„Reformatorische jongeren van het (v)mbo hebben geen krachtige identiteit. Dat is zorgwekkend”, berichtte het RD (21-3) over de onderzoeksresultaten van het lectoraat vorming van het Hoornbeeck College.

Eerder werd al melding gemaakt van de (eerste) resultaten van het onderzoek van Elsbeth Visser van Driestar educatief naar de religieuze identiteitsontwikkeling van jongeren: „Visser maakt zich zorgen om het vormingsproces van reformatorische jongeren” (RD 13-2).

Enkele jaren daarvoor verschenen de onderzoeksresultaten van het lectoraat van Wim Fieret. En steeds komt hetzelfde beeld naar voren: grote zorgen om de identiteitsontwikkeling van jongeren.

Gezinsgodsdienst

Alle onderzoeken vertellen ook: „Ruim de helft van de jongeren geeft aan niet met hun ouders te praten over geloofszaken.” Zou dit niet de belangrijkste oorzaak zijn van een zwakke identiteit van jongeren?

Oplossingen worden door onderzoekers in alle richtingen gezocht: meer confrontatie met andersdenkenden en gesprekken daarover en dergelijke. Maar is het niet het allerbelangrijkste dat de Bijbel in de opvoeding een centrale plaats heeft? Er is maar één krachtig middel tegen een zwakke identiteit: Gods Woord.

Opvoedingsopdracht

Als God met Abraham Zijn verbond opricht, is het teken van dat genadeverbond de besnijdenis (Genesis 17). In de nieuwtestamentische kerk is de doop het teken van het genadeverbond. Bij de oprichting van dit verbond geeft God Abraham toen en ons nu de opdracht „zijn kinderen en zijn huis te bevelen dat zij de weg des HEEREN houden, om te doen gerechtigheid en gericht” (Genesis 18).

De kanttekenaren merken zo mooi op dat dit inhoudt dat ouders hun kinderen Gods Woord inscherpen, met als doel dat hun kinderen zullen leven overeenkomstig de eerste en tweede tafel van de wet.

Opvoedingsmiddel

In Zijn goedheid en genade geeft de Heere niet alleen de opvoedingsopdracht, maar ook het opvoedingsmiddel: Zijn Woord. Dit is de weg waarlangs de Heere werkt en Zijn Koninkrijk in de lijn van de geslachten uitbreidt. En daarom: maak in Gods Woord hun gang en treden vast.

Door middel van de oudere generatie geeft God Zijn wijsheid door aan de jongere generatie (Psalm 78 en Titus 2). Daarom zegt Salomo (Spreuken 4): „Hoor, mijn zoon! Ik onderwijs u in de weg der wijsheid, ik doe u treden in rechte sporen.” En iets verder (Spreuken 22): „Leer de jongen de eerste beginselen naar de eis zijns wegs, als hij ook oud zal geworden zijn, zal hij daarvan niet afwijken.”

Voor een krachtige identiteit is het nodig om geworteld te zijn in het Woord.

Reformatie

In de tijd van de (Nadere) Reformatie zijn die opvoedingsopdracht en dat opvoedingsmiddel helder uitgewerkt. Men had duidelijk voor ogen dat het in de opvoeding gaat om Gods eer, de zaligheid van kinderzielen en de uitbreiding van Gods Koninkrijk. En men was er diep van overtuigd dat de Heere het inscherpen van Zijn Woord in de opvoeding daarvoor gebruikt.

Planten we onze kinderen „de kennis der waarheid en de praktijk der godzaligheid” (Jakobus Koelman) nog in? Geven de onderzoeken van de laatste jaren niet aan dat er een reformatie in gezinnen nodig is? „Onze ongerechtigheden getuigen tegen ons” (Jeremia). Houdt de Heere, met eerbied gesproken, ons door de onderzoeksresultaten niet voortdurend liefdevol een spiegel voor waarin Hij oproept om niet onze eigen ideeën over opvoeding te volgen, maar te luisteren naar Zijn Woord?

Middelen

Er waren nog nooit zo veel boeken en materialen om ouders te helpen om in deze tijd gestalte te geven aan huisgodsdienst. Veel ouders geven aan er geen tijd voor te hebben. Laten we niet wachten tot er tijd is, maar bewust tijd maken om als gezin Gods Woord te onderzoeken en lijnen te trekken naar het dagelijks leven. De Heere is het waard en onze kinderen kunnen het niet missen.

Deze tijd vraagt ouderbeschikbaarheid en een Bijbelse opvoeding. Dat is niet eenvoudig en daar komt veel op af. Satan staat altijd Gods werk tegen en doet er alles aan om (tijd voor) het Woord uit de gezinnen weg te nemen, zodat de identiteit verzwakt.

Daarom het advies van Koelman: „Richt weder op de slappe handen en de trage knieën en haast u in uw werk om uws levens wil en dat van uw nageslacht.” Dan nemen ouders –weliswaar in alle gebrek en tekort, maar ook in afhankelijkheid van en uitziend naar de zegen van de Heere– hun opvoedingsopdracht (opnieuw) ter hand en krijgen kinderen leiding vanuit Gods Woord. Dan is er verwachting voor onze nakomelingen, omdat hun identiteit geworteld is in de HEERE, hun God, en in Zijn Woord (Jeremia 31).

De auteur is schrijfster en initiatiefnemer van de website bijbelsopvoeden.nl, die concrete materialen aanreikt om als gezin bezig te zijn rond Gods Woord.