Toen WhatsApp nieuw was, een jaar of zeven geleden, was bijna iedereen enthousiast: „Wat heerlijk: sms’en zonder dat het geld kost.” Gebruikte de gemiddelde Nederlander in de begintijd WhatsApp inderdaad als een kosteloze sms-dienst, inmiddels weten we beter: WhatsApp is een sociaal medium met een heel eigen dynamiek.

Dat bleek vooral toen twee jaar geleden de blauwe vinkjes verschenen. Voor de niet-gebruikers: bij het versturen van een tekstberichtje of een foto krijgt de verstuurder twee blauwe vinkjes te zien, zodra het appje is gelezen door de ontvanger. Vaak is dat handig: heb je iets belangrijks te melden, dan weet je zeker dat de ander het bericht las. Er is ook een keerzijde: stel je een moeilijke, persoonlijke vraag waarvan je ziet dat de geadresseerde die las maar waarop hij niet reageert, dan kun je je bezorgd afvragen waarom er geen reactie komt.

Wat van WhatsApp vooral een ingewikkeld sociaal medium kan maken, zijn de talloze WhatsApp-groepen. Wie kent het niet: een uitgebreide nabeschouwing van de uitspraak in de zaak-Wilders in de app-groep van de familie, een einde­loze stroom berichten rond een nieuwe afspraak voor de komende vriendenavond, discussie in de app-groep voor school­vrijwilligers, ellenlang commentaar op voetbalwedstrijden op zondagmiddag in de buren-app.

Natuurlijk, voordelen hebben de app-groepen ook. Hoe handig is het om elkaar snel te kunnen bereiken. Hoe mooi is het om zo contact te hebben met familie­leden die op afstand wonen.

Bij een kleine peiling op Face­book naar het gebruik van app-groepen bleek die positieve kant. „Ideaal die groepen.” „Sinds ik app, heb ik meer contact met m’n familie.” Of, over een collega­groep: „Ideaal: korte lijntjes en neuzen dezelfde kant op.”

Anderen vinden groepen „irri­tant.” „Alleen belangrijke privé- en familiegroepen houd ik over.” Of: „Ik zit in meerdere groepen, maar reageer bijna nergens op, behalve als er iets belangrijks wordt gemeld. Als er heel erg gespamd wordt, lees ik niet meer mee.” Een ander over de overvloed aan berichten in een groep: „Als er meer dan vijftig nieuwe berichten zijn, meld ik meestal zoiets als: „Ik lees niet terug, heb ik iets belangrijks gemist?” Meestal niet.”

Tips te over om door de bomen het bos te blijven zien, zo blijkt uit de peiling. „Zet je meldingen uit, dan zie je alleen de berichten zodra je de app opent.” „Ik stap uit de app-groep als het onderwerp is afgerond.”

65 binnenkomende appjes per dag

WhatsApp wordt wereldwijd door 1 miljard mensen gebruikt. Alleen Facebook is nog populairder.

In Nederland heeft WhatsApp Facebook inmiddels ingehaald. Ruim 9,8 miljoen mensen appen, van wie 7 miljoen dagelijks. Het gebruik neemt nog jaarlijks toe, al vlakt de groei wel af.

Vooral onder jongeren is het gebruik hoog. Bijna negen op de tien jongeren maken gebruik van de berichtendienst. Uit recent onderzoek van het lectoraat nieuwe media in vorming en onderwijs aan Driestar hogeschool blijkt dat het percentage reformatorische jongeren dat gebruikmaakt van de dienst bijna net zo hoog is.

Gemiddeld ontvangt een Nederlander 65 berichten per dag, blijkt uit onderzoek van Multiscope. Uit het vorig jaar uitgevoerde marktonderzoek blijkt verder dat een gebruiker gemiddeld in zeven groeps-apps actief is.

Wel of geen meldingen

Wie actief is in diverse uitgebreide groepschats, krijgt per dag soms honderden berichtjes binnen. Een piepje bij elk binnenkomend bericht is dan hinderlijk. Maar ook een oplichtend scherm met pop-up is bij veel berichten irritant. Enkele opties om de meldingen van binnenkomende berichten aan te passen naar eigen wensen. Onderstaande instructies laten de instellingen op een iPhone zien.

Wil je helemaal niet gestoord worden door meldingen in groepschats, ga dan naar de Instellingen van WhatsApp en kies voor Meldingen. Zet de meldingen in groepen hier uit.

Te veel berichten in een groepschat? Zet de meldingen voor de groep voor een bepaalde tijd uit. Ga naar de groepschat en tik op de naam. Onder Stil geef je aan hoelang je geen meldingen wil ontvangen.

Heeft de ene groep interessante meldingen en de andere niet? Tik op de naam van de groep en ga naar Aangepaste meldingen. Hier geef je per groep aan of en welke binnenkomende berichten geluid mogen maken.

Ben je in een groep met veel onbekenden gestopt? Misschien vind je het dan niet fijn dat iedereen je profielfoto en de tijden dat je online bent kan zien. Ga naar de Instellingen in WhatsApp, kies voor Account en daarna voor Privacy. Regel hier wie welke gegevens van je mag zien.