Pionieren in het Vlaamse Geraardsbergen
Het predikantschap binnen de Verenigde Protestantse Kerk in België (VPKB) vereist een academische opleiding, maar gebrek aan voorgangers maakt dat principe vloeibaar. Voor de herstart van zieltogende gemeenten worden kerkelijk werkers uit Nederland ingezet. „Is de preek langer dan een kwartier, dan zeg ik dat vooraf.”
Ooit was het kerkgebouw van de VPKB-gemeente in Geraardsbergen een sigarenfabriek. De splintergemeente ontstond door evangelisatiearbeid van de Stad- en Landevangelisatievereniging Silo. Sinds november 2013 is Hans Bronsveld (25), afkomstig uit de hervormd-gereformeerde Eben-Haëzergemeente in Apeldoorn, er voorganger.
In 2000 vertrok de laatste fulltime predikant. Daarna probeerden een vicaris en een predikant uit het naburige Aalst de gemeente overeind te houden. Vanaf 2009 moesten de laatste leden het zonder voorganger stellen. Twee jaar later kwam er een einde aan de erediensten. Wat resteerde was zo nu en dan een doordeweekse gebedssamenkomst, onder leiding van de predikante van Ronse of een kerkenraadslid uit Horebeke. „Meer dan twee bezoekers kwamen er nooit”, weet Bronsveld. „Soms was er niemand.”
Misverstanden
De missionair kerkelijk werker, die aan de Christelijke Hogeschool Ede godsdienst pastoraal werk studeerde, begon met drie vrouwen. „Binnen de VPKB was dit de eerste pioniersplek, zoals er in Nederland al veel zijn opgezet. Men zag dit als een pilot. Ik ben bevestigd tot voorganger met sacramentsbevoegdheid voor uitsluitend deze gemeente.”
Het cultuurverschil tussen Nederland en Vlaanderen is groter dan Bronsveld vooraf had ingeschat. „Dat leidt soms tot misverstanden, maar bij ons gelukkig niet tot spanningen. Ik stoor me intussen meer aan typisch Nederlandse dan aan typisch Vlaamse dingen. Vooral de nadruk op efficiëntie staat me tegen.”
Orgel weg
Inhoudelijk wil de missionair kerkelijk werker zich niet te veel profileren. „Ik geloof dat de Bijbel het Woord van God is en Jezus Christus de enige Weg naar Gods nieuwe wereld, maar de vraag hoe je Genesis 1 moet lezen is wat mij betreft bijzaak. De luxe van strikte dogmatische opvattingen kunnen we ons niet veroorloven.”
In februari 2014 begon hij met een wekelijkse samenkomst op zondag. Die trok gemiddeld vier mensen. Nu komen er zo’n tien. Het is een wisselend publiek. „Voor veel Vlaamse protestanten is de kerkgang een van de opties op zondag. Gelukkig hebben we intussen een vaste kern.” Ook de Congolese gemeente Elim maakt gebruik van het gebouw. „Wij hebben om tien uur onze samenkomst, zij om één uur.”
Het voorbeeld van Geraardsbergen krijgt elders navolging. „De gemeente van Aalst, een halfuur rijden hiervandaan, maakt binnenkort een doorstart. Ook in Oostende zijn ze bezig. Daar komt een pionier uit Amersfoort.”
Het verwijderen van het orgel uit de kerkzaal had voor Bronsveld iets van een symbolische handeling. „Ik deed dat niet omdat ik wat tegen orgelmuziek heb, maar om aan te geven dat we een nieuwe weg zoeken. Voor het overige vul ik de liturgie vrij klassiek in. We zingen uit de bundel ”Op Toonhoogte”. Dat vind ik op afstand de beste liedbundel. Is de preek langer dan een kwartier, dan zeg ik dat vooraf.”
Nieuw is het moment van stilte waarin bezoekers de mogelijkheid hebben om gebedsbriefjes in te vullen. „Terwijl ze naar een stuk muziek luisteren, lees ik die door om de inhoud te kunnen verwerken in het gebed dat erna komt.”
Diaconaal
Twee keer per week wordt in het simpele kerkgebouw een creatieve workshop gehouden, onder leiding van een kunstzinnig gemeentelid. „Daardoor is onze bekendheid behoorlijk toegenomen. Elke maandagmiddag ga ik in het centrum wat drinken in een café, voor Belgen dé ontmoetingsplek. Op die manier heb ik veel contacten gelegd.”
Belangrijk is voor Bronsveld dat de gemeente ook diaconaal actief is. „Het geloof dat we vieren en belijden staat in het kader van ons verlangen om de omgeving te dienen. Sinds 2016 is Geraardsbergen de armste stad van Vlaanderen. Daar moeten we iets mee.”
Vooral in het diaconale werk heeft de Nederlandse pionier goede contacten met geestelijken binnen de rooms-katholieke parochie van Geraardsbergen. Hij raakte ook bevriend met Herman Spaargaren, voorganger van de plaatselijke vrije evangelische gemeente en voorzitter van de Evangelische Alliantie Vlaanderen.
„Dat is hier vrij uniek. In de meeste plaatsen leven predikanten van de VPKB en voorgangers van evangelische kerken volledig langs elkaar heen. Ik ben blij met de goede verhoudingen in Geraardsbergen, te meer omdat de positie van de protestanten in België kwetsbaar is.”
