Homo’s hebben veilige én heilige kerk nodig
Er kunnen –wat mij betreft: moeten– kritische vragen gesteld worden bij het boek ”De veilige kerk” van John Lapré over ”acceptatie van seksuele diversiteit binnen de christelijke geloofsgemeenschap”. Als we één ding maar niet doen: zijn pleidooi om een veilige kerk voor homo’s te zijn naast ons neerleggen als onbelangrijk of overbodig.
Lapré (1986) is jurist en beroepsmilitair bij de Koninklijke Marine. Hij groeide op in een reformatorisch milieu. In zijn boek schrijft hij daar met warmte en respect over.
Met zijn ouders heeft Lapré gelukkig nog goed contact. Het is mooi om te lezen dat zij hun zoon nooit hebben laten vallen, ook al delen zij de keuze niet die hij ten aanzien van zijn homoseksualiteit heeft gemaakt. Want dáárover gaat het boek van Lapré. En over de gevolgen die het had toen hij ervoor uitkwam dat hij tot een andere, ruimere, visie op homoseksualiteit was gekomen dan zijn omgeving.
Die omgeving betrof op dat moment vooral „een Nederlandse stichting die zich bezighoudt met opwekking en herleving binnen geloofsgemeenschappen.” Lapré bedoelt hier de stichting Heart Cry, waarvoor hij –onder de naam John Kamphuis, Lapré is de achternaam van zijn partner– lezingen hield en conferenties organiseerde. Daaraan kwam een plotseling einde na zijn coming out in augustus 2011: „Binnen een halve dag raakte ik (…) mijn baan, mijn christelijke gemeente, mijn vrienden en mijn woning kwijt.” Het was voor hem „dé zwarte bladzijde” in zijn leven.
Pleidooi
Zijn eigen pijnlijke levenservaring motiveerde hem tot het schrijven van dit boek. Het is een hartstochtelijk pleidooi om binnen de kerkelijke gemeente ruimte te geven aan verschil van mening over homoseksualiteit. Hij heeft er begrip voor dat christenhomo’s kiezen voor het celibaat, maar vindt dat ook voor homo’s die wél in een relatie leven een rode loper „zonder enige terughoudendheid” uitgelegd moet worden.
Het boek heeft in christelijk Nederland een positieve ontvangst gekregen. De EO, De Nieuwe Koers, de New Wine Zomerconferentie, het CIP, het Nederlands Dagblad en dagblad Trouw besteedden er ruimschoots aandacht aan. Lapré sluit dan ook heel goed aan bij wat inmiddels misschien wel het dominerende gevoel in christelijk Nederland is geworden. We moeten homo’s –mét of zonder relatie– een volwaardige plek in de christelijke gemeente geven.
Zorgvuldig
Ik voel me verwant aan John – als homo en als christen. In wat hij schrijft over het geloof en zijn opvoeding herken ik veel. Ook over de omgang met homo’s zegt hij goede dingen. Tot de mooiste zinnen behoren in ieder geval deze: „Het mooiste cadeau dat aan een worstelende homoseksuele jongere of oudere kan worden gegeven, is het gevoel geven hem te zien staan. Als mens. Als mens met een verhaal, hoe mooi of naar ook.”
Ik ben het met hem eens dat daarin nog veel te winnen is. Ook wat hij zegt over het geduld dat ”een veilige kerk” met de homoseksueel moet hebben, is me uit het hart gegrepen.
Daar komt bij dat het boek goed en zorgvuldig is geschreven – met veel begrip voor christenen die geen Bijbelse grond zien voor de homoseksuele relatie. Juist met hen wil Lapré in gesprek gaan om hen ertoe te bewegen in de kerk ook voor samenwonende homo’s de loper uit te leggen, ondanks het feit dat ze zelf anders denken over dit onderwerp.
Opvatting
De manier waarop hij dat doet, roept bij mij toch wel vragen op. Vaak bekruipt me het gevoel dat hij vooral schrijft voor mensen die het al met hem eens zijn, of die daartoe neigen. Aan vragen die volgens mij bij de meer kritische lezer moeten opkomen, gaat Lapré voorbij. Daardoor mist het boek voor mij aan overtuigingskracht – niet waar hij ervoor pleit om de homo te zien staan, maar wel als hij daaruit de conclusie trekt dat we niet moeilijk moeten doen over de homoseksuele relatie.
Om te beginnen: wat moet ik nou als ik echt vind dat het onderwijs van Jezus en de apostelen geen ruimte laat voor de homoseksuele relatie? Daar gewoon overheen stappen en accepteren dat daarover nu eenmaal verschil van mening bestaat? Lapré vindt van wel, want „het raakt toch niet de kern van het evangelie?” Hij meent daarmee zelfs Paulus aan zijn zijde te hebben, want hoewel Paulus zijn mening gaf over allerlei opvattingen, „veroordeelde hij nooit de aanhangers van welke opvatting dan ook.”
Lapré hanteert de stelling dat het Paulus er in de kern alleen om ging of iemand gelooft –daar ben ik het mee eens– en dat hij daarom verder niks aan de gemeente wilde opleggen – daarin kan ik Lapré niet volgen. In de brieven aan de Korinthiërs noemt Paulus zijn lezers (inderdaad heel inclusief) „broeders”, maar ondertussen heeft hij heel wat op ze aan te merken. Sommigen vertonen gedrag dat Paulus beslist niet door de vingers ziet. Hij waagt het zelfs om iemand „over te geven aan de satan”, met de bedoeling dat die persoon tot inkeer komt (1 Kor. 5:5). Voor Paulus is de heiligheid van de gemeente een belangrijk onderwerp.
Heiliging
Dat brengt me op mijn tweede vraag. Ik heb me erover verbaasd dat ”De veilige kerk” nergens het thema ”heiligheid” aan de orde stelt. Ergens schrijft Lapré dat hij in het verleden veel cursussen heeft gegeven over „onderwerpen gerelateerd aan de heiliging van het leven”, dus het thema is hem niet onbekend. Ik neem aan dat hij het toen ook over seksualiteit heeft gehad.
Dan bevreemdt het mij dat hij alleen spreekt over een veilige kerk die Vaderlijk, Elementair, Inclusief, Luisterend, Integer en Geduldig is, en niet ook over een veilige kerk die heilig is. Maar hoe kan een kerk veilig zijn als ze niet ook heilig is, onder andere als het gaat om seksualiteit?
Ten slotte vind ik dat het in Laprés betoog nogal eens ontbreekt aan kracht van argumentatie. Bijna een kwart van het boek besteedt hij aan een uiteenzetting over de eigenschappen van God, die allemaal de bedoeling van het boek zouden illustreren. Veel van wat hij hier zegt, is mooi, maar er wordt wel heel erg naar de conclusie toe geschreven. Het is niet moeilijk om dezelfde eigenschappen zó te omschrijven dat ze juist een pleidooi vormen om het traditionele onderwijs van de kerk over homoseksualiteit te handhaven.
Uitdaging
Bovenstaande neemt niet weg dat Laprés boek des te meer een uitdaging is om erover na te denken: hoe moet het dan wél? Hoe laten we zien dat een heilige kerk voor homo’s ook veilig is? Dat is huiswerk genoeg.
De auteur is medewerker van de stichting Hart van Homo’s.
Boekgegevens
”De veilige kerk”, John Lapré; uitg. Ark Media, Amsterdam, 2017; ISBN 978 90 338 0135 8; 140 blz.; € 16,95.