Wat is ”Kerk 2025” ook al weer?

Het plan ”Kerk 2025” voorziet onder meer in de reorganisatie van de kerk. Dat laatste is nodig, omdat de Protestantse Kerk in Nederland krimpt en het bestuurlijk apparaat te groot is. De generale synode besloot vorig jaar het aantal classes terug te brengen van 74 naar 11. Aan het hoofd van deze regionale vergadering komt een classispredikant, die waar nodig beslissingen neemt. Om te voorkomen dat de classisvergaderingen te groot worden, vaardigen niet alle gemeenten meer een vertegenwoordiger af. Alle gemeenteadviseurs in vaste dienst zijn ontslagen.

Wat staat er in het manifest?

Het ”Manifest tegen structuurwijziging PKN” keert zich tegen het ”Kerk 2025”-project. De schrijvers willen het houden bij de huidige kerkstructuur en kerkorde. „Laten we aanpassen en samenvoegen waar nodig, maar niet de hele orde overhoop gooien. Zeker van het afschaffen van classes en visitatie, die door de tijd hun waarde bewezen hebben, moet geen opbloei verwacht worden.”

De predikanten en ouderlingen vrezen dat het project ”Kerk 2025” de „zoveelste dure operatie” wordt en bovendien ingaat tegen de „presbyteriale kerkorde, gebaseerd op de belijdenis van onze kerk.” Eenhoofdig bestuur past in landen met een autoritaire traditie, vinden ze. „Niet in onze nuchtere en mondige Protestantse Kerk.”

De opstellers wijzen onder meer op de bevoegdheden van de classispredikant. Zijn besluiten kunnen pas achteraf worden teruggedraaid, als het bestuur van de classis tenminste „tegen het verbaal overwicht en de documentatie van deze vrijgestelde bestuurders op kunnen.” Ze vragen zich daarnaast af waarom een ouderling deze functie niet kan vervullen.

Een ander punt van zorg is dat in de nieuwe opzet van de classes niet alle kerkenraden of gemeenten in de Protestantse Kerk meer vertegenwoordigd zijn. Dat komt volgens hen de ambtelijke ontmoeting niet ten goede. Ze vrezen dat in een „top-downstructuur” de dienstenorganisatie in Utrecht het ontwikkelde beleid aan gemeenten gaat opleggen.

Wie hebben het manifest ondertekend?

Er prijken 24 namen onder het manifest, waaronder die van prof. dr. W. Balke, prof. dr. ir. J. Blaauwendraad, ds. L. J. Geluk, ds. M. van Kooten en ds. P. Zeedijk. Er zijn ook acht adhesiebetuigingen, onder anderen van ds. C. Blenk, ds. H. van Ginkel, ds. F. Hoek en ds. W. G. Hulsman.

Waarom verschijnt het manifest juist nu?

Alle classicale vergaderingen in de Protestantse Kerk moeten vóór 1 mei de overwegingen van de gemeenten –in kerkelijke taal: consideraties– over ”Kerk 2025” inzenden. Het kerkverband kan die dan meenemen in zijn verdere besluitvorming. De generale synode komt trouwens volgende maand al bijeen. Ook dan staat de uitwerking van de plannen van ”Kerk 2025” op de agenda.

Er was toch al eerder een alternatief plan gepresenteerd?

Ds. Van Ginkel uit Goes, die het ”Manifest tegen structuurwijziging PKN” steunt, publiceerde in januari de brochure ”Kerk 2018”. Zijn bezwaren komen grotendeels overeen met die van de ondertekenaars van het vrijdag verschenen manifest. Hij vindt een nieuwe bestuurslaag van elf regio’s met een voorzitter niet de lichte structuur die de kerk beoogt. Daarmee wordt de afstand naar de gemeenten te groot, vindt ds. Van Ginkel. Hij pleit voor verkleining van de dienstenorganisatie in Utrecht.

De Gereformeerde Bond in de Protestantse Kerk in Nederland heeft inmiddels ook laten weten hoe hij staat tegenover ”Kerk 2025”. Het meest ingrijpend is volgens de Bond dat de directe lijn van kerkenraad naar classis dreigt te vervallen. „Op dit punt is er sprake van een breuk met het verleden.”

Het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond is niet gevraagd het ”Manifest tegen structuurwijziging PKN” te ondertekenen, aldus algemeen secretaris P. J. Vergunst vrijdag. „De ondertekenaars overstijgen met elkaar één enkele modaliteit. Ons bestuur koos ervoor om onze zorg voor de kerk zelf met het moderamen te delen, en juist deze week was daarvoor gelegenheid. Daarin hebben we ons onder meer gericht op het doel van de classis, het elkaar als gemeenten bewaren bij de leer van Christus. Het gaat om het bewaren van onopgeefbare noties als verbond, kerk, belijdenis, prediking.”

Vergunst ziet het manifest als een hartenkreet. „Het is een uiting van zorg over het door de nood van de tijd dreigende teloorgaan van een gereformeerde kerkstructuur, die in de voorstellen van ”Kerk 2025” verzwakt. Laat het moderamen het manifest als een ”cri de coeur” waarderen.”

Zie ook:

„Laten gemeenten mening geven over Kerk 2025”, Reformatorisch Dagblad (01-02-2017)

PKN-predikant lanceert alternatief voor Kerk 2025, Reformatorisch Dagblad (28-01-2017)