheid en dat vluchtgedrag schuld- en schaamtegevoelens te zitten, omdat studenten niet kunnen voldoen aan de norm van de zelfontplooiing.”

Hoe kunnen jongeren zich ontworstelen aan de alsmaar voorthollende maatschappij? „Het is belangrijk dat ze ouderen om zich heen hebben die andere waarden voorleven dan die in onze maatschappij heersen, die onbekommerd laten zien hoe genadig God is.”