PVV-leider Wilders ging maandagmorgen op verkiezingscampagne in Urk. Om vissers „een hart onder de riem te steken.” En zich te laven aan de „saamhorigheid” in het dorp. Dat de lokale PVV slechts één kandidaat presenteert, noemt Wilders „misschien een schoonheidsfoutje.”
„Hij gelooft het ook”, lacht Wilders bij het vissersmonument in Urk. Hij wijst naar de 20-jarige Urker PVV-lijsttrekker Hendrik Wakker. De jongeman glimlacht. Wilders heeft net van gids Jacob de Vries uitleg gekregen over de Ommelebommelestien. Die grote kei in het IJsselmeer, op steenworp van de vuurtoren, steekt boven het water uit. Het verhaal gaat dat alle Urker kinderen uit die steen komen. „Iedere Urker gelooft dat”, grinnikt de gids.
Luim valt weg als De Vries Wilders uitleg geeft bij zwarte platen met daarop honderden namen van omgekomen vissers. De gids wijst op een plaat met namen van slachtoffers van de ramp met de viskotter FD141 in 1994. „Overvaren door een bulkcarrier. Omgekomen bemanningsleden werden gevonden aan de tafel in de kombuis. Ze hadden geen tijd om te ontkomen.” Wilders knikt. „Het was zo onverwacht.”
Grote vaart
Omgeven door beveiligers arriveert Wilders maandagmorgen bij de visafslag in Urk. Hij loopt langs tafels waaraan mannen de vis sorteren. De PVV-voorman maakt een praatje met de 20-jarige Tiemen Kramer. De jongeman leert voor zeeman op de grote vaart. Hij weet nog niet zeker of hij PVV stemt.
Tientallen vissers dreigen door een besluit van het Europees Parlement te moeten stoppen met de pulskortechniek, waarbij vis wordt gevangen met behulp van elektrische schokjes. Wilders noemt dat besluit „vreselijk.” „Wij zijn hier in Urk om de vissers een hart onder de riem te steken. Ze hebben per kotter ongeveer een half miljoen geïnvesteerd om duurzamer te vissen. Zo verbruiken ze minder brandstof. Het zou een enorme strop voor ze zijn als de pulskor wordt verboden.”
Urk heeft geen moskee en geen islamitische scholen. Die lijken er voorlopig ook niet te komen. Wat zoekt de anti-islampartij op Urk? „Heel veel mensen, ook in Urk, willen dat die situatie zo blijft”, zegt Wilders desgevraagd. „Als je door Urk loopt, voel je aan alles de onderlinge verbondenheid en de onderling saamhorigheid. Er is een soort Urker identiteit. Geweldig is dat. Urk moet Urk blijven.”
Wat vindt de PVV-voorman van kritiek uit christelijke kring dat het zijn partij ontbreekt aan naastenliefde? „Gelukkig leven we in een land waarin je kritiek mag uiten. Maar ik vind die niet correct. De naastenliefde moet in eerste instantie gaan naar je eigen mensen, de Nederlanders. Overigens hecht ik aan christelijke waarden.”
Unicum
In het vissersdorp doet de PVV voor het eerst mee aan de gemeenteraadsverkiezingen. De enige kandidaat op de lijst is de 20-jarige Hendrik Wakker. Is dat niet onhandig, één persoon op de lijst, terwijl de partij kans maakt om in de raad te komen? „Dat verdient misschien niet de schoonheidsprijs”, zegt Wilders. „Het zou een unicum zijn als we meer zetels hebben dan kandidaten.”
Wilders krijgt het ene na het andere fotoverzoek. „Geert, ik ben fan van je.” Maar niet iedere PVV’er is even bekend. „Bent u bodyguard van Wilders?” vraagt een Urker aan PVV-Kamerlid Machiel de Graaf, zoon van een Scheveningse visser. „Nee, ik zit bij Wilders in de fractie.”
De PVV’er loopt langs de platen met daarop de namen van de vissers. Sommige slachtoffers waren nog maar 12 jaar. Zo jong gingen ze al mee naar zee. „Nu wordt dat kinderbeid genoemd”, zegt De Graaf. Een Urker: „Het kan geen kwaad hoor, op je twaalfde aan het werk.”