Analyse: De nieuwe Franse president heet Macron
Schouders die omhoog gaan, een afwezige blik, een hulpeloos gebaar. Op de vraag op wie Fransen gaan stemmen op 23 april en 7 mei in de presidentsverkiezingen komt zelden een helder antwoord. „Moeilijk, moeilijk”, zegt een oudere man uit het Zuid-Franse Beaucaire, en hij loopt weer verder. Sommigen geven aan thuis te blijven.
Net als in de aanloop naar de recente Nederlandse verkiezingen voor de Tweede Kamer, is het aantal zwevende kiezers in Frankrijk bijzonder groot. Volgens een recent onderzoek van politico.eu weet niet meer dan 43 procent van de Fransen inmiddels op wie hij gaat stemmen. Voor de rest is de keuze nog in meer of mindere mate onbeslist.
Tegelijkertijd is de uitkomst zeer belangrijk, en niet alleen voor de Fransen. In het geval dat Marine Le Pen van het uiterst rechtse Front National president wordt, komt er bijvoorbeeld een referendum over de vraag of Frankrijk binnen de Europese Unie moet blijven. De voorkeur van Front National is helder: een vertrek uit de Unie. Een Frans vertrek zal uiteraard grote gevolgen hebben voor het functioneren van de EU.
Nu lijkt dit vooralsnog een onwaarschijnlijk scenario. Allereerst ziet het er niet naar uit dat Le Pen zal winnen, wat komt doordat de Fransen in twee stemrondes kiezen. In de eerste rond strijden dit keer elf kandidaten om de hand van de kiezer, in de tweede ronde staan de twee kandidaten met de meeste stemmen tegenover elkaar. Le Pen zou goed als winnaar uit de eerste stemronde kunnen komen, maar in de tweede ronde gaat ze hoogstwaarschijnlijk onderuit.
Daarbij komt dat de euro en de Europese Unie in Frankrijk nog altijd op de steun van een groot deel van de bevolking kunnen rekenen. Op de vraag ”moet Frankrijk in de EU blijven of niet?” antwoordde in het onderzoek van politico.eu 71 procent van de Fransen met een ja. Dus zelfs als Le Pen in het Elysée komt, dan nog is de uitslag van het referendum zeker niet per se vóór een zogenaamde frexit.
Het meest waarschijnlijke scenario is op dit moment dat Emmanuel Macron de nieuwe Franse president zal worden. Zijn visie op Frankrijk staat diametraal tegenover die van Le Pen: Macron staat een open samenleving voor en is uitgesproken pro-Europees. Een Franse keus voor Macron is dus evenzeer bepalend voor ons.
Een belangrijke kanttekening bij dit alles is dat waarnemers voorzichtig zijn geworden met het trekken van harde conclusie op grond van peilingen. Zowel in het Britse referendum rond de brexit als bij de laatste Amerikaanse verkiezingen bleken de peilingen ernaast te zitten. Het enige wat daarom vooralsnog vast lijkt te staan is dat veel Fransen bitter gestemd zijn over de politiek.