Meerdere keren kondigde D66 al aan een nieuwe stervenswet in te dienen bij de Tweede Kamer. Zondag zette de partij een voorstel online. Waarom doet de partij dat? Vier vragen en antwoorden.
Wat is de bedoeling van de nieuwe wet?
D66 pleit al jaren voor het legaliseren van hulp bij zelfdoding aan ouderen die hun leven voltooid achten en het om die reden willen beëindigen. Voor het inwilligen van zulke stervensverzoeken biedt de huidige euthanasiewet onvoldoende ruimte, aldus de partij. Vandaar het initiatief voor een nieuwe wet.
In welk opzicht vindt D66 de huidige euthanasiewet te beperkt?
Deze wet stelt als voorwaarde dat euthanasie alleen is toegestaan als de patiënt die daarom vraagt lijdt aan de gevolgen van een ‘officiële’ ziekte. Niet elke oudere die zijn leven als voltooid beschouwt, is echter ziek. Als deze ouderen hun leven willen beëindigen, voeren zij vaak aan dat hun bestaan in hun ogen doelloos is geworden, zo blijkt uit onderzoek.
Dat zij onder geen beding afhankelijk willen worden van anderen voor hun lichamelijke verzorging, wordt ook vaak aangevoerd als argument. D66 vindt dat ook stervensverzoeken die door dergelijke motieven worden ingegeven ingewilligd moeten kunnen worden. In die mogelijkheid moet de nieuwe wet voorzien.
Welke feitelijke procedure stelt de partij voor?
D66 pleit voor de komst van speciale deskundigen; artsen, psychotherapeuten, gz-psychologen of verpleegkundigen die een speciale opleiding levenseindebegeleiding hebben gevolgd. Komt een levensmoede oudere met een stervensverzoek, dan moet de levenseindebegeleider die wens beoordelen.
Voor psychiaters ziet D66, afgaande op het wetsvoorstel, in de beoordelingsprocedure geen rol van betekenis weggelegd. Dat is bijzonder, omdat psychiaters bij uitstek degenen zijn die kunnen nagaan in hoeverre ouderen kampen met suïcidale neigingen als gevolg van een depressie of een andere stemmingsstoornis.
Opmerkelijk is verder dat de levensbeëindiging wat D66 betreft ook doorgang kan vinden als er nog alternatieve behandelmogelijkheden zijn. In het conceptvoorstel staat namelijk dat het genoeg is als de levenseindebegeleider met de verzoeker de overtuiging heeft gekregen dat andere hulp „niet gewenst” is.
Tot slot noemt de partij een concreet leeftijdscriterium; de wet zou moeten gelden voor burgers vanaf 75 jaar.
Waarom wil D66 zo graag een eigen wet maken? In oktober kondigde het kabinet-Rutte II toch al zo’n nieuwe stervenswet aan?
Dat klopt, het kabinet schreef toen aan de Tweede Kamer dat hulp bij zelfdoding aan levensmoede ouderen principieel mogelijk zou moeten zijn. Een meerderheid van de Kamer schaarde zich in een debat op 26 oktober achter dat standpunt.
Tegelijkertijd werd daarbij duidelijk dat het kabinet eerst ruim de tijd wilde nemen voor overleg met medische beroepsgroepen. Dat maakte het onwaarschijnlijk dat VVD en PvdA nog voor de komende Kamerverkiezingen met een eigen voorstel zouden komen. Een definitief besluit over de wet zou dan pas worden genomen tijdens de komende kabinetsformatie.
Dat scenario weet D66 nu voor een belangrijk deel te vermijden. Eind januari maakt de partij haar eigen wet, na een internetconsultatie, formeel aanhangig bij de Tweede Kamer. Daarmee is de wetsprocedure alsnog voor de verkiezingen al in gang gezet.
