Het Cheider staat in een groene wijk in Amsterdam-Buitenveldert. Het gebouwencomplex valt direct op door het 2 meter hoge grijze stalen hekwerk rondom dat nauwelijks doorkijk mogelijk maakt. Voor de ingang staat een auto met daaribn twee marechaussees, ter bewaking.

Bezoekers komen het schoongebouw niet zomaar in. Na het aanbellen wordt de stalen deur geopend – áls je toegelaten wordt. Dan volgt een sluis met aan het einde weer een stalen deur, die toegang geeft tot het schoolplein. Dat oogt een stuk vriendelijker. Midden op het plein staan allerlei speeltoestellen. Boompjes zorgen voor een groene aanblik.

Directeur R. van Kalderen werkt op de tweede verdieping, vanwaar je een goed overzicht hebt over het complex. Bij het gesprek met hem schuiven opperrabbijn Binyomin Jacobs, vicevoorzitter van het Cheider, en dr. M. van Campen, voorzitter van de christelijke stichting Vrienden van het Cheider aan.

Glas

Koffiedrinken geeft een aardig inkijkje in de orthodox-Joodse wereld. Koffie zwart is geen probleem, maar als er melk bij moet, zijn er een paar extra handelingen nodig. De melk is gecontroleerd en de koffie wordt geserveerd in een glas. „De melk is koosjer”, zegt opperrabbijn Jacobs. „Hij bevat geen conserveermiddelen. Dat wij een glas gebruiken, heeft te maken met de wand die bij glas niet besmet wordt en bij aardewerk wel. Hier is over te twisten, en dat doen we dan ook dikwijls. Er is in de Joodse regels een grijs gebied waarover de meningen kunnen verschillen. Het betreft nu de regels die hier gehanteerd worden.”

Van Kalderen legt uit dat de leerlingen van het Cheider uit de wijde omgeving komen: Den Haag, Rotterdam, Almere, Utrecht. Het betekent dat de ouders er veel voor overhebben om hun kind naar het Cheider te sturen. De school telt 60 leerlingen in het basisonderwijs en 38 in het voortgezet onderwijs.

Sponsordiner

Het Cheider heeft twee soorten programma’s, aldus van Kalderen, „een profaan en een religieus programma. Het eerste geeft toegang tot alle Nederlandse scholen, het tweede tot Joodse scholen in andere landen.” „Stoppen als school is niet aan de orde”, zegt Jacobs. „Dat zou het einde betekenen van het orthodox-Joodse deel van de Nederlandse bevolking”, voegt dr. Van Campen eraan toe.

Hij is dankbaar voor het geld dat donateurs de afgelopen tijd bij elkaar brachten voor de beveiliging van het gebouw. De stichting Vrienden van het Cheider schenkt hiervoor jaarlijks 45.000 euro aan de school. Vorig jaar was dat wat meer in verband met het nieuwe hek. Dr. Van Campen herinnert aan een sponsordiner in Urk en prijst een beveiligingsbedrijf in Putten dat meer gedaan heeft dan alleen een hek plaatsen.

Het oude hek voldeed niet meer, aldus rabbijn Jacobs. „Het was door deskundigen afgekeurd en ouders werden er zenuwachtig van, vooral omdat men erdoorheen kon kijken en gemakkelijk op de kinderen zou kunnen schieten tijdens de pauzes. Deze angst is met de aanslagen in Europa toegenomen.” Hij erkent dat ook het nieuwe hek nadelen heeft. „Sommige ouders hebben het idee dat hun kinderen opgesloten zitten. Dat is de moeilijkheid. Hetzelfde geldt voor de beveiliging van synagogen. De een vindt de beveiliging niet zwaar genoeg, de ander wil niet herinnerd worden aan Auschwitz. Het is een discussie zonder eind.”

Het hek was in de buurt in eerste instantie niet onomstreden. Sommige buurtbewoners spraken van een vesting. Van Kalderen noemt ook de andere kant. „Er zijn buurtbewoners die ons helpen. Pas belde er iemand vanuit een appartement met uitzicht op onze school dat er mensen in het gebouw waren. Het bleek om schoonmakers te gaan. Zulk meeleven stel ik op prijs.”

Zwemmen

Het hek kostte ongeveer 400.000 euro. Het grootste deel daarvan is betaald uit bijdragen van het Rijk en de gemeente Amsterdam. Verder gaven de Israëlische organisatie Jewish Agency en de stichting Vrienden van het Cheider substantiële bijdragen.

Dr. Van Campen merkt op dat de Vrienden van het Cheider niet achterover kunnen leunen. „Niet alleen blijven er de kosten voor het onderhoud van de beveiliging, daarnaast moet ook het beveiligingspersoneel betaald worden. Dat gaat bijvoorbeeld mee als de kinderen gaan zwemmen.” Om deze reden heeft de stichting deze week een advertentiecampagne in het Reformatorisch Dagblad opgezet. „De steun voor het Joodse volk in ons land neemt af. Het is belangrijk om nu solidair te zijn.”

Van Kalderen zegt dat de NOS de school regelmatig belt sinds de aanslagen in Europa. „Als er ergens in Europa iets aan de hand is, denken ze direct aan ons, ook als het niets met het Cheider te maken heeft. Wij zijn het gezicht van orthodox-Joods Nederland.”

Opperrabijn Jacobs en dr. Van Campen op het schoolplein van het Cheider. De orthodoxe-Joodse school in Amsterdam is weer goed beveiligd sinds de plaatsing van een nieuw stalen hek van 2 meter hoog. beeld Sjaak Verboom