Tweeling scheurt op één fiets naar college
Hilda Jeninga (1964) groeide op met een tweelingzus. Tot hun vierentwintigste hadden ze samen één portemonnee en scheurden ze op één fiets, met vier voeten op de pedalen, naar het Waterlooplein voor hun studie sociale geografie. Met haar boek ”Identiek en toch uniek” wil Jeninga laten zien dat er mooie en moeilijke kanten zitten aan het tweeling zijn. Ze interviewde 27 personen die een eeneiige tweelingbroer of -zus hebben. Geregeld komen beide broers of zussen aan het woord, in interviews die na elkaar zijn geplaatst. Soms sprak Jeninga een van de twee.
Veel geïnterviewden vertellen dat ze in hun kindertijd vaak als „jullie” werden gezien en aangesproken, en niet als individu. De tweelingen trokken veelal jaren intensief met elkaar op, totdat er een moment kwam waarop er meer afstand ontstond. Soms gebeurde dit op de lagere school, wanneer beiden (bewust) in een andere klas werden geplaatst. Soms gingen ze vanaf het voortgezet onderwijs meer hun eigen weg. Lastig was vaak het moment dat een van beiden een relatie kreeg. Een enkeling ging in therapie, mede vanwege de ingewikkelde kanten van het tweeling zijn. „Ik heb er veel last van gehad dat Manja en ik werden vergeleken”, zegt Esther (41). „Mijn ouders zeiden dan: „Manja kan het, dus jij kunt het ook.” Met dat soort opmerkingen heb ik het wel zwaar gehad. Ik incasseerde ze en zei er niets van, maar voelde me wel gekwetst.”
In de interviews klinkt de persoonlijke leefwereld van de tweelingen door, die soms ver afstaat van de orthodox-christelijke lezer. De een heeft contact met een medium, een ander gaat een relatie aan met een getrouwde man. Enkele vloeken ontsieren dit boek, waarin ook thema’s zoals homoseksualiteit en echtscheiding de revue passeren.
In het slothoofdstuk geven de geïnterviewden tips voor iedereen die met tweelingen omgaat. „Blijf mensen als persoon behandelen en niet als tweeling. Dat is het belangrijkste. Dat hoopt ieder mens: dat je gezien wordt als individu.” Maar ook: „Haal ze niet uit elkaar totdat ze er echt aan toe zijn. Ik denk toch dat je daar niets mee bereikt.”
De leeftijd van de geïnterviewden varieert van 29 tot en met 65 jaar. De mate waarin de tweelingbroers en -zussen momenteel contact hebben, loopt sterk uiteen. Iris en Annelies Schouten (34), beiden chauffeur bij de Haagse Tram Maatschappij, trekken intensief samen op. Vier jaar lang woonde Iris afwisselend twee weken bij haar vriend en twee weken bij haar zus. Nu wonen de zussen apart, elk met hun man. Een moeilijk punt is dat Iris een zoon kreeg, terwijl haar tweelingzus na vier ivf-behandelingen nog kinderloos is. Elke dag wil Iris haar zus zien. „Ze gaat niet op vakantie zonder mij. Onze mannen wisten dat van tevoren, we hebben ze gewaarschuwd dat ze op een gedeelde eerste plaats staan.”
Boekgegevens
Identiek en toch uniek. Tweelingen op zoek naar hun eigen identiteit, Hilda Jeninga; uitg. Ad. Donker, Rotterdam, 2017; ISBN 978 90 610 0736 4; 151 blz.; € 17,50.
