Ik ben te gast bij een vereniging en deze zin uit de inleiding van de voorzitter blijft hangen. Met de aanwezigen ga ik terug naar de basisprincipes van een Bijbelse economie. Een robuuste economie, crisisbestendig en zich gestaag ontwikkelend, zonder grote fluctuaties. En ook: een economie die voor wat betreft grondbeginselen ver verwijderd is van de huidige economische realiteit. Maar die ons wel een spiegel voorhoudt waaruit lessen te trekken zijn.

In die context legt de voorzitter er in zijn opening de vinger bij dat ons christen-zijn ook betekenis heeft voor hoe we met geld en bezit omgaan. Gods grote examen. Het leven van alledag. Betrekkelijk klein materiaal. Zijn woorden raken thema’s die verder gaan dan alleen omgaan met geld en goed. In één zin roepen ze precies datgene op waarop Jakobus wijst als hij zegt: „Wat heeft het voor nut als iemand zegt dat hij gelooft, en hij de werken die daarbij horen niet doet? Dat geloof heeft geen enkel nut.”

Ons dagelijks handelen doet ertoe. In reformatorische kring zijn ”werken” soms verdacht gemaakt –want rooms–, maar in Bijbels opzicht moet dat gezien worden als een onvervalste dwaling.

De eerste keer dat ik me bewust werd van de zinloosheid van een mooie godsdienst zonder de werken, was toen we op de mavo met de klas de film ”Max Havelaar” keken. Ik heb hem later nooit meer opnieuw gezien, maar wat me bij is gebleven, is het einde van de film: een opname van stevige gemeentezang waarbij de reder en plantage-eigenaar uit volle borst meezingt, terwijl op zijn plantages, duizenden kilometers verderop, de meest schrijnende toestanden aan de orde van de dag waren. Met zijn goedkeuring.

Ik zag betrekkelijk weinig films in mijn jeugd, dus ze hadden een groter effect dan bij een geoefende kijker. Maar deze kwam wel heel stevig binnen, en ik kan me de beelden nog moeiteloos voor de geest halen en ook nu zie ik ze weer.

Betrekkelijk klein materiaal. Het verschil in Gods oog wordt niet gemaakt door grootse en meeslepende zaken. Maar in concrete zaken waarmee geloof aan de oppervlakte komt. In woorden tot een naaste. Een anonieme gift in een blanco envelop. Een bemoedigende mail aan iemand die het moeilijk heeft. Een helpende hand voor je buurvrouw. Rechtvaardigheid in een moeilijke situatie: toegeven dat je een fout hebt gemaakt, ook al kost het je je geld of je reputatie.

Alledag. Betrekkelijk klein materiaal. Klein. Anoniem. Als in een stemhokje.