Column (Mariska Dijkstra): Op je plek
Het is druk en we zijn net iets te laat van huis gegaan – gedoe met een fietsband die lek bleek, handschoenen die kwijt waren en pubers die geen haast hadden. Een vaste plek in de kerk hebben we niet. We zitten meestal niet helemaal vooraan, maar ook niet op de achterste bank.
Helaas zijn deze zondag alle stoelen in het midden bezet. Wat nu? We lopen langzaam een paar rijen naar voren. Ook achterin blijken er nog stoelen vrij. Op welke plek gaan we ons uiteindelijk op ons gemak voelen?
De vraag lijkt misschien een beetje raar, toch schijnt de plaats waar je zit invloed te hebben op hoe je je voelt en op hoe anderen je zien. Nu hoef je je in de kerk, als het goed is, niet anders voor te doen. Maar er zijn zat situaties waarin je het misschien wel belangrijk vindt hoe je overkomt.
De Japanse psychologe Hiromi Mizuki deed onderzoek onder bezoekers van een bioscoopzaal. Nu zullen de meeste RD-lezers vaker een kerk bezoeken dan een bioscoop, maar volgens omgevingspsychologen gelden de uitkomsten voor iedere ruimte.
Zo staan mensen op de eerste rij graag in contact met anderen. Zij worden als sociaal en vergevingsgezind getypeerd. Wie een plek in het midden van de zaal kiest, is zelfverzekerd en beslist (want die plekken worden als de beste beschouwd).
Op de hoeken zitten vaak mensen die wat onzeker zijn. Zij trekken het liefst op met mensen bij wie ze zichzelf kunnen zijn. Ze hebben vaak behoefte aan veel ruimte.
Stoelen achterin bevinden zich ver van de actie. Ze worden gekozen door mensen die een beetje verlegen zijn en bang om snel beïnvloed te worden. Deze groep wordt als ”rustig” bestempeld.
Ik ben dol op zulke onderzoeken. Ik zíé gewoon mensen voor me die precies in het plaatje passen. Die man die altijd op de hoek gaat zitten, met z’n benen naar buiten, is duidelijk een type dat ruimte zoekt. Er zijn ook uitzonderingen. Want die achterste rij –met al die jongeren– is bij ons juist niet de rustigste. En de mensen op de eerste rij zitten daar ook omdat er nog plekken leeg waren.
Ondertussen zoeken wij nog even door naar een plekje. Welke stoelen kiezen we uiteindelijk? We lopen via de ”zelfverzekerdenzone” naar voren. ”Sociaal en vergevingsgezind” is best een mooie beschrijving. Zeker op zondag. Hoewel ik in m’n achterhoofd weet: we waren gewoon te laat.